Дьүкээгир норуотун бастакы мелодиһа, СӨ култууратын туйгуна Илья Курилов А.Е.Кулаковскай аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр аан бастаан айар киэһээтин оҥордо. Бу долгутуулаах тэрээһинин кини Аҕа дойдуну көмүскээччилэргэ анаата уонна 60 сааһынан оҥордо диэн норуоттар доҕордоһууларын дьиэтин пресс-сулууспатыттан иһитиннэрдилэр.
Илья Курилов 1959 сыллаахха Аллараа Халыма оройуонун Андрюшкино бөһүөлэгиттэн ырааҕа суох, туундараҕа, көс олохтоох Иван Ильич уонна Матрена Семеновна дьиэ кэргэнигэр төрөөбүт. Хоту сир хоодуота нууччалыы, сахалыы уонна төрөөбүт тылынан суруйар, айар ырыаларыгар ураты айылҕалаах дойдутун кэрэтин, күн күбэй ийэтигэр тапталын сүрэҕи долгутар, дууһа кылын таарыйар уран тылынан туойар.
Аармыйаҕа сулууспалаан баран, 1985-87 сс. Дьокуускайга культпросвет училищеҕа «народнай инструменнар» идэлэригэр үөрэнэр. Үөһээ Халыма оройуонугар Нелемнайга култуура дьиэтигэр үлэлиир, итиэннэ оскуолаҕа муусука уруогун биэрэр. 1988 с. Абхазияҕа Пицунда куоракка талааннаах ыччаттар Бүтүн Арассыыйатааҕы сэминээрдэригэр Хотугу уонна Уһук Илин төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах норуоттар бэрэстэбиитэллэринэн талыллан кыттар үрдүк чиэскэ тиксэр.
1989 сылтан үс сыл устатыгар Илья Курилов Аллараа Халымаҕа Андрюшкиноҕа култуура дьиэтигэр үлэлиир. Ити кэмнэргэ «Сээдьэ» ВИА кытта Саха сирин оройуоннарыгар элбэхтик гастролга сылдьаллар. Таһаарыылаахтык үлэлиир киһини тута бэлиэтии көрөн, 1992 с. Аллараа Халымаҕа Хотугу норуоттар кэллиэстэригэр муусука киинигэр хормейстерынан ыҥыран ылбыттар.
Ырыа кэрэ алыбар, хоһоон хомоҕой тылыгар куустарбыт айар куттаах киһи ханна да сылдьан, кэрэни кэрэхсии, уратыны бэлиэтии көрөн, дууһата уратытык иэйэн, айан-хоһуйан барар эбит. Бастакы хоһооннорун, мелодияларын ыстаадаҕа табаһыттыы сылдьан айбыт. Аан бастакы истээччилэринэн, сыаналааччыларынан уонна санааларын үллэстээччилэринэн киниэхэ табаһыттар, балыксыттар, булчуттар буолбуттар. Кэпсээбиттэринэн, ийэтэ Матрена Семеновна дьүкээгир норуотун ырыатын олус үчүгэйдик ыллыыра үһү. Онон Илья Иванович куолаһын ийэтиттэн утумнаабыт буолуон сөп дииллэр.
Дьоро киэһээни тэрийбит Илья Куриловы дьүкээгир аҕам саастаахтарын сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Валентина Акимова, «Илкэн» хаһыат суруналыыһа Ирина Курилова эҕэрдэлээтилэр. СӨ Култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга миниистирин бастакы солбуйааччы Владислав Левочкин Илья Куриловка «СӨ норуотун уус-уран айымньытын сайдыытыгар кылаатын иһин» бочуоттаах бэлиэни, А.Е.Кулаковскай аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтин генеральнай дириэктэрин бастакы солбуйааччы Розалия Колосова тэрилтэ уонна СӨ Тас сибээскэ уонна норуоттар дьыалаларыгар министиэристибэтин аатыттан грамоталары дохсун ытыс тыаһыгар доҕуһуоллатан туттардылар.
СӨ аҕыйах ахсааннаах төрүт олохтоох хотугу норуоттарын Ассоциацияларын бастакы вице-бэрэсидьиэнэ Вячеслав Шадрин:
— Илья Иванович Курилов дьүкээгир тылын киэҥник тарҕатарга утумнаахтык үлэлэспит бастакы композитор, мелодист, элбэх ырыа ааптара. Кини ырыалара 1980-с сылларга Аллараа Халыма ыччаттарыгар киэҥник биллэллэрэ, онон кинилэр төрөөбүт тылларын билэллэригэр тирэх буолбуттара. Илья Иванович төрөөбүт тылы билэргэ, ордук эдэр ыччакка, улахан үлэни ыытар.
Хаартыскалар: А.Е.Кулаковскай аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтин пресс-сулууспата