Владимир Солодов Улахан Ааҥҥа тыа хаһаайыстыбатын эбийиэктэригэр сырытта

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Сайылык күнүгэр тиийэ сылдьан, Владимир Солодов Улахан Ааҥҥа тыа хаһаайыстыбатын эбийиэктэригэр сырытта, нэһилиэнньэни кытары көрүстэ.

edersaas.ru

Бырабыыталыстыба баһылыга Сайылык күнүгэр тиийэ сылдьан,  II Малдьаҕар нэһилиэгин олоҕун-дьаһаҕын билистэ. «Бөртө» сылгы собуота» ХЭУо курдук сүүсчэкэ киһини үлэнэн хааччыйан олорор бөдөҥ хаһаайыстыбалаах буолан,  бу нэһилиэккэ дьону олохсутуу үлэтэ балачча ыытыллар. Бөһүөлэк таһыгар тыа сирин бигэтик сайыннарыы федеральнай бырагырааматын чэрчитинэн 50 ыаллаах «Чэчир» диэн ааттаах саҥа микро-оройуон тутуллан эрэр. Бэрт тупсаҕай оҥоһуулаах уон биэс саҥа дьиэ кэчигирэһэн турарын киһи кэрэхсии көрөр. Манна аны суол оҥоһуллуохтаах, гаас ситимэ тардыллыахтаах уонна уот киллэриллиэхтээх.

Өрөспүүбүлүкэ бастыҥ хаһаайыстыбаларын базатыгар идэни үрдэтэр кииннэри тутар туһунан быһаарыы ылыллан, иллэрээ сыл икки Үөрэтэр киин (биирэ – Өймөкөөҥҥө, «Тоноор» бааһынай хаһаайыстыбаҕа, иккиһэ бу «Бөртөҕө») тутуллубуттара. Тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов бырабыыталыстыба баһылыгар Үөрэтэр киин тутуллубут сыалын-соругун, үлэтин хайысхатын туһунан билиһиннэрдэ.

Үөрэнэр, олорор усулуобуйанан толору хааччыллыбыт бу кииҥҥэ сылгыһыттар эрэ буолбакка, атын исписэлиистэр (зоотехниктар, агрономнар, ыанньыксыттар) эбии үөрэнэллэр, уопут атастаһаллар. Ону таһынан, тыа хаһаайыстыбатын академиятын уонна техникумун устудьуоннара практикаларын бараллар. Икки Үөрэтэр киининэн барыта 203 киһи идэтин үрдэттэ, ол иһигэр, манна 189 киһи, киин улуустар хаһаайыстыбатын бэрэстэбиитэллэрэ дьарыктаннылар. Аны үһүс Үөрэтэр киини Ньурбаҕа тутарга былаанныыбыт, – диэтэ миниистир.

«Бөртө» бэйэтин иһинэн «Бөртө-Ас» кэпэрэтииби тэринэн, 2016 сыллаахха 13,6 мөл. солк. грант ылан, мэхэньисээсийэлээх буойунаны туттубута. Технолог Анна Мохначевская кэпсииринэн, симиэнэҕэ уон сүөһүнү өлөрөн астыыллар. Быйыл кэпэрэтиип эт сыаҕын туттаары тыа хаһаайыстыбатын кэпэрэтииптэрин материальнай-техническэй базаларын сайыннарыыга көрүллэр субсидия куонкуруһугар кыттыбыттар. «Сыах суумата 9 мөл. кэриҥэ, онно 7 мөл. солкуобайдаах субсидия көрүллүөхтээх, түмүк кэлэр ыйга таһаарыллар, биһиги дьэ, хайаһабыт?» — диэн кыыс долгуйар.

Нэһилиэнньэни кытары көрсүһүү агрооскуолаҕа тэрилиннэ. Даҕатан эттэххэ, олохтоох оскуола 167 үөрэнээччилээх, 2005 сылтан аграрнай хайысхаан үлэлиир, тустаах үөрэҕи таһынан, сүөһүнү иитии, сиртэн үүнээйини ылыы төрүттэрин үөрэтэр. Аҕыйах сылгылаах, ынах сүөһүлээх. Кыһыҥҥы тэпилииссэҕэ оҕуруот аһын арааһын олордор, 50 гектар иэннээх сири сыһыарынан, онно оттуур итиэннэ хортуоппуйу, моркуобу үүннэрэр. Оҕо саадын дьиэтэ бэрт эргэ тутуу, манна билигин 50 оҕо сылдьарын таһынан, отучча оҕо уочаракка турар эбит. Онон, олохтоохтор сүрүн туруорсуулара саҥа оҕо саадын дьиэтин тутуу буолбут.

Бааһынай хаһаайыстыба баһылыга Михаил Павлов үлэтин-хамнаһын билиһиннэрдэ итиэннэ Тойон Арыы учаастагын киин электро-уот ситимигэр холбуурга этэ.

Сүөһүбүтүн түөрт сиринэн сайылатабыт, кыһын Тойон Арыы таһыгар баар Харыйа учаастагар кыстатабыт. Үлэһиттэр үксүлэрэ ыаллар, инньэ гынан, учаастакка 50-ча киһи олорор. Дизелинэн сырдатынабыт. Тойон Арыы олохтоохторо эмиэ дизелинэн олороллор. Онно быйыл киин хочуолунайы тутарга былаанныыллар эрээри, уоттара кыайбат туруктаах. Онон, Тойон Арыыны учаастактарын кытары киин электро-уот ситимигэр холбуур туһунан дьаһалы ыларгытыгар көрдөһөбүт. Уоппут күүһүрдэҕинэ, үлэбит-хамнаспыт даҕаны тахсыылаах буолуо, олохпут-дьаһахпыт даҕаны тупсуо этэ, – диэтэ.

Онуоха Владимир Солодов бу боппуруоһу үөрэтэргэ ОДьКХ уонна энергетика министиэристибэтигэр дьаһал биэриэх буолла. Чинчийэн, суоттаан көрүү кэнниттэн быһаарыыны ылар көдьүүстээҕин эттэ. «Быһаарыыны эрэйэр кыһалҕа элбэх. Ити эрээри, тыа сирин сайдыыта сүрүн дьарык, тыа хаһаайыстыбатын, туругун кытары быстыспат ситимнээҕин биһиги өйдүөхпүтүн наада», – диэтэ.

Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0