(Салгыыта).
Ыалдьыттарга эрдэттэн сахалыы таҥнан кэлэҕит диэн сэрэппиттэрэ. Онон ким сахалыы таҥаһа суох, тиктэрэр, атыылаһар түбүккэ түспүттэрэ. Ол да буоллар, хас биирдии саха киһитэ мааныга кэтэр таҥастаах буолуохтаах. Мантан сайын ыһыахха эмиэ кэтиллиэ турдаҕа. Ыалдьыттар бары кэриэтэ өрүһү туораан, анаан кэлбиттэрэ ураты суолталаах.
Онон бары сахалыы сайбаччы таҥнан тураллара көрүөххэ үчүгэйэ бэрт! Кэрэ аҥардар көмүстэн, тимиртэн, кылтан, тирииттэн, туостан, сутаастан киэргэли кэтэр буолбуттара харахха быраҕыллар. Кыргыттар биир өҥнөөх, аныгылыы моһуоннаах былааччыйаҕа илин кэбиһэр, бастыҥа, бөҕөх кэтэн кэбистэхтэринэ да, сахалыы таҥас бэлэм…
Киирэр аан таһыгар сахалыы астаах, кучу чэйдээх сандалы тардыллыбыт. Ыалдьыттар кэтэһэ таарыйа, чэй иһэллэр, хабылыктыыллар, хаамыскалыыллар.
— Уоллаах кыыс иһэллээр! — диэттэрин, таһырдьа сиэр-туом саҕаланар. Алгыс этиллэр, эдэрдэр аал уоттарын уматаллар, уохтаах кымыһынан, арыылаах саламаатынан, алаадьынан күндүлүүллэр. Ол кэнниттэн ыалдьыттар баҕа санааларын этэ-этэ саламалары ситии быаҕа баайаллар. Күтүөт уол маанылаах сандалыга ыҥырар.
Ас-үөл тардыллан турар, арыгы бытыылкаларын оннугар кыргыттар кымыстаах улахан чорооннору киллэрэллэр. Ыалдьыттар ону кыракый чорооннорго куттан баран, тост этилиннэҕинэ, охсуһуннарбаттар, уҥа илиилэригэр тутан, өрүтэ ууналлар.
«Арыгыта суох сыбаайба сүпсүлгэнэ» бырайыак кыайыылаахтара Туйаара, Дьулустаан Сысолятиннар уруулара сахалыы сиэрдээх-туомнаах барарыгар эрдэттэн баҕарбыттара. Кинилэр оҕолорун ааттара эмиэ сахалыы. Төһө да нууччалыы эрэстэрээн буоллар, уохтаах кымыс, арыылаах саламаат, ыһаарыламмыт собо, буспут тыл остуол күндү аһа буолла. Ону тэҥэ ыалдьыттарга туттарар бириистэрэ эмиэ сахалыы.
Аны туран, нууччалары үтүктэн “Горько!” диэн хаһыытыыр оннугар, сахалыы-махалыы минньигэстик: “Уу-ра-һыҥ!” дииргэ тамада Оксана Жиркова үөрэттэ. Ону бэрт кэбэҕэстик ылынан, аны шафердарга “Сыл-ла-һыҥ!” диэн хаһыытыыр дьон буоллулар. Сөп ээ, үчүгэйдик билсэ илик сибидиэтэллэр иэдэстэриттэн да сылластахтарына, улахан. Чахчыта, тоҕо да ис хоһоонун да билбэт эрээри: “Аһыы! Аһыы!” диэн үтүктэн хаһыытыырбыт эбитэ буолла?
Кыыс аҕата: “Биир үчүгэйдээх. Тоҕус сыл бииргэ олорбуттарыгар, бэйэ-бэйэлэрин үчүгэйдик билистэхтэрэ дии. Онтон өр сыллаах баҕабыт туолан, маннык үөрүүлээх түгэн үүммүтүгэр тэрийээччилэргэ олус махтанабын. Соһуччу бэлэх буолла. Ыра санаа туолар дьолугар тиксэн олоробут, бары да ол дьикти түгэн туоһута буоллубут. Ыччат арыгылааһын курдук куһаҕан дьаллыктан аккаастанарыгар, саха норуота сайдарын туһугар быһаччы үлэлэһэ сылдьар дьоҥҥо өссө төгүл махтанабыт”, — диэн туран, оҕолоругар дьиэтин, сүөһү ирээтин анаата.
Эдьиийдэрэ: “Мин дьиҥ сахалыы тыыннаах сыбаайбаҕа бастакыбын сылдьабын. Оҕолорум тустарыгар олус долгуйдум, үөрдүм, кырдьар сааспар маннык урууга сылдьар дьоллоннум. Чахчы, ураты буолар эбит”, — диэн үөрүүтүн үллэһиннэ.
Видеооператор Дмитрий Ляшеев сарсыардаттан саҕалаан устан баран, иккис остуолга киинэ оҥоро охсон көрдөрөн, соһутта, долгутта. Илин эҥэртэн кыайан кэлбэтэх кырдьаҕас эбэлээх эһэлэрин видео эҕэрдэлэрэ эмиэ олус долгутуулаах буолла. Виктор Дабайаан байааҥҥа оонньоон, Милена Борисова ырыа бэлэхтээн киэһэни өссө киэргэттилэр.
Икки улуус дьоно, Майаҕатта уонна Манчаары сыдьааннара, көрү-нары көҕүлүттэн туттулар. Ырыа да ылланна, үҥкүү-битии тэрилиннэ, оонньуу да оонньонно, алгыс үтүөтэ этилиннэ. Бу курдук үчүгэй сыбаайбалар өссө элбии, тарҕана турдуннар.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru