Саха сиригэр кырдьаҕастарга, доруобуйаларынан хааччахтаах дьоҥҥо, нэһилиэнньэ кыаммат араҥатыгар уо.д..а баҕа өттүнэн көмөлөһүөн баҕарааччылар, волонтердар ахсааннара элбии турара кэрэхсэбиллээх. Кинилэр Арассыыйа таһымыгар кыттан, Саха сирин ааттаталлар. Бүгүн РФ Бэрэсидьиэнин мэтээлин уонна Гранын ылбыт «Култуура волонтердарын» билсиэҕиҥ.
Аина Ивановна Прибылых, «Култуура волонтердара» хамсааһын кыттыылааҕа:
— Биһиэхэ, култуура волонтердарын өрөспүүбүлүкэтээҕи хамсааһыныгар, култуура эйгэтигэр үлэлиир уонна култуура эйгэтин сайыннарыан, бэйэтин көмөтүн оҥоруон баҕалаах волонтердар киирэллэр. Ол курдук, бу хамсааһын 2020 сыл олунньутуттан үлэтин күүскэ саҕалаабыта. 2020 сыл олунньу 27 күнүгэр өрөспүүбүлүкэтээҕи форум буолбута. Форумҥа Москваттан ыҥырыылаах ыалдьыттар кэлэннэр, волонтердар хамсааһыннара Саха сиригэр хайдах үлэлиэхтээҕин, хайысхатын ыйан-кэрдэн биэрэннэр, инники былааннарбытын оҥорон, сыал-сорук туруорунан үлэлээн кэллэ. Хамсааһыммытыгар эрэгийиэннээҕи сүрүннээччинэн Култуура министиэристибэтин исписэлииһэ Ирина Тергюлева буолар. Кини бэйэтэ уонна кини көмөлөһөөччүлэрэ, бибилэтиэкэбититтэн уонна Ем.Ярославскай аатынан судаарыстыбаннай мусуойтан штабка киирэллэр.
Итинник ыкса бииргэ үлэлэһии түмүгүнэн араас тэрээһиннэри ыыттыбыт. Ити форумтан саҕалаан, субуотунньуктарга, пааматынньыктары саҥардыыга, араас тэрээһиннэргэ элбэх үлэ барда. Ону таһынан биһиги, СӨ Национальнай бибилэтиэкэ үлэһиттэрэ, 2020 сылтан «Култуура волонтердара» хамсааһыны сэргэ, бэйэбит «Библиоволонтеры» хамсааһыны тэрийбиппит. Манна бибилэтиэкэттэн актыып үлэтигэр кыттыыны ылыан баҕарар амарах санаалаах, көхтөөх дьон бааллар. Бу актыыбы Галина Кутугутова иилээн-саҕалаан тэрийбитэ. Ол курдук, пандемия иннинэ «Вектор поколения» диэн бырайыагы саҕалаабыппыт. Манна сэрии бэтэрээннэрин бэйэбит көрүүбүтүгэр-истиибитигэр ылан, кинилэргэ араас көмөнү оҥорорго былааннаммыппыт. Кылаабынайа, кинилэр Аҕа дойду Улуу сэриитигэр сылдьыбыттарын туһунан ахтыыларын устан, холобур, подказ курдук оҥорон, видеоролик таһаарыахтаах этибит. Оннук роликтар, дьиҥэр, оҥоһуллан тахсыбыттара, ол гынан баран, хомойуох иһин, убаастабыллаах бэтэрээннэрбит аҕыйаатар аҕыйаан иһэллэр. 2020 сыллаахха 45 бэтэрээни кытары үлэлэспит буоллахпытына, билигин үһүө эрэ буолан хааллылар. Онон, пандемия кэмигэр дьиэлэригэр тиийэн, интервью ылар кыаллыбата. Ол гынан баран, хас бырааһынньык аайы кинилэри эҕэрдэлиибит, болҕомтобутун уурабыт. Бэйэбит аҕа саастаах биир идэлээхтэрбитигэр эмиэ көмөлөһөн, хааччахтааһыннар кэмнэригэр кинилэргэ эмтэрин-томторун, бородуукталарын ылан биэрэбит. «Бары бииргэ» аахсыйаҕа холбоһон, 2020 сыл түмүгүнэн биһиги бибилэтиэкэбит күүстэээх үлэни ыытан, бу аахсыйаҕа кыттыыны ылбытын иһин РФ бэрэсидьиэнэ Владимир Путин мэтээлинэн наҕараадаламмыта.
Өссө 2020 сыл балаҕан ыйыгар «Суорун Омоллоон бэстибээлэ» култуура пааматынньыктарын саҥардар, бөҕөргөтөр сыаллаах-соруктаах өрөспүүбүлүкэтээҕи бэстибээлгэ бэйэбит баҕа өттүнэн баран, үс күн олорон бэлитиичэскэй сыылынайдар Василий Трошанскай уонна Эдуард Пекарскай олорбут дьиэлэрин бөҕөргөтүүгэ үлэлээбиппит. Сүрүнэ диэн, биһиги бу бэстибээлгэ информационнай партнер курдук киирбиппит, дьоҥҥо-сэргэҕэ сырдата олорбуппут. Онтон пандемия кэмигэр хааччахтаммакка эрэ, «Школа волонтеров наследия» Арассыыйа таһымнаах бастакы улахан бырайыагы Саха сиригэр киллэрэн, эмиэ партнер курдук буолбуппут.
2021 сылга биир улахан киэн туттар бырайыкпытынан «Библиомобиль» бырайыак буолбута. Онуоха дьиэлэригэр хааччахтанан олорор араҥа ааҕааччыларбытыгар бибилэтиэкэ пуондатыттан кинилэр баҕарбыт кинигэлэрин илдьэн-аҕалан биэрэбит. Бу бырайыакпыт 2021 сыллаахха Арассыыйа Бэрэсидьиэнин Гранын сүүйбүтэ.
Быйыл «Манчаары башнята» диэн улахан телемарафоҥҥа Мэҥэ Хаҥаласка турар башняны бөҕөргөтөргө өрөспүүблүлүкэ дьоно бары күүс-көмө буолбута. Онно биһиги бэйэбит күүспүтүнэн харчы хомуйан, кыттыыны ылбыппыт.
2021 сыл бүтэһигэр «Школа волонтеров наследия» аны иккис сезонун саҕалаан, информационнай партнер курдук кыттан, хас биирдии кыттааччы лиэксийэни устан, ЮТУБ ханаалбытыгар уган, киэҥ араҥаҕа таһаардыбыт.Инникитин 2022 сылга, САССР тэриллибитэ 100 сылын көрсө улахан былааннар бааллар. Аны «Култуура волонтердара» хамсааһын бэйэтэ туспа уопсастыбаннай тэрилтэ буолар буолла. Манна хамсааһын кыттыылааҕа эрэ буолбакка, бар дьонугар көмөлөһүөн баҕарар киһи «Култуура волонтердарын уопсастыбатын чилиэнэ» диэн үрдүк ааты ылыан сөп.
Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ», edersaas.ru