Ил Дархан Айсен Николаев 2018 сыл сэтинньи 21 күнүгэр таһаарбыт 186 №-дээх ыйааҕынан «Дьокуускайдааҕы көтөр фабриката» ААУо кылаабынай зоотехнига, Арассыыйа тыатын хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх зоотехнига Елена Рычкова тыа хаһаайыстыбатын эйгэтигэр С.М.Аржаков аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата буолла.
edersaas.ru
Харьковтааҕы зооветеринарнай институту бүтэрбит эдэркээн кыыс 1976 сыллаахха Саха сиригэр үлэлии кэлбитэ. Дьэ бу кэмтэн ыла кини дьылҕата Дьокуускайдааҕы көтөр фабрикатын кытары ситимнэммитэ. Бастаан зоотехническэй лабораторияҕа техник-лаборанынан, онтон сэбиэдиссэйинэн таһаарыылаахтык үлэлээбитэ. Үлэтигэр бэриниилээх, билиилээх, кэлэктиипкэ ытыктатар исписэлиис 1991 сылтан кылаабынай зоотехнигынан анаммыта, дойдуга дьиикэй ырыынак сыһыаннаһыылара киирэр уустук кэмнэригэр ханна да атын сиргэ ордугу көрдүү барбатаҕа, кэлэктиибин кытары бииргэ тутуһан, тэрилтэни атаҕар туруорар, саҥа таһымҥа таһаарар туһугар бары билиитин-сатабылын ууран үлэлээбитэ. 2006-2010 сс. фабрика генеральнай дириэктэрин көтөр аһылыгын базатын хааччыйыыга солбуйбута, 2010 сылтан күн бүгүнүгэр диэри кылаабынай зоотехник-технолог бурҕалдьытын кэтэн кэллэ. Бу кэм устатыгар “Дьокуускайдааҕы көтөр фабриката” ААУо базатын хаҥатан, саҥа технологияны баһылаан, көрдөрүүтүн сыллата тупсаран иһэр. Ол курдук, биир кууруссаттан 2005 с. устатыгар 250 устуука сымыыт ылыллыбыт буоллаҕына, 2008 с. — 300, за 2009 с. – 312, 2010г. – 300, 2011 с. – 320, 2012 с. – 316, 2013 с. – 333 сымыыт ылыллар буолла. Кууруссаны чөл тутуу, ыччат көтөрү энчирэппэккэ иитии, былааны толоруу көрдөрүүлэринэн фабрика Арассыыйаҕа биир инники күөҥҥэ сылдьар хаһаайыстыба буола үүннэ. Маныаха кылаабынай зоотехник сырата-харата улахан.
Ыччат настаабынньыгын быһыытынан Елена Игоревна бэйэтин баай уопутун эдэр үлэһиттэргэ иҥэрэр, бу сыллар усталарыгар элбэх эдэр исписэлииһи иитэн-такайан таһаарда. Фабрикаттан куурусса ылар хаһаайыстыбаларга көтөрү хайдах көрөр-истэр туһунан мэлдьи сүбэлии-амалыы турар. Маннык үтүө суобастаах үлэтэ сиэрдээхтик сыаналанан, Елена Рычкова ааспыт сылларга Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх зоотехнига, РФ тыатын хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ ааттарынан бэлиэтэммитэ.
Тыйыс тымныылаах хотугу өрөспүүбүлүкэ агропромышленнай комплексын биир салаатын, көтөрү иитиини, сайыннарыыга өр сыллаах үтүө суобастаах үлэтэ үрдүктүк сыаналанан, С.М.Аржаков аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата буолбутунан Елена Игоревна Рычкованы биир идэлээхтэрэ, тыа хаһаайыстыбатын бары үлэһиттэрэ эҕэрдэлээтилэр.
Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru