Киһи ордук эдэр эрдэҕинэ атаҕар чиҥник турарыгар, олох суолун устун этэҥҥэ хардыылыырыгар туохтааҕар да өйөбүлгэ-тирэххэ наадыйар.
Онуоха мындыр сүбэлэринэн, үтүө алгыстарынан сабыдыаллаабыт дьоҥҥо ытыктабыл, сүгүрүйүү бэлиэтэ күн-дьыл аастаҕын ахсын ордук күндүтүйэн, кэрэтийэн иһэр. Биһиги айар үлэбитин саҕалыырбытыгар биир оннук умнуллубат суолу-ииһи хаалларбыт киһинэн Альбина Георгиевна Шараборина буолар.
Кини эдэр сааһыттан кырдьаҕас «Кыым» хаһыакка, онтон салгыы «Саха сирэ» хаһыакка бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсыар диэри үтүө суобастаахтык үлэлээн, саха бэчээтин сайдыытыгар бэйэтин кылаатын киллэрбитэ, үгүс көлүөнэ хаһыатчыты кытта алтыһан, умнуллубат суолу-ииһи хаалларбыта.
Аан бастаан Альбина Георгиевнаны кытта билсиһиибит 5‑с кууруска үөрэнэ сылдьан, судаарыстыбаннай практика саҕана буолбута. Эдэр дьоҥҥо сүбэ-ама буолан, хаһыат үлэтин, суруналыыстар тустарынан кэпсиирэ. Кини «Кыым» хаһыат саҕаттан үлэлээн, айар эйгэ үлэһиттэрин барыларын кэриэтэ билэрэ.
Биһиги, бииргэ үөрэммит биэс кыыс буолан, 1996 сыл атырдьах ыйыгар “Саха сирэ” хаһыакка үлэлии киирбиппит. Элбэх буоламмыт күө-дьаа үлэбитин саҕалаабыппыт. Оччолорго “Саха сирин” кэлэктиибэ олус улахана, сүрүннээн бэйэбит отделбыт үлэһиттэрин кытта эн-мин дэсиһэн сылдьарбыт. Үлэбит бэрээдэгинэн күн аайы сурук отделыгар киирэн, хаһыаппытын ыларбыт. Онно биһигини Альбина Георгиевна үөрэ-көтө көрсөрө, тугу эрэ ыйыталаһа, кэпсэтэ охсоро, сүбэлээн да ылара, сүрдээх аламаҕай майгылааҕа. Кини кабинета куруук киириилээх-тахсыылаах, элбэх киһилээх буолара. Ыраахтан-чугастан, улуустартан тиийэ дьон-сэргэ тоҕуоруһара, араас кыһалҕалаахтар да кэлэллэрэ. Хас киирбит киһини кытта биир тэҥник, аламаҕайдык кэпсэтэрэ. Киһи быһыытынан дьону бэйэтигэр тардар ураты майгылааҕа. Кини тулааһыныгар куруук сылаас, холку сыһыан баар буолара. Ситинник улахан кэлэктиипкэ киирэн хаалбыппыт. Онно Альбина Георгиевна үтүөлээҕэ саарбаҕа суох. Кэлин өссө ыкса билсэн, бэлиэ дааталарга бииргэ көрсөр буолбуппут.
Сурук отделын сэбиэдиссэйдэринэн өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр суруйааччылар, урукку партийнай да үлэһиттэр ананаллара. Холобура, обкомҥа үлэлээбит Л. Г. Колесов, суруйааччы Е. П. Неймохов, хоту дойду аатырбыт тустууга, суруйааччы Степан Юмшанов курдук дьон. Сорохторо бастаан кытаатыах курдук буолан иһэн, Альбина Георгиевна үтүө майгытыттан сабыдыалланан, үөрэр-көтөр, сэргэхсийэр буолаллара. Биһигини, Альбина Георгиевна эдэр дьүөгэлэрин кытта, ирэ-хоро кэпсэтэн, сүбэ-ама биэрэллэрэ. Егор Петрович Неймохов үбүлүөйдээх сааһын олус үчүгэйдик ылбыппыт. Кэлин Егор Петрович атын үлэҕэ көһөн да баран, ахтан, кэлэн кэпсэтэн, үөрэн-көтөн барааччы.
Саҥа дьыл бырааһынньыгар сурук отдела эрдэттэн бэлэмнэнэрэ. Бастатан туран, киэргэтии килийиэннэргэ, эрэдээксийэҕэ кэлэр, сылдьар дьоҥҥо ананара. Саҥа дьыл кырдьык чугаһаан иһэрин, ол үөрүүтүн, тыынын биэрэрэ. Кабинеттары киэргэтии күрэхтэһиитигэр сурук отдела куруутун бириистээх миэстэҕэ тиксэрэ. Уопсайынан да, сурук отдела хаһыат эргийэр киинэ этэ.
Альбина Георгиевна биир иллээх-эйэлээх кэлэктиип буолуохтаахпытын тоһоҕолоон бэлиэтиирэ, хаһыатын салалтатын, кини ыытар үлэтин кимиэхэ да хос саҥардыбат, ырыттарбат этэ. Ол барыта кэлэктиип биир сомоҕо тигинэччи үлэлииригэр көмөлөспүтэ чахчы. Элбэҕи сүбэлиирэ-амалыыра, киниттэн ылбыт аспыт рецептэрин баччааҥҥа диэри туһанабыт. Ол эрэ буолуо дуо, баарын тухары улахан эдьиий кэриэтэ ыраахтан да буоллар, араҥаччылыы сылдьара.
Дьиэни-уоту атыылаһыыны, тутары, оҥостору, хайдах гынары, оҕо иитиитин, уопсайынан киһи күннээҕи олоҕор олус наадалаах сүбэни-аманы сурук кабинетыгар истэрбит. Үлэҕэ кинини үчүгэй хаһаайка быһыытынан билинэллэрэ. 2006 сылы көрсөр Саҥа дьылга эрэдээксийэлэр икки ардыларынааҕы аска-үөлгэ күрэхтэһиини киниэхэ сүктэрбиттэрэ. Альбина Георгиевна сатыырыгар ким да саарбахтаабат этэ, оннук да буолбута. Бастакы миэстэни биһиги эрэдээксийэбит ылбыта.
Олоҕун аргыһа Кирилл Кирилловичтыын элбэх оҕону иитэн, үөрэттэрэн, сүһүөхтэригэр туруорбуттара. Ийэ быһыытынан кини улахан дьиэ кэргэнин дьаһайан, салайан олорбута. Быһата, эргийэр киин этэ. Дьиэтин-уотун олус тупсаҕай, аныгылыы эттэххэ, креативнайдык да оҥосторо. Тиирэ тардыллан оҥоһуллубут (натяжной) оранжевай үрдүлээх саалата элбэх кэпсэтии тиэмэтэ буолбута. Даачата биир оннук этэ. Иккитэ хаста кыргыттарбын ыҥырабын диэн анаан-минээн Кирилл Кирилловиһы кытта тиэйэн илдьибиттэрэ. Ыраах Намсыырга ойуур иһигэр турар, чугаһынан уута суох даачаларын олус бүөбэйдээн, көрөн-истэн олороллоро харахха быраҕыллара. Даачалара олус ис киирбэх оҥоһуулааҕа. Сибэккитин, оҕуруотун аһа элбэҕэ, өлгөм үүнүүнү биэрэрэ. Онно барытыгар уу кутуохха диэтэххэ, уустуктардаах буолуохтаах. Ону хаһан да нуойдуу, кими эрэ мөҕүттэ сылдьыбат буолааччы. Туох барыта кини илиитин иһинэн үүнэ-силигилии турара. Даачатын олус таптаан оҥостубута, туохха барытыгар кини сатабыллаах илиитэ тиийбитэ көстөрө. Саас эрдэттэн олордор сиэмэлэрин атыылаһан, сайыны чугаһатан тэҥҥэ көрөрбүт, үөрэрбит. Ханнык сибэкки уһуннук турарын, кэрэтин кэпсиирэ. Кабинетын түннүгэр кыһыннары, сайыннары сибэкки арааһа үүнэрэ. Бэйэтэ иистэнньэҥ буолан, түннүгүн сабыытын бэрт маанытык тикпитин астына көрбүппүт. Манна биһиги аттыбытыгар кэлэн олоруҥ диэн ыҥырара.
Кэлин атын сиргэ көһөн олорбуппут да иһин, сибээспитин быспатахпыт. Ватсап ситимэ баар буолан, күннээҕи олохпутун-дьаһахпытын билсэрбит, кэпсэтэрбит. Альбина Георгиевна сайдыыга, саҥаҕа наһаа тардыһыылааҕа. Биһиги өйбүтүгэр да киирбэт ыраах Кёнигсбергэ — билиҥҥитэ Калининград куоракка кыһынын кыстыыра, сайынын тапталлаах Сахатын сиригэр, даачатыгар кэлэрэ. Ол сайдыылаах сир туһунан кэпсээн, этэргэ дылы, харахпытын аһара. Дьаарбайа кэлиҥ диэн куруутун ыҥырара. Олоҕо уһаабыта буоллар, кырдьык даҕаны, онно баран ыалдьыттаан, күүлэйдээн кэлиэхпит этэ.
Оҕолорун, сиэннэрин олус таптыыра, кыһаллара, түбүгүрэрэ. Калининградка көспүтүн, эмиэ онон быһаарара. “Сиэннэрим туһугар бардым”, — диирэ. Дьиҥэр, саастаах киһиэхэ үйэтин тухары олорбут сириттэн-уотуттан арахсан барара санааҕа ыарахан буолуохтаах. Ону Альбина Георгиевна инникигэ эрэлэ, айылҕаттан оптимист майгыта булгуруппатаҕа.
Айылҕаттан сырдыгынан сыдьаайар дьон баар буолар. Биһиги Альбинабыт оннук дьонтон биирдэстэрэ этэ. Билигин да кинини санаан ыллахпытына, сырдык санньыар биһигини кууһар. Ол барыта “Саха сиригэр” үлэлээбит умнуллубат күннэрбит үтүө өйдөбүлүн быһыытынан хааллаҕа.
Светлана Халгаева, Антонина Эверстова, Саргылаана Данилова.