«Эн эмиэ, таайыҥ курдук, көҥүл тустуунан дьарыктаныаҥ!», «Ханнык тустуу, ол кэриэтэ харбааһынынан дьарыктаннын!» – билигин төрөппүттэр итинник мөккүһүөхтэрэ суоҕа. Дьокуускай куоракка “Чөмпүйүөн буол!” оҕолорго успуорка тест оҥорор киин аһылынна.
edersaas.ru
Чөмпүйүөҥҥэ – тест
Саха Өрөспүүбүлүкэтэ уһулуччу талааннаах оҕолору булар бырайыагы олоххо киллэрэр 12 эрэгийиэн иһигэр киирдэ.
Оҕо ханнык көрүҥҥэ дьоҕурдааҕын быһаарар анал аппараат Дьокуускайга уонна өрөспүүбүлүкэ улуустарыгар баар буолуохтара.
«Чөмпүйүөн буол!» — 5, 5-12, 5 саастаах оҕолор успуорка талааннарын буларга хайысхаламмыт федеральнай инновационнай бырайыак.
Бырайыагы «Чөмпүйүөн буол!» физкультура-успуорт автономнай кэмиэрчэскэйэ суох тэрилтэ РФ Успуорка министиэристибэтин өйөбүлүнэн олоххо киллэрэр. Бырайыагы Саха сиригэр художественнай гимнастика федерациятын уонна үҥкүү успуордун сойууһун бэрэсидьиэнэ Людмила Николаева өрөспүүбүлүкэ Успуорка министиэристибэтин уонна АЛРОСА хампаанньа өйөбүллэринэн көҕүлүүр.
— Саха сиригэр «Чөмпүйүөн буол!» диэн алта киин үлэлиэҕэ, Дьокуускайга уонна өрөспүүбүлүкэ 8 улууһугар түөрт аппараат баар буолла. Бу Арассыыйа аныгы оҥоһуга, тест оҥорор тиһик оҕо успуорт араас көрүҥнэринэн дьарыктанарыгар төһө сыстаҕаһын, сыһыаннааҕын быһаарар. Тест биһиэхэ саҥа чөмпүйүөннэри иитэн таһаарарга көмөлөһүөҕэ, – диэн өрөспүүбүлүкэ физическэй култуураҕа уонна успуорка миниистирэ Иннокентий Григорьев бэлиэтээн эттэ.
Кини эппитинэн, аппараат 150-ча хайысханы көрдөрөр, онтон тест чаастан ордук кэмҥэ оҥоһуллар. Түмүктэр төрөппүттэр уонна тириэньэрдэр оҕолор успуорт ханнык көрүҥэр ордук талааннаахтарын уонна сыстаҕастарын кырдьыктаахтык быһаарарга көмөлөһүөхтэрэ. Министр тест билиҥҥитэ тустаах саастаах оҕолорго эрэ оҥоһулларын да иһин, Арассыыйа учуонайдарын оҥоһуктарын туһаныы көрүҥэ биллэ үрдүгүн сабаҕалаата.
Ону тэҥэ, кини этэринэн, бырагыраама бары ымпыгын-чымпыгын үөрэтэр биир кэлим бөлөх тэрилиннэ. Маннык тестэр бу күннэргэ өрөспүүбүлүкэ улуустарыгар эмиэ оҥоһуллуохтара.
Тест кэнниттэн оҕо успуорт ханнык хайысхатын таларыгар сүбэ-ама ылар.
АЛРОСА — оҕолорго
— Инновация саҥа комплекса оҕо эт-сиин өттүнэн сайдыытын, өйүн-санаатын чахчыларын уонна уҥуоҕун, сиһин уратыларын учуоттаан, төрөппүттэр киниэхэ сөп түбэһэр успуорт көрүҥүн сөпкө талалларыгар көмөлөһөр. Бу комплексы өрөспүүбүлүкэ РФ Успуорка министиэристибэтин, Саха сирин Физическэй култуураҕа уонна успуорка министиэристибэтин уонна “Чөмпүйүөн буол!” физкультура-успуорт автономнай кэмиэрчэскэйэ суох тэрилтэтэ бииргэ үлэлээһиннэрин көмөтүнэн ылла.
Ону сэргэ, биһиги үпкэ-харчыга бииргэ үлэлэһээччибитигэр махтанабын, кини кыттыыта суох, арааһа, кыаллыа суох этэ. Бу – биһиги өрөспүүбүлүкэбит экэниэмикэтин сүрүн тэрилтэтэ АЛРОСА. Улахан махталбын хампаанньа генеральнай дириэктэрэ Сергей Ивановка этэбин. Хампаанньа салалтата элбэх болҕомтону корпоративнай, социальнай эппиэтинэскэ уонна, чуолаан оҕону өйөөһүн хайысхатыгар уурар. Ону сэргэ, маннык түгэн үҥкүү успуордун уонна акробатическай рок-н-ролл бүтүн Арассыыйатааҕы федерациятын бэрэсидьиэнэ Надежда Ерастова көмөтүнэн тосхойдо. Биһиги оҕолорбут маннык тургутууну барар кыахтаммыттарыгар улахан үлэни ыыппыт дьон аатын билиэхтээхпит дии саныыбын. Бу комплекс уонна биһиги успуорка тэрилтэлэрбит көмөлөрүнэн сотору кэминэн Олимпиада чөмпүйүөннэрин көрөрбүтүгэр эрэллээхпин! – диэтэ Людмила Николаева.
АЛРОСА Саха сиринээҕи отделын начаалынньыгын солбуйааччы Анатолий Бравин бырайыагы үбүнэн өйөөһүн Саха сирин инникитигэр АЛРОСА инвестицияларын холобурдарыттан биирдэстэрэ буоларын бэлиэтээн эттэ.
– Бырайыак бириэмэни сүтэрбэккэ, сайдарга уонна иннибит диэки баран иһэргэ кыаҕы биэрэр. АЛРОСА нолуокка уонна да атын төлөбүрдэрэ өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүн 40-ча бырыһыанын ылалларын таһынан, биһиги хампаанньабыт социальнай эйгэҕэ инвестицияҕа эбии үбү көрөр. Ол курдук, хампаанньа сыл аайы 500-чэ социальнай бырайыагы уонна көҕүлээһини олоххо киллэрэр, оттон хампаанньа социальнай ороскуоттарын уопсай кээмэйэ 10 миллиард солкуобайы аһарар. Бу ууруу биһиги оҕолорбутугар, Саха сирин ыччатыгар туһаны аҕалыаҕар эрэнэбит”, – диэн кини бэлиэтээн эттэ.
«Биһиги бэлэммит!»
Киин үөрүүлээх аһыллыытын сиэригэр-туомугар төрөппүттэр оҕолорун кытары сырыттылар. Айсена Платонова сэттэ саастаах уола Петялыын кэлбит.
— Биһиги дьиэ кэргэнинэн чөл олохтоохпут. Тест оҥорторуохпутун баҕарабыт, тоҕо диэтэххэ, успуорт ханнык көрүҥүн таларбытын билбэппит. Петя футболунан дьарыктаммыта, билигин харбааһыҥҥа сылдьар. Сөптөөхтүк сыһыаннаһыы уонна кини дьоҕурун быһаарыы биһиги туруоруммут сорукпутун биллэ чэпчэтиэ уонна тугу таларбытыгар көмөлөһүө дии саныыбыт, – диир ийэ. – Биһиги оҕолорбут инникилэрин туһугар Успуорт министиэристибэтигэр уонна АЛРОСА хампаанньаҕа улахан-улахан махтал.
Петя бэйэтэ харбыырын таптыырын, ол эрээри, тест оҥорторорго бэлэмин бигэргэтэр.
Онон бу кэмҥэ көрөөччүлэргэ тест сорох түһүмэхтэрин көрдөрбүт Дамир Соколов сыанаҕа таҕыста. Кини түргэнник сүүрдэ, тардынна, ойдо, онон бары түһүмэхтэри чэпчэкитик ааһыан сөп курдук.
— Оһо! – диэн Дамиры болҕомтолоохтук көрбүт Петя соһуйбут саҥата мин кэннибэр иһилиннэ. Кини эмиэ бэрэбиэркэни ааһыахтаах.
Дамир бу кэмҥэ илиитин кэннигэр быраҕа-быраҕа олус имигэһин көрдөрдө.
— Ийээ, мин итинник гынар кыаҕым суох! – диэн Петя ийэтин кулгааҕар сибигинэйэр.
— Кыайыаҥ! – ийэ кырачаанын уоскутар.
Дамир Соколов ийэтэ Людмилалыын кэлбит. Дамир 9 саастаах, хоккейынан алтыс сылын дьарыктанар, буокса сиэксийэтигэр сылдьан эрэр.
— Мин ордук челноктаах сүүрүүнү, ытыыны уонна уһуҥҥа ыстаныыны сөбүлээтим. Олох ыарахана суох, маны хас биирдии оҕо сатыыр кыахтаах дии саныыбын, – диир уолчаан. – Мин уопсайынан имигэһим суох, оҕолор куттамматыннар.
— Биһиги Дамир суолун төһө сөпкө талбыппытын билиэхпитин баҕарбыппыт. Түмүктэр көрдөрбүттэринэн, киниэхэ успуорт уустук сүрүннээх көрүҥнэрэ уонна успуорт оонньуулара барсаллар, оттон онно хоккей уонна буокса киирсэллэр. Ол аата, биһиги сөптөөх көрүҥнэри талбыппыт, – диир ийэ.
Ону таһынан, кини уолугар ушу, карате уонна фехтование курдук успуорт көрүҥнэрин сүбэлээбиттэр.
— Тест оҥорторууну олус сөбүлээтим. Холобур, улахан кыыспын кытары өр быһаарыммакка сылдьыбыппыт, гимнастиканан уонна баскетболунан дьарыктаммыппыт. Билигин суолбут кылгас буолуоҕа, оҕо үчүгэй түмүгү көрдөрүөн сөптөөх успуорт көрүҥүн быһаарар чэпчэки эбит, – диир Людмила.
Санатан эттэххэ, тест босхо оҥоһуллар. Тест оҥорторорго суруйтарарга бырайыак официальнай саайтыгар сайаапка биэриэххэ наада.
Матрена КОРНИЛОВА суруйуутуттан тылбаас «Саха сирэ», edersaas.ru