Австрия. Вена. Бу Бүтүн Европа муусукаҕа култууратын биһигэ буолан үйэлэргэ аатырбыт куорат Музикферайн диэн анал дьиэтин кэнсиэртиир Өстүөкүлэ саалатыгар (Glaserner Saal) соторутааҕыта саха кыыһа пианистка Джулияна Слепцова кэнсиэртээтэ. Аан дойду аатырбыт муусукааннара эрэ кэлэн оонньоон дьоллонор сиэдэрэй саалаларыгар пианиноттан нэһиилэ быгар саха кыыһа дьикти дорҕооннору саҕар. П.И. Чайковскай «Улахан сонатата», Модест Мусоргскай «Быыстапкалартан хартыыналара», Сергей Рахманинов «Прелюдиялара» уонна саха композитора Захар Степанов ураты колориттаах “Ойуун өрөгөйүн үҥкүүтэ” биир күдьүс бырааһынньык буолан кутуллар.
edersaas.ru, Николай Крылов
Европа килбэйэр киинигэр, маннык айылаах аатырбыт муусука түһүлгэтигэр элбэҕи истибит-билбит ааттаахтар-суоллаахтар аарыгыран кэлэн олордохторо… Кинилэр бэйэлээх дьон кыра аайы ымыттыбат-ымманыйбат дьон буолуохтара ээ. Ол эрэн, Джулия оонньоон бүтээтин кытта, туохха эрэ хааттаран сыппыт сааскы халаан күрүлгэнин тыаһын курдук ытыс тыаһа эмискэ өрө хабылла түстэ уонна уҕараабакка салҕанан бара турда. “Бис! Браво!” хаһыытаатылар, үс төгүл төттөрү ыҥыран аҕалан оонньоттулар. Ол тухары ытыс тыаһа тохтообот. Көр, итинник үрдүк сыанабылы ылбыт кэнсиэр бырагырааматыгар саха композитора Захар Степанов Өрөгөйө киллэриллибитэ эмиэ ураты суолталаах эбээт. Саха муусуката Европа омуктарын сэҥээриитин ыллаҕа, аан дойду муусукаҕа эргийэр киинин биир ураты саалатыгар дуораһыйдаҕа!
Электроннай почтанан кэлбит көстүүгэ истээччилэр үс мүнүүтэттэн тахса кэм устата өрө көтөҕүллэн, чахчы сөбүлээбиттэрин биллэрэн ытыс таһыналлар. Үс мүнүүтэ эттэххэ дөбөҥ, тура тэбинэн истэн турдахха уһун буолар эбит. Джулия үөрэн мичилийэр, кыбыстар, сотору-сотору бокулуоннуур, ытыс тыаһа тохтообот. Онтон кыыс ньиэмэстии ыраастык учууталларыгар, профессордарыгар Томас Кройцбергерга, Клаус Штикенҥэ, Дорис Адамҥа уонна Саха сиринээҕи Муусука үрдүкү оскуолатыгар ииппит-үөрэппит Альбина Герасимоваҕа ис сүрэҕиттэн дириҥник махтанарын биллэрдэ. Эмиэ тохтообот ытыс таһыныыта.
Венаҕа бу Муусука дыбарыаһын ханнык баҕарар саалатыгар оонньооһун аан дойду биллиилээх муусукааннарыгар улахан чиэс-бочуот, билинии үрдүкү таһыма буолар эбит. Арассыыйа муусукааннарыттан итинник чиэскэ ахсааннаах киһи тиксэр. Оттон биһиги Джулиябыт кэнсиэртииригэр биир саамай улахан, 380 миэстэлээх сааланы биэрэн тэрийбиттэрэ бэйэтэ туспа суолталаах. Санаан көрүҥ, ити 1863 сыллаахтан саҕалаан император Франц Иосиф туттарбыт Муусука дьиэтин Музикферайн иһигэр баар биэс дыбарыас саалаларыттан улаханнарынан үһүстэрэ эбээт!
— Джулия олус уустук бырагыраамалаах кэнсиэри иһитиннэрдэ. Музыкант улахан сыратын-сылбатын ылар, күүстээх санаалаах уонна ураты дьулуурдаах буолары ирдиир үлэни толордо, — диэтэ эдэр кэскиллээх муусукааннар бырайыактарын салайааччы. Оттон Джулия бэйэтэ үөрэтэр оҕолоруттан биирдэстэрин ийэтэ Юлия Лучко сиэдэрэй бэйэлээх букеты көтөхтөрөн кэбистэ уонна истиҥник уураан ылла.
Санатар буоллахха, Джулия Слепцова саха омук аан бастакы профессиональнай композиторын Марк Жирков аатын сүгэр Бүлүүтээҕи муусука оскуолатыгар сэттэ эрэ саастааҕар киирбитэ. Нөҥүө сылыгар Муусука өрөспүүбүлүкэтээҕи үрдүкү оскуолатыгар киирбитэ. Онно Альбина Ильинична Герасимова кылааһыгар үөрэнэн, олоҕун киэҥ аартыгар үктэммитэ. 18 сааһыгар төгүрүк тулаайах, инсультаабыт эбэлээх эрэ кыысчаан Москваҕа тиийэн кафеларга, эрэстэрээннэргэ иһит сууйан, официанкалаан аһыыр-таҥнар харчытын нэһиилэ булунара. Биир эмэ оҕо уһуйааныгар миэстэ булан, фортепианоҕа оонньоон оҕолору үҥкүүгэ, ырыаҕа үөрэтэрэ уонна үөрэҕин салҕаабыта.
Маҥнай Чайковскай аатынан консерватория иһинэн үлэлиир академическай кэллиэскэ үөрэммитэ. Онтон Гнесиннэр ааттарынан Арассыыйа муусукаҕа академиятыгар үөрэммитэ. Онтон иһит сууйааччы кыысчаан Москватааҕы П.И. Чайковскай аатынан судаарыстыбаннай консерваторияны ситиһиилээхтик бүтэрбитэ.
Санаан көрүҥ — хайдахтаах курдук дьулуур, туруоруммут сыалы ситиһии туһугар охсуһуу, хантан да өйөбүлэ суох, улуу куорат маҕалайыгар мөхсөр хорсун быһыы бу кыракый саха кыыһыгар хантан кэлбитэй?..
* * *
Вена. Бу аан дойду муусукатын биһигэ. Европа муусукаҕа култууратын киинэ. Манна Бетховен, Моцарт, Шуман, Шопен хаампыт уулуссалара, тыыммыт салгыннара кытта баарга дылы… Бу норуот туох өйдөөх-санаалаах, туох дьикти иэйиилээх муусуканы айар дьоҕурдаах эйгэний диэн санаалар Джулияны өрүү сэҥээрдэллэрэ. Ол иһин, Венатааҕы консерваторияҕа үөрэнии ханнык баҕарар муусукааҥҥа, бэйэтин туһугар, туспа дьол курдук сыаналанар.
Джулия «Эмоции и структура: о музыкальном и формальном изображении межличностных романтических отношений в фортепианной музыке Роберта и Клары Шуман и Ребеки Кларк» диэн дипломнай үлэтин туйгуннук көмүскээбитэ. Профессордар Джулияна муусукаан быһыытынан киэҥ билиилээҕин уонна ньиэмэс тылын олус үчүгэйдик баһылаабытын тоһоҕолоон бэлиэтээбиттэрэ. Дьэ уонна ити, аан дойду уһулуччулаах муусукааннара эрэ оонньоон дьоллонор саалаларыгар биһиги кыыспыт тус бэйэтин кэнсиэртин биэрдэ! Джулия кэнсиэртин Чайковскай аатынан консерваторияҕа үөрэппит учууталыгар, улахан муусукаан буоларыгар итэҕэли иҥэрбит, чахчы да, улуу муусукаан Виктор Карпович Мержанов сырдык кэриэһигэр анаата.
edersaas.ru, Николай КРЫЛОВ