Драматург сүрүн соруга — олох кырдьыгын суруйан, уйулҕаны таарыйан, ис дьиҥи арыйан (үөрүү буоллун, хомолто буоллун), харах уутун таһаарар айылгылаах буолуу.
Биир оннук киһинэн биһиги Уус Алдан улууһугар, төрөөбүт Суоттутугар олорон айа-тута сылдьар, тыйаатыр эйгэтигэр мааска кэтэн, бөрүө тутан киирбит, быйыл СӨ суруйааччыларын сойуустарыгар ылыллыбыт драматург, суруйааччы, талааннаах артыыс, ырыа толорооччу, худуоһунньук, мас ууһа Иннокентий Петрович Попов-Оҕуоруоттааҕы ааттыыбыт.
Үгүс бириэмийэ кыайыылааҕа
Иннокентий Петрович бэйэтин кэпсии-ипсии, аатын ааттата сылдьарын сөбүлээбэт сэмэй, чэрдээх илиилээх хара үлэһит киһи. Ол да буоллар, ылбыччы киһи айымньытын улахан кинигэ кыһалара, уус-уран сурунааллара, өрөспүүбүлүкэ хаһыаттара ыл да бэчээттээбэттэр, Суруйааччы сойууһугар ылбаттар диэн “ээх” дэттэрэн, кининэн сирэйдэнэн, олунньу 21 күнүгэр Уус Алданнааҕы Кулантай аатынан уус-уран тыл түмэлигэр “Драматург уонна тыйаатыр” литературнай солуону тэрийдибит.
Айар айылгылаах киһи үгүс. Ол эрээри, үгүстэрэ бэйэлэрин кыахтарын, күүстэрин билбэккэ кистэнэ сылдьаллар. Онно улахан көмөнөн араас күрэхтэри тэрийии буолар.
Иннокентий Попов араас күрэхтэһиилэргэ ситиһиилэрин, ааҕааччыга таһаарбыт үлэлэрин билиһиннэрдэххэ:
“Күлүү – сүрэх эмчитэ” улуустааҕы көр-күлүү күрэхтэрин хас да төгүллээх “Бастыҥ ааптара”, “Хомоҕой тыллаах ыытааччы”, Өрөспүүбүлүкэтээҕи көр-күлүү “Дьээбэрэҥ” күрэҕин үс төгүллээх гран-при хаһаайына, “Сытыы бөрүө”, “Кэпсэтии жанрын маастара”, “Бастыҥ ааптар”, “Бэртээхэй бэтиэхэ”, “Хомоҕой тыл хоһууна” анал ааттардаах. Ону сэргэ, “Көр-күлүү кустуга” өрөспүүбүлүкэтээҕи I уус-уран суруйуу күрэҕин дипломана, Аркадий Новиков “Көөчөөн көрө” норуодунай тыйаатыр ыыппыт “Күһүҥҥү күллэрэҥ” күрэҕин “Хомоҕой хоһуйуу” (бастыҥ айымньы) анал ааттар хаһаайыннара.
Өрөспүүбүлүкэтээҕи норуодунай тыйаатырдары көрүүгэ икки төгүллээх “Бастыҥ эр киһи оруола” анал ааты, норуодунай тыйаатырдар “Күндэлэй” бэстибээллэригэр көр-күлүү көрүҥэр “Бастыҥ кэмиэдьийэ ааптара”, “Бичик” кинигэ кыһата ыыппыт “Сонун сүүрээн” күрэххэ биһирэбили, “Кыым” хаһыат 90 сыллаах үбүлүөйүн көрсө ыыппыт кылгас формалаах дыраама күрэҕэр 2-с миэстэни ылбыта. “Чолбон” сурунаал Литература сылыгар ыыппыт “Аар тайҕа” уонна “Кимий диибит…” күрэхтэр уонна улуустааҕы “Куорсун-2015” күрэх кэпсээн суруйуутун кыайыылааҕа, 2018 с. 2-с үрдэли ылбыта. “Уран тыл оһуордаах ыһыаҕа”, “Мин суруйааччыбын” күрэхтэргэ 2 миэстэ, 2018 с. – “Күрүлгэн” сурунаал обургу оҕоҕо кэпсээн суруйуутугар биһирэбил бэлиэ хаһаайына.
Айымньылара “Мүрү саһарҕата”, “Саха сирэ”, “Кыым” хаһыаттарга, “Чолбон”, “Күрүлгэн” уус-уран сурунаалларга, “Сэмсэ” сыһыарыыга тиһигин быспакка тахсаллар, ааҕааччыга тиийэллэр.
2003 с. – “Олох быыһын сэгэтэн” кинигэтэ Суотту оскуолатыгар, 2010 с. “Сүрэххэ сөҥмүт сулустар”, 2013 с. “Олох талкыта” кинигэлэрэ “Бичик” кинигэ кыһатыгар бэчээттэнэн тахсыбыттара.
Тыйаатыр – аптаах эйгэ
Иннокентий Петрович айымньыларын өрөспүүбүлүкэ норуодунай тыйаатырдара репертуардарыгар киллэрэн туруорбуттара, көрөөччүлэр ытыстарын тыаһын истибиттэрэ.
Тыйаатырдарга репертуар тиийбэтин туһунан өрүү истэбит. Ону Тумул норуодунай тыйаатыра сөпкө өйдөөн, Иннокентий Попову тус ааптар оҥостон, “Олох талкыта” уонна “Санаторийга” кэмиэдьийэлэрин туруоран, өрөспүүбүлүкэтээҕи норуодунай тыйаатырдары көрүүлэргэ кыттан, лауреат, дипломант аатын ситиспиттэрэ. Үгүс кылгас формалаах пьесаларынан улуустаҕы “Күлүү-сүрэх эмчитэ”, өрөспүүбүлүкэтээҕи “Дьээбэрэҥ” көр-күлүү күрэхтэригэр хаста да кыайыылаах буолбуттара. Бу күҥҥэ кини Тумул народнай тыйаатырыгар истиҥник махтанан туран, саҥа “Куораччыт” кэмиэдьийэтин туттарда, репертуардарыгар репертуар эптэ.
“Драматург уонна тыйаатыр” солуоҥҥа – Иннокентий Петрович олоҕун, айар үлэтин туһунан кэпсээһинигэр, ыйытыктарга хоруйдааһыҥҥа, гитаранан ырыаларга, театральнай туруоруу быһа тардыыларыгар, кэпсээн ааҕыытыгар, санаа атастаһыытыгар түгэн көһүннэ, болҕомто уурулунна. “Уус Алдан драматурдара Саха тыйаатырын сценатыгар” быыстапканы сырдаппыт Кулантай аатынан түмэл дириэктэрэ Зоя Мигалкина кэпсээнэ бу киэһэни ситэрэн, толорон биэрдэ.
Солуоҥҥа бу күн Уус Алдан улууһун култуураҕа салалтатын салайааччыта И.И. Аммосов, “Суотту нэһилиэгэ” МТ баһылыгын солбуйааччы С.И. Ксенофонтов, “Мүрү саһарҕата” хаһыат эдэр кэриспэндьиэннэрэ Мария Аргунова уонна Айаал Молокотин, Киин бибилэтиэкэ үлэһиттэрэ Г.В. Аммосова, О.Н. Павлова, Тумул норуодунай тыйаатырын дириэктэрэ А.Е. Сухонина, артыыстар П.Е. Черкашин, Н.Р. Пирожкова, Иннокентий Петрович доҕотторо, чугас дьонноро уонна тыйаатыры сэҥээрээччилэр, эрэллээх көрөөччүлэр ыалдьыттаатылар.
Екатерина СВИНОБОЕВА,
“Саха сирэ” хаһыакка, edersaas сайтка анаан