Быйылгы 2017-2018 үөрэх дьылын тутар хамыыһыйатын үлэтэ түмүктэннэ диэххэ сөп. Орто анал үөрэх тэрилтэлэригэр уопсайа 6422 бүддьүөт миэстэтэ көрүллүбүтэ.
edersaas.ru
Сэтинньи 25 күнүгэр диэри
СӨ үөрэҕин уонна наукатын министиэристибэтин орто үөрэххэ салаатын салайааччыта Нюргуна Соколова иһитиннэрбитинэн, бэрээдэк быһыытынан, миэстэ баар түгэнигэр, үөрэх тэрилтэлэрэ устудьуоннары сэтинньи 25 күнүгэр диэри ылыахтарын сөп эбит.
Холобура, ким эрэ атын үөрэххэ көһөр, ким эрэ биир кэлим эксээмэни (ЕГЭ) бүтэһик түһүмэххэ туттарар. Биллэн турар, Дьокуускай куорат улахан куонкурустаах орто үөрэхтэрин тэрилтэлэригэр миэстэ суох буолар. Ол эрээри, улуустарга баар үөрэхтэргэ бүддьүөт миэстэтигэр эбэтэр төлөбүрдээххэ киириэхтэрин сөп. Быһааран эттэххэ, биир кэлим эксээмэни балаҕан ыйынааҕы бүтэһик түһүмэххэ туттарбыт оҕолор үөрэххэ киирэллэригэр “аан сабыылаах” диэн толкуйдуур сыыһа. Ол курдук, сылларын халтай ыыппакка, ханна миэстэ баарынан көрөн, үөрэххэ киирэр бырааптаахтар.
Сыыппаралар, чахчылар…
Балаҕан ыйын 1 күнүнээҕи туругунан, былырыын орто үөрэххэ, биир миэстэҕэ 2,77 киһи куонкурустаспыт эбит буоллаҕына, быйыл ити сыыппара 2,78 тэҥнэспит.
Дипломунан орто үөрэххэ киирии, кыралаан да буоллар, сыллата эбиллэ турар. Ол курдук, орто үөрэх кэнниттэн 263 киһи (былырыын 282), үрдүк үөрэх кэнниттэн 63 киһи (былырыын 43) туттарсыбыт. Кинилэр, сүрүннээн, техническэй идэлэри талаллар.
Манна даҕатан эттэххэ, үөрэххэ киирбит дьонтон 4435-һэ оскуоланы быйыл, 2843 урукку сылларга бүтэрбиттэр. Итинтэн 326 – тулаайах оҕо, 128 – инбэлиит.
Аны Арассыыйа атын эрэгийиэниттэн кэлбит 64, тас дойдуттан кэлбит 6 киһи үөрэххэ киирбит. Кинилэргэ туох даҕаны квота көрүллүбэт, уопсай куонкуруһунан киирэллэр. Арай, докумуоннара барыта ирдэбил быһыытынан буолуохтаах.
Үрдүк куонкурустаах үөрэх тэрилтэлэрэ
Былырыын Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын техникумугар 2000-тан тахса оҕо сайабылыанньа биэрбитэ. Сайабылыанньаны ылыыга ити уһулуччу көрдөрүү этэ. Быйыл Дьокуускайдааҕы педагогическай кэллиэскэ хаһааҥҥытааҕар да үгүс (1901) сайабылыанньа киирдэ. Ол курдук, биир миэстэҕэ 11,5 киһи куонкурустаста. Дьокуускайдааҕы медицинскэй уонна Дьокуускайдааҕы финансовай-экономическэй кэллиэстэргэ бүддьүөттэн көрүллэр биир миэстэҕэ 6,4 киһи күөн көрүстэ.
Оттон улуустары ылан көрдөххө, сайабылыанньаларын Соҕурууҥҥу Саха сирин технологическай кэллиэһигэр (Нерюнгри) хото биэрбиттэр. Быйыл тустаах үөрэх кыһатыгар – 1089, Намнааҕы педагогическай кэллиэскэ – 602, Бүлүүтээҕи педагогическай кэллиэскэ 398 сайабылыанньа киирдэ.
Үрдүк куонкурустаах идэлэр
Ити саамай элбэх сайабылыанньалаах үөрэх тэрилтэлэрин эридьиэстээтибит. Аны идэлэринэн ылан көрөр эбит буоллахха, төһө даҕаны атын идэлэр баалларын үрдүнэн, Дьокуускайдааҕы педагогическай кэллиэскэ быйыл алын кылаас преподавателигэр куонкурус үрдүк. Ити биллэн турар, учуутал идэтэ үрдүктүк тутулларыттан, хамнас улаатарыттан, үлэнэн хааччыллыытыттан, о.д.а. тутулуктаах буолуон сөп. Ол курдук, Дьокуускайдааҕы педагогическай кэллиэс “алын кылаас преподавателэ” идэтигэр биир миэстэҕэ 21,92 (!), “адаптивнай физическэй култуура” идэтигэр 19,27 оҕо куонкурустаста. Дьокуускайдааҕы медицинскэй кэллиэс “лабораторнай диагностика” исписээлинэһигэр – 12,1, “лечебное дело” исписээлинэһигэр 10,6 куонкурустаста.
Экэнэмиис идэтигэр үлэ миэстэтэ көстүбэт уонна ирдэбил быһыытынан бүддьүөт миэстэтин сыллата сарбыйа тураллар эрээри, син биир куонкурус балачча элбэх буолар. Холобура, Дьокуускайдааҕы финансовай-экономическэй кэллиэскэ “экономика уонна бухгалтерскай учуот” исписээлинэскэ – 11,6, “финансы” – 12,9 киһи куонкурустаста.
Түмүк
Итиннэ ханыылыы тутан эттэххэ, урукку сылларга үрдүк бааллаах оҕолор үрдүк үөрэх кыһаларыгар туттарсаллар, орто үөрэххэ “троечниктар” үөрэнэллэр диэн өйдөбүл баара. Билигин ити төрдүттэн уларыйда. Ол курдук, 11-с кылаас кэнниттэн бүддьүөт миэстэтигэр Дьокуускайдааҕы финансовай-экономическай кэллиэскэ – 4,95, Дьокуускайдааҕы педагогическай кэллиэскэ – 4,89, Дьокуускайдааҕы медицинскэй кэллиэскэ –4,67 бааллаах оҕолор киирбиттэр. Быһатын эттэххэ, “5” сыанаҕа тэҥнээх бааллар! Итиниэхэ докумуоннары үрдүк үөрэхтэр кэннилэриттэн буолбакка, от ыйыттан номнуо хомуйбутунан бараллара таайыан сөп.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска: Дьокуускайдааҕы педагогическай кэллиэс саайтыттан.