Саха сиригэр туризмы сайыннарыыга Өймөкөөҥҥө ыытыллыбыт көһө сылдьар мунньахха кэскиллээх боппуруостар көрүллүбүттэрэ.
edersaas.ru
Кэрэхсэбиллээҕэ баар, бу мунньахха ордук ыччаттар хото кыттыыны ылбыттара уонна сонун толкуйдарын үллэстибиттэрэ. Туризмы сайыннарыыга туһуламмыт Ил Дархан ыыппыт көһө сылдьар мунньаҕар эдэр предприниматель Тускул Сивцев сонун көрүүлэрин үгүс дьон сэргии истибитэ.
Ол курдук, эдэр киһи туристар кэлиилэрин холобурдаан туран, санаатын маннык үллэстибитэ:
— Былырыын Өймөкөөн нэһилиэгэр 278 омук уонна 51 Арассыыйа туриһа кэлэн барбыт. Ити аҥардас баҕа санааларын толорон барбыт дьон ахсаана. Оттон Тымныы полюһугар кэлэ сылдьыахтарын баҕаран ыйыталаспыт дьон ахсаанын барытын суумалаатахха, бу сыыппара хас да төгүл куоһарыллыан сөп. Биллэн турар, ыйыталаһа сылдьыбыт дьон тоҕо кэлбэтилэр диэн ыйытыы үөскүүр. Ырытан көрдөххө, аккаастаммыт дьон 60%-на айан ороскуота ыараханыттан уонна ырааҕыттан. Үгүс киһи 20-чэ чаас устата массыынаҕа сиксиллэрин сөбүлээбэт. Турист 20%-на түһэр сир суоҕуттан. Кинилэр баҕарар кэмнэригэр билигин үлэлии турар гостиницалар туристарынан толору буолан, миэстэ суох буолар эбит. Ол иһин биһиги, туристары кытта үлэлэһэр дьон сүбэлэһэн баран, “Өймөкөөн — Тымныы полюһа” диэн уопсастыбаннай түмсүү тэриннибит. Сүрүн сорукпут – бэйэ-бэйэбитин туристарга оҥорор өҥөлөрбүтүгэр өйөһүү, ыалдьыттары көрсүүгэ, атаарыыга көмөлөсүһүү. Өскөтүн бэйэ-бэйэбититтэн тэйисиһэн, ким бэйэтэ хайдах сатанарынан үлэлээтэҕинэ, ырааппаппыт чахчы. Кэлэр-барар дьону бэйэ-бэйэбитигэр ыытыһан, көлөнөн, туох кыаллыбатынан өйөстөхпүтүнэ эрэ дойдубутугар элбэх турист кэлэрин ситиһиэхпит.
Тускул Сивцев мунньахха: ”Төрөөбүт Өймөкөөммөр мин быйыл тус бэйэм туристары түһэрэр үс гостиницаны үлэҕэ киллэриэм”, — диэбитин мин бастаан утаа соһуйа истибитим. Ол иһин тэрээһин кэнниттэн эдэр киһилиин көрсөн: ”Эн саҥа саҕалаан эрэр киһи диэтэххэ, олус күүстээхтик биир сыл иһигэр үс гостиницаны олоххо киллэриэм диэтиҥ дуу. Буолаары буолан, биирэ – икки мэндиэмэннээх...”, — диэн ыйыппытым. Онуоха сэһэргэһээччим маннык хоруйдаабыта:
— Мин дьонум уонна аймахтарым дьиэлэрэ туттуллубакка тураллар. Итинник уһуннук турдахтарына, өтөхсүйэллэрэ чахчы. Ол иһин мин дьиэ хаһаайыттарын тус бэйэлэрин кытта сүбэлэһэн баран, өрөмүөннээн, саҥардан, тупсаран баран, гостиница аһыам. Ити аата бэйэтэ 24 миэстэ таҕыста. Өймөкөөн нэһилиэгин олохтооҕун 80%-на бэйэтин дьиэтигэр туристары түһэриэн сөптөөх кыахтаах ыал. Олохтоохтор 10%-ра — туроператордары кытта быһа тахсан, туристары түһэрэргэ кэпсэтиэхтэрин сөп. Онон кэлиҥҥи сылларга омуктары көрсөргө үөрүйэх дьону кытта уопсай тылы булан, Тымныы полюһун быһыытынан Өймөкөөнү көрөөрү кэлиэн баҕалаах 1000 тахса дьону кыһыҥҥы ыйдарга биир тэҥинэн түһэрэр, көрсөр кыах баар, — диэн санаатын үллэстибитэ Тускул Сивцев. Кини биир дойдулааҕа Тамара Васильева тус холобуругар олохтоохтор үгүскэ үөрэммиттэрин бэлиэтээбитэ.
Дьэ, онон мантан саас-сайын эдэр киһи былаанын олоххо киллэрэрин эрэнэ кэтэһэбит.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска — интернеттэн.