Тохсунньу 5 күнүгэр “Триумф” Спорка бэлэмнэнии киинигэр Үрдүкү спортивнай маастарыстыба оскуолатын көҥүл тустууга чөмпүйэнээтэ ыытылынна. Тэрийээччилэр бу күрэхтэһиигэ улахан суолта биэрэн, хапсыһыылары ирдэбил быһыытынан киин саалаҕа үс көбүөрүнэн – үрдэтиллибит түһүлгэҕэ тэрийэн ыыппыттара хайҕаллаах. Көбүөргэ барыта 117 бөҕөс таҕыста. Үрдүкү спортивнай маастарыстыба оскуолатын чөмпүйэнээтэ – 2017 сыл бастакы улахан күрэхтэһиитэ. Бу күрэхтэһии тохсунньу 27-29 күннэригэр Красноярскайга ыытыллар Иван Ярыгин аатынан норуоттар икки ардыларынааҕы Гран-при турнирга бэлэмнэнии быһыытынан көрүллэр.
Петр Павлов, «Саха сирэ» хаһыат, https://edersaas.ru/
Түһүлгэҕэ – уопуттаах бөҕөстөрү тэҥэ эдэрдэр эмиэ күүстэрин холостулар. Дьон үксэ бу күрэхтэһиигэ бырааттыы Копыловтар улахан дьон түһүлгэтигэр бастакы тахсыыларын кэтэспитэ. Ол эрээри, сэрэбиэй бырааттыылары бастакы эргииргэ көрүһүннэрдэ. Онуоха уолаттар бука сүбэлэстэхтэрэ буолуо, тустубатылар. Аҕыйах мүнүүтэнэн аҕа киһи Алеша көбүөргэ тахсан, кыайыылааҕынан ааттанна. Салгыы киирсиигэ кини Нь.Тистяховы 7:1 ахсаанынан кыайан баран, Россия икки төгүллээх призера Арыйаан Тютриҥҥа 2:12 хоттордо. Оттон Тютрин финалга тахсыбытын быһыытынан, үһүс миэстэни ким ыларын быһаарсыыга Копылов – В.Неустроевы 7:0 хотто уонна быраабыла быһыытынан Айсен Потаповка 4:4 хоттордо. Онон бэһис миэстэлэннэ. Бу ыйааһыҥҥа Арыйаан Тютрин кими да үрүҥ хараҕын өрө көрдөрбөккө эрэллээхтик бастаата. Арыый да киирсиэн сөптөөх дии санаабыт киһибит – Россия уонна Европа эдэрдэргэ күрэхтэһиитин призера буола сылдьыбыт Степан Соркомов финалга тахсар иһин киирсиигэ Петр Константиновка сабырыйтаран кэбистэ. Оттон Тютрин финалга Константиновы 14:3 лаппа баһыйда. Бу ыйааһыҥҥа өссө уопуттаахтартан Роберт Окороков – Айсен Потаповка ыраастык хотторуута соһуччу түмүгүнэн буолла.
Кылгастык атын ыйааһыннары билиһиннэрдэххэ, 61 киилэҕэ Эдуард Григорьев үчүгэй тустууну көрдөрдө. Кини кытаанах сэрэбиэйи эрэллээхтик ааста. Бастаан аан дойду чөмпүйэнээтин боруонса призера Владислав Андреевы, оттон соторутааҕыта норуоттар икки ардыларынааҕы кылаастаах маастар нуорматын ылбыт Ньургун Александрову 2:1 ахсааннарынан кыайталаата. Андреев билигин тренеринэн үлэлээн эрэр, урукку таһымыгар киирбэккэ сылдьар диэххэ сөп. Оттон Александров – Коркин турнирыгар чаҕылхай кыайыытын кэнниттэн бу иккис күрэхтэһиитигэр мэтээлгэ тиксибэтэҕэ санааны үөскэтэр. Ол курдук, Ньургун үһүс миэстэ иһин киирсиигэ Бекреневка 0:2 сабырыйтарда. Оттон Григорьев салгыы В.Кривошапкины, А.Бекреневу уонна финалга А.Антоновы кыайталаан, бастакы миэстэни эрэллээхтик хааччынна.
65 кг ыйааһыҥҥа сэргэх тустуулар буоллулар. Боротокуолу көрөн баран, бастаан утаа Егор Пономарев уонна Ньургун Скрябин финалга көрсөллөрө буолуо диэн сылыктааһын баара. Онуоха Пономарев улаханнык илистибэккэ финаллаабыт эбит буоллаҕына, Скрябин финалга тахсар иһин киирсиигэ Дьулустаан Булатовка 1:4 ахсаанынан хотторон кэбиһэн, биир дойдулаахтарын хомотто. Манна даҕатан эттэххэ, Мэҥэ Хаҥаластан улуус баһылыгын батыспытынан элбэх киһи анаан тустуу көрө кэлибитин санатар тоҕоостоох. Финал сүрдээх тыҥааһыннаах буолла. Булатов биир баалынан чорбойон иһэн, олох бүтэһик сөкүүндэлэргэ атахтатан, икки баалга түһэн хаалла. Уопсайынан, 24 саастаах Дьулустаан Булатов кимтэн да толлубат, киириилээх-тахсыылаах тустуутун көрөөччүлэр кэрэхсээтилэр. Манна даҕатан эттэххэ, кини бу иннинэ сэтинньи ыйга Дьокуускай куорат аһаҕас чөмпүйэнээтин кыайыылааҕа буоларын санатар тоҕоостоох.
70 киилэҕэ өрөспүүбүлүкэ чөмпүйүөнэ, соторутааҕыта Казахстаҥҥа Д.Кунаев аатынан норуоттар икки ардыларынааҕы турниры кыайбыт Константин Власов – устудьуоннарга аан дойду чөмпүйэнээтин призера Виктор Степановка 2:2 ахсааҥҥа уонна үһүс миэстэ иһин киирсиигэ Эдьигээн ыччата Алексей Ивановка 2:7 хотторон, “илиитин сотунна” диэххэ сөп. Маны, биир ыйааһыны өрө тахсан туһунна эрэ диэн уоскутунуохха сөп эрээри, Степановтаах Иванов эмиэ дьиҥэ 65 кг бөҕөстөрө ээ. Атын ыйааһыннарга эрдэттэн сэрэйиллибитин курдук Иван Ефремов (74 кг), Максим Толмачев (86 кг), Василий Винокуров (97 кг) уонна Евгений Алексеев (125 кг) эрэллээхтик бастаатылар.
Бу күрэхтэһии кэнниттэн тута сөрөөн Саха сирин хамаандата Иван Ярыгин аатынан норуоттар икки ардыларынааҕы Гран-при турнирга бэлэмнэнэн, анал үөрэтэр-эрчийэр түмсүүнү саҕалаата. Ити турнир иннинэ өссө кэккэ бөҕөстөрбүт эмиэ Красноярскайга, Д.Миндиашвили бирииһигэр Бүтүн Россиятааҕы күрэхтэһиигэ кытталлара күүтүллэр. РФ спортивнай тустууга федерациятын ирдэбилин быһыытынан, Иван Ярыгин турнирыгар биһиги уонча бөҕөспүт кыттара күүтүллэр. Онно эбии Миндиашвили түһүлгэтин финалистара киирэн биэриэхтэрэ. Уопсайынан ылан көрдөххө, Красноярскайдааҕы турнирга бөҕөстөрбүт үс бастакы ыйааһыҥҥа мэтээл иһин киирсиэхтэрин сөп. Буолан ааспыт күрэхтэһиигэ көрдөххө, бөҕөстөр билигин үчүгэй таһымнарыгар ситэ киирэ иликтэр. Барыта хаалбыт кэмҥэ үөрэтэр-эрчийэр түмсүүгэ хайдах үлэлииллэриттэн тутулуктаах буолуоҕа.
Күрэхтэһии түмүк көрдөрүүтэ:
57 кг (32 кыттааччы): 1. Арыйаан Тютрин (ХИФУ-ШВСМ), 2. Петр Константинов (ОЭУ), 3. Степан Соркомов (ХИФУ-ШВСМ), Айсен Потапов, 5. Юрий Сыромятников, Алексей Копылов (үһүөн – ОЭУ).
61 кг (21): 1. Эдуард Григорьев (Чурапчытааҕы институт), 2. Айхан Антонов (ХИФУ-ШВСМ), 3. Владимир Флегонтов (ШВСМ), Андрей Бекренев (ХИФУ-ШВСМ), 5. Айтал Захаров (Чурапчытааҕы институт), Ньургун Александров (ХИФУ-ШВСМ).
65 кг (22): 1. Егор Пономарев, 2. Дьулустан Булатов (иккиэн ХИФУ-ШВСМ), 3. Айтал Михайлов (Мэҥэ Хаҥалас), Ньургун Скрябин, 5. Владимир Афанасьев (иккиэн Чурапчытааҕы институт), Владислав Ефимов (ХИФУ-ШВСМ).
70 кг (15): 1. Виктор Степанов, 2. Тимур Николаев (иккиэн ХИФУ-ШВСМ), 3. Игорь Аммосов (Чурапчытааҕы институт), Алексей Иванов (ЯГСХА), 5. Дьулустан Сивцев, Константин Власов (иккиэн Чурапчытааҕы институт).
74 кг (9): 1. Иван Ефремов (ОЭУ), 2. Айсен Копырин (ЯГСХА), 3. Семен Кычкин (Чурапчытааҕы институт), Софрон Софронов (ХИФУ-ШВСМ), 5. Максим Тарабукин (ОЭУ), Айсен Ефимов (ХИФУ-ШВСМ).
86 кг (8): 1. Максим Толмачев, 2. Александр Филиппов (иккиэн ОЭУ), 3. Семен Артемьев, Семен Аммосов (иккиэн Чурапчытааҕы институт), 5. Иван Борисов (ШВСМ), Ариан Гоголев (Нам).
97 кг (6): 1. Василий Винокуров (Нам), 2. Ян Емельянов, 3. Музафар Халилов (иккиэн Дьокуускай), Кемран Хариев (ЯГСХА), 5. Андрей Аронов (ОЭУ).
125 кг (4): 1. Евгений Алексеев (ЯГСХА-ШВСМ), 2. Баир Укоев (Дьокуускай), 3. Алексей Николаев (ЯГСХА-ШВСМ), 5. Ньургун Протопопов (ОЭУ).
Петр ПАВЛОВ. Ааптар хаартыскаҕа түһэриилэрэ.