Балаҕан ыйыгар ыал үксэ отторун үлэтэ бүтэн, «кыдама сууйуута» диэн алаадьы сииллэрэ.
Норуот синоптига Тускул үгэс быһыытынан балаҕан ыйы билгэлээтэ:
— Бу ыйга мас сэбирдэҕэ түһэр. Тайах, таба сүүлэ саҕаланар, өрүс балыга муораҕа айанныыр. Кылгас кэмҥэ, сайын иккистээн эргийэн, дьахталлар «быттанар» үтүө күннэрэ үүнэллэр. Ый 21-с күнүгэр «сырдык» уонна «хараҥа» тэҥнэһэр, мантан ыла түүн баһыйан барар, онон күн-дьыл хонугунан ааҕыллар буолар. Былыргынан эттэххэ, эргэ дьыл саҕаланар.
«Балаҕан ыйа кулун тутар ыйы батыһар». Ый өксүөннээх уонна 20-с чыыһыла диэки сайын эргийэр. Бу үтүөкэннээх кэм «Дьахтар сайына» эбэтэр «Дьахтар быттанар кэмэ» дииллэр.
Икки ардахтаах: кус барар уонна от-мас ииктэтэр (ый бүтүүтэ эбэтэр алтынньы саҥатыгар). Оту-маһы хайдах ииктэтэринэн кэлэр сааһы билгэлииллэр. Тыала биир: көтөҕө түһэрэр тыал. Балаҕан ыйынан кыһын хойутуон дуу, эрдэлиэн дуу быһаараллар.
Быйылгы күһүн уһуур чинчилээх — алаастар ачалаан, ньээм сибэккинэн, үрүмэччилэринэн тэмэрдьигэннэринэн туолбуттар. Сорох сирдэргэ ньургуһун тыллан дьону үөртэ, онон дьогдьоот күһүнү кэтэһэбит. Ый бастакы аҥарыгар ыраас кураан күннэр туруохтара.
Сиһилии улуустарынан балаҕан ыйыгар хайдах күн-дьыл туруоҕун туһунан Тускул билгэтин «Саха сирэ» чэппиэрдээҕи нүөмэригэр ааҕаарыҥ.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат.
Ааптар хаартыскаҕа түһэриитэ.