Улуустар кыстыкка бэлэмнэнэллэр

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

2022–2023 сыллардааҕы оттук сезонугар бэлэмнэнии быйыл балачча түбүктээхтик барар. Дьааҥы улууһугар айылҕа содулуттан хомунаалынай хаһаайыстыба эмиэ эмсэҕэлээбитэ. Өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Айсен Николаев балаҕан ыйын 1 күнүгэр диэри эбийиэктэр кыстыкка бэлэм буолалларын соруйбута. Итии ситимин чөлүгэр түһэрэргэ, дьиэни-уоту куурдарга, ууга ылларбыт сэлиэнньэлэри ыраастыыр тэрилинэн хааччыйарга дьаһайбыта.

Онон СӨ Дьиэ-уот хомунаалынай хаһаайыстыбатын уонна энергетикаҕа министиэристибэтин “СӨ ОДьКХ” тэрилтэтэ Дьааҥыга хочуолунайдары уонна ититэр ситими чөлүгэр түһэриигэ, оҥорууга наадалаах таһаҕаһы тиэрдэн турар.

Коммунальщиктар халаан кэмигэр Баатаҕайга таас чох ыскылаатын таһынааҕы биэрэги бөҕөргөппүттэрэ. Манна 30 киһи уонна 10 анал тиэхиньикэ үлэҕэ кыттыбыта. Дьааҥы Дулҕалааҕын хочуолунайын уу ылбыта. Билигин хочуолунайтан ууну ыытыыга устудьуоннар этэрээттэрэ көмөлөһөр. Чох сүөкэнэн сытар сириттэн уу барыан наада диир Дулҕалаах баһылыга Дмитрий Колесов. Уонна уутун ыытарга күүстээх пуомпалары Баатаҕайтан аҕалыахтара. Ититэр ситим трассатын бүрүөһүннэрэ барыта уларыйыахтаах. Ууга ылларбыт сэлиэнньэлэртэн биирдэрин холобурдаатахха итинник.

Андрюшкино сүүс бырыһыан бэлэм

Оттон атын улуустар филиалларын бэлэмнэрэ хайдаҕый? Саамай уһук сытар улуустартан биирдэстэринэн Аллараа Халыма буолар. Манна улуустааҕы ОДьКХ филиала Андрюшкино сэлиэнньэҕэ өрөмүөн үлэтин сүүс бырыһыан ыытан, сылааһы биэрэргэ бэлэм. Походскайга циркуляциялыыр носуоһу уларытыахтара, оһохторун ыраастаабыттар. Онон билиҥҥи туругунан 80 быр. бэлэмнэр. Улуус кииниттэн уунан айаннаатахха 180 км тэйиччи сытар Колымскайга уунан икки оһох кэлэрин кэтэһэллэр, атырдьах ыйын саҕаланыыта тиийиэхтээх. Черскэйгэ оһохторун анал бырагыраамаҕа олоҕуран өрөмүөннээбиттэр. Өрөмүөн үлэтигэр туһаныллар матырыйаал баар. Атырдьах ыйын 18 күнүгэр Аллараа Халымаҕа сылааһынан хааччыйыы саҕаланыаҕа. “Биһиги саамай ыраах улуус да буолларбыт, “СӨ ОДьКХ” ГУТ салалтата өрүү көмөлөһөрүн, кыһанарын иһин махтанабыт”, — диир дириэктэр Максим Львов.

“Атырдьах ыйын 8 күнүттэн сылааһы холбуохтара”

Хоту сытар уонна Арктика улуустара кыстыкка өрүү болҕомтоҕо сылдьаллар. Аллайыаха улууһунааҕы филиал кэлэр оттук сезонугар бэлэмнэнэ сылдьар. Ол курдук, улуус киинигэр Чокуурдаахха 5‑с уонна 1‑кы үөмэрдээх хочуолунайдарга 2 оһох (хочуол) уларытылынна. Нэһилиэктэртэн Оленегорскайга эмиэ саҥа оһоҕу туруордулар уонна кулуупка тиийэр ититии тыраассатын саҥардан биэрдилэр. Чокуурдаахха ону сэргэ водозаборга уу ситимин уларыттылар. Филиал дириэктэрэ Николай Раднаев этэринэн, атын быстах да үлэлэри үгүһү үмүрүттүлэр. Хочуолунайдар кыстыкка бэлэмнэр уонна бигэргэммит былаанынан атырдьах ыйын 8 күнүттэн сылааска холбонуохтара. Быйыл сайын Аллайыахаҕа олус тымныы сайын ааһан эрэр, онон эрдэ холбуулларыттан олохтоохтор үөрэллэр.

Тааттаҕа икки хочуолунайы тутуохтара

Илин эҥээр улуустартан Таатта филиала хайдах кыстыкка бэлэмнэммитий? Быйыл икки саҥа хочуолунай тутуута саҕаланыахтаах. Ол курдук, Чычымахха 2 эргэ оннугар биир механизациялаах, Боробулга саахалланар туруктаах оннугар биир саҥа тутуллара торумнаммыта. Куонкуруһа биллэриллибит, онон тутааччыта чопчуланнаҕына, матырыйаалын эҥин сотору кэминэн ылыахтара. Билиҥҥи туругунан, кыстыкка бэлэм 50 быр. Түөрт саҥа оһоҕу туруоруохтара. Ону тэҥэ ититэр ситимҥэ, ититэр ситим тас бүрүөһүнүн уларытыахтара. 14 нэһилиэккэ баар 31 хочуолунай 2022–2023 сс. оттук кэмигэр туруктаахтык үлэлиирэ хааччыллыахтаах. Учаастактарга бэйэлэрин истэриттэн өрөмүөннүүр биригээдэни тэрийбиттэр. Улууска үлэҕэ киирээри турар саҥа тутуулары ититэр ситимҥэ холбооһун — кыстыкка бэлэмнэнии биир көрүҥэ. Холобура, Даайа Амматыгар федеральнай бырагырааманан 2 уопсай дьиэ, Уус Тааттаҕа быйыл киириэхтээхтэр. Ону тэҥэ 2025 сыллааҕы Манчаары оонньууларыгар бэлэмнэнии эмиэ билиҥҥэттэн барыахтаах. Онно хомунаалынайдар туох кыттыгастаахтарый диир буоллахха, Ытык Күөлгэ 400 миэстэлээх оскуола тутуллуохтаах, онно сирэ-уота босхолонон, ситимин көһөрүү үлэтигэр көһөрүүгэ техусулуобуйаны биэриэхтээхтэр. Хомунаалынай хаһаайыстыба үлэһиттэрэ атырдьах ыйыгар бары силигин ситэрэн, балаҕан ыйыгар сылааһы холбуурга соруктаналлар.

Киин улуустартан Хаҥаластааҕы филиалга быстах өрөмүөн ыытылынна. Онуоха өрөмүөҥҥэ туһаныллар матырыйаал сүүс бырыһыан кэлиитэ

көдьүүстээх буолбут. Манна учаастактар биригээдэлэрэ бэйэлэрэ өрөмүөнү ыыттылар, бэдэрээтчитэ суох. Таас чоҕу барытын тиэйэн аҕалбыттар. Хапытаалынай өрөмүөн атырдьах ыйыгар түмүктэниэҕэ. Онон тустаах филиал кыстыкка бэлэмэ билиҥҥи туругунан 91 быр. тэҥнэспит.

Тиэхиньикэтэ суох табыллыбаттар

“СӨ ОДьКХ” тэрилтэ тиэхиньикэнэн хааччыйыыга эмиэ болҕомтотун уурар эбит. Ол курдук, Өлүөхүмэтээҕи филиалга SEM 636D фронтальнай погрузчигы тиэртилэр. Тустаах филиал кылаабынай мэхээнньигэ Владимир Валицкай иһитиннэрэринэн, бу таас чоҕу тиэйэр, сүөкүүр погрузчигы Өлүөхүмэ куорат хочуолунайдарыгар туһаныахтара.

Оттук сезонугар бэлэмнэнии туһунан ырыттахха, итинник. Онон кыстыкка бэлэмнээх киирбиттэр, сылаастык кыстыахтара.

Женни Стрюкова, «Саха сирэ» хаһыат

Хаартыскалары: Н. Раднаев тиксэрдэ.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0