Саха сирин аан дойду үрдүнэн биллэр ырыынагар, “Крестьянскайга”, субуота күн үлэ күөстүү оргуйар.
Атыы-тутуу үгэнэ, арыый ырааҕы былаанныыр эр дьоннор бырааһынньык остуолун тардаары күндү балыгы, убаһа, ынах этин хамаҕатык атыылаһаллар. Дойдубутугар олунньу бүтэһигэр саҕаламмыт балаһыанньа сыанаҕа, атыыга туох эмэ эбии уларыйыылары киллэрбитин-суоҕун билээри, атыыһыттары кытта кэспэттим. Үлэһит дьон тиэтэл аҥаардаах кэпсэтэр, ол да буоллар, син тус бэйэлэрин санааларын үллэстэллэр.
Матрена Иннокентьевна, Хотугу улуустартан кэлэр балыгы атыылыыр:
—Суох, сыана олунньуттан бэйэтинэн турар уонна уларыйара саарбах. Туохтан уларыйыай, бу балыгы долларынан аттыласпаттар, бэйэбит улуустарбытыттан аҕалаллар. Сүрүн сыанаҕа сабыдыаллаах усулуобуйа – бензин, уматык сыаната. Массыына, сөмөлүөт сыаната уларыйбатаҕына балык даҕаны сыаната уларыйыа суоҕа. Хата, билигин балыгын сиринэн кэлэр буолан, сыл саҥатыттан чэпчээн турар. Балыгы салгын аалынан аҕалар буоланнар, сыаната лаппа ыарыы сылдьыбыта, ити сыл аайы буолар көстүү. Атыылаһааччы ахсаана уруккутун курдук, элбиирэ буоллар үөрүө этибит. Оннооҕор хамсык кэмигэр улахан уларыйыы суоҕа, төттөрүтүн маҕаһыыннар хааччахтананнар ырыынакка атыылаһааччы эбиллэ сылдьыбыта.
Тус бэйэм, билигин үөскээбит балаһыанньа төһө да уустугун иһин, Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ ылыммыт быһаарыытын сөптөөҕүнэн ааҕабын. Кини даҕаны ааспыт сылларга “арҕааҥы партнердарын” кытта кэпсэтэ, элэ-была тылын тиэрдэ, дуогабардаһа сатаата, бүтэр уһугар тиийэн итинник быһаарыныыны ылыннаҕа. Ыган кэлбиттэрин кэнниттэн хайыаҕай? Украина олохтоохторун аһына саныыбын. Уустук иирсээн кинилэр сирдэригэр быһаарыллар буолан, улахан эрэйгэ киирээхтээтэхтэрэ. Эйэлээх кэм түргэнник эргиллэрин күүтэбит.
Егор Николаев, эт атыылыыр, Крестьянскай ырыынакка өр сыл үлэлээбит:
— Дьиҥэр, бу бэйэм табаарым буолбатах, онон сыана аныгыскы сырыыга хамсыырын-хамсаабатын туһунан андаҕайан туран билгэлиир кыаҕым суох. Ол эрээри, сахалыы санаан эттэххэ, эт сыаната эмискэ үрдүүр дуу, чэпчиир дуу билгэтэ суох. Эт сыаната күһүн быһаарыллар, идэһэ кэмигэр. Ол сыаната сүрүннээн от үүнүүтүттэн, субсидия кээмэйиттэн тутулуктаах. Онон сыана уларыйыыта аныгыс сыл, алтынньы диэки биллиэҕэ. Ол хайдах сайын кэлэриттэн, мэччирэҥ, от үүнүүтүттэн. Хата, атыылаһааччы бу кыһын аҕыйах, дьон урукку курдук алаас этин хамаҕатык атыыласпат буолла. Кэлии эккэ, тушенкаҕа көспүт дьон элбээтэ быһыылаах.
Надежда Григорьевна, собо, үрүҥ балык, отон атыылыыр:
— Кэлбит балык тоҕо ыарыай, быһыллыбыт сыанатынан атыылана турар. Балык сыаната бастатан туран өрөспүүбүлүкэ иһигэр сырыы, айан туругуттан тутулуктаах. Онон собо сыаната чахчы ыараабат, оттон үрүҥ балык Чокуурдаахха бензин, дизель сыаната үрдээбэтэҕинэ билиҥҥи таһымыгар туруоҕа.
Украинаҕа буола турар быһылаан туһунан тус бэйэм санаам маннык: тас иирсээн кэмигэр дойду дьоно биир санаалаах буолуохтаахпыт. Судургу дьон улахан бэлиитикэҕэ туох буола турарын барытын билбэппит, онон талбыт салалтабыт сөптөөх быһаарыныыны ылбыта буолуо диэн эрэнэбит. Охсуһуу кэмигэр халбаҥныыр, саарыыр киһи хайаан да кыайтарар. Онон, эйэлээх кэм кэллэҕинэ ким сыыһалааҕын, ким сөптөөҕүн билиэхпит.
«Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыскаҕа Егор Карпов түһэриилэрэ