Быйыл тохсунньу 17 күнүгэр Култуура уонна искусство судаарыстыбаннай Арктическай института төрүттэммитэ 20 сылын туолла. Бу суолталаах үбүлүөйгэ институт профессора, социологическай наука доктора, Саха сирин биллиилээх уопсастыбаннай диэйэтэлэ, духуобунас академига Ульяна Винокурова олус суолталаах бэлэҕи оҥордо.
edersaas.ru
Ульяна Винокурова «Саха сирин 2019 сыллааҕы бастыҥ киһитэ. Дьокуускай куорат» бириэмийэ кыайыылааҕынан буолла! Саха сирин биллиилээх учуонайа Арктика уонна хоту улуустар сытыы боппуруостарыгар иҥэн-тоҥон үлэлэһэр биир тарбахха баттанар киһи. Ол да иһин интернет-куоластааһыҥҥа 13 арктическай улуустан 1084 киһи кыттыыны ылбыт. Ол эрээри, биллэн турар, үгүс баҕалаах киһи интернет хаппат сириттэн бэйэлэрин куоластарын тиэрпэтэхтэр.
Уопсастыбаннай диэйэтэл Ульяна Винокурова куонкуруска кыттыытын туһунан санаатын бу курдук тиэртэ.
— «Саха сирин 2019 сыллааҕы бастыҥ киһитэ. Дьокуускай куорат» норуот билиниитин ылыы — үрдүк суолталаах. Бу бочуоттаах бэлиэ араас наҕараадалартан уратыта диэн, билинии сорудаҕа эбит. Дьон санаатын, кыһалҕатын этэр-тиэрдэр, туруорсар куолаһа, суолун-ииһин тобулар суолдьута, дурда-хахха сүбэһитэ буолар. Оннук баҕа санаалары куоластааһын кэмигэр туппутум. Ордук тыа кытыы сирин, хоту улуустар дьоно күүскэ, хайдах кыаналларынан туруорустулар. Маныаха эбии Саха сирин дьоно ытык өйдөбүллэрин: үтүө сыһыан, үөрэх-билии, төрүт култуура, дьиэ-кэргэн, олох-дьаһах туруктаах буолуутун, сомоҕолоһуу туһатын күүһүн өрө туттулар.
Куонкурус өрөспүүбүлүкэбитигэр интэриниэт ситимэ олус мөлтөҕүн, элбэх киһи ону сатаан туһамматын чопчу көрдөрдө. Онон сотору кэминэн итиннэ хайаан да парламентскай истиилэри оҥорон туруорсуохпут.
Куонкуруска үтүө сыһыаны дьоҥҥо иитэргэ дьулуһар эдэр дьоҥҥо Билинии бэлиэтин туттарбыттара ордук кэрэхсэбиллээх. Дьокуускай куоракка Көлүөнэ сибээстэһиитин сыла биллэриллэн, үгүс өрүттээх үлэ ыытыллара былааннанар. Үүммүт сыл элбэх тургутуулардаах буолуо. Онон маннык сомоҕолоһууга холонуу көрүҥэ күүһүрэн иһэригэр баҕарыам этэ.
Этносоциология, этнопсихология исписэлииһэ, психологическай наука кандидата, социологическай наука доктора Ульяна Винокурова өрөспүүбүлүкэ 28 сокуонун ааптара уонна хос ааптара (ол иһигэр Дьокуускай куорат статуһун туһунан сокуон), 24 научнай монография ааптара. Саха сирин Конституциятын бырайыагын ырытар оробуочай бөлөх кыттыылааҕа. Маны таһынан, Аҕыйах ахсааннаах норуоттар кыһалҕаларын үөрэтэр аан дойдуга соҕотох институту уонна Култуура уонна искусство судаарыстыбаннай Арктическай институтун төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ.
2019 сыллаахха Ульяна Винокурова «2019 сыл профессора» диэн бочуоттаах аакка тиксибитэ. Бу суолталаах наҕарааданы «Бүтүн Арассыыйатааҕы профессордар мунньахтара» тэрилтэ туттарбыта. Маны таһынан «Арктическай циркумполярнай цивилизация» диэн бырайыагы оҥорбутугар уопсастыбаннай диэйэтэл Евразийскай тэрилтэ кыһыл көмүс мэтээлинэн наҕараадаламмыта. Онон 2019 сыл учуонай Ульяна Алексеевна Винокуроваҕа сыралаах үлэтин түмүгэ сөптөөхтүк сыаналаммыт бэлиэ сылынан буолар.
Дьоһуннаах наҕараадаларынан бэлиэтэммит Саха сирэ киэн туттар киһитэ Ульяна Винокурова Ийэ дойдуга бэриниилээх буолуу сылыгар үлэтин былаана өссө киэҥ уонна далааһыннаах. Кини бары санаабыт толкуйа, тосхоло, бырайыага олоххо кэмигэр киирин истин диэн алҕаатахпыт буоллун!
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска — У.А. Винокурова тус архыыбыттан.