Тускул: «Атырдьах ыйыгар ардах кэмчи»

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Аан Дьааһын ыйа сири-дойдуну угуттаан, бэйэтин сылааһынан сыдьаайыаҕа. Оҕуруот аһа ситиэ, сир аһа, тэллэй өлгөмнүк үүнүөхтэрэ.  Бу ыйга, урукку дьыллар курдук, улахан хаһыҥ суох. Онон быйылгы атырдьах ыйа — быйаҥнаах.

Норуот синоптига Тускул бэйэтин анаарыытын итинник саҕалаан туран,  быйылгы уустук сайын бүтэһик ыйа – атырдьах ыйа хайдах буоларын туһунан  билгэтин билиһиннэрэбит.

Сайын номнуо бүтэн эрэр. Ол бэйэтин бэлиэтин түһэрэн, от-мас онон-манан кытарымтыйа саһаран барда. Сир ийэ кыыла-сүөлэ, көтөрө төрөөн-ууһаан бүтэн, оҕотун-уруутун торолутан, аһын-үөлүн ситэрэн-хоторон, икки атахтаахха сөп буоларынан “аһаа-сиэ” диэн дэри-дэлэгэйдик тардан сытар. Сир аһа ситэн, кус-куобах оҕото сиэнэр буолан, балык уойан, үүт хойдон, киһи-сүөһү саамай астынар, дуоһуйар кэмэ. Сыһыыга-тыаҕа, ойуурга-хонууга үөн-көйүүр уҕараан, сылдьарга бэрт бөҕө. Бу кэмҥэ үргэммитинэн сир аһын аһаан, хадьымалга атах сыгынньах сылдьан, саха оҕото доруобуйатын тупсарар. Онон уһун кыһыҥҥы ыйдарга доруобуйатыгар сөптөөх битэмиин иҥэринэр.

Ылдьыын Таҥара күнэ — атырдьах ыйын 2 күнэ. Бу күнтэн күн аҥара — сайын, күн аҥара – күһүн. Сиик, туман түһэр. Бу күн ардаҕа суох буоллаҕына — биир нэдиэлэ кураан. Онон бу күн хайдаҕый да, күһүн оннук буолар.   Ийэ сайын– атырдьах ыйын 22 күнүттэн атырдьах ыйын 17 күнүгэр диэри бэлиэтэнэр. Ол аата өссө да 17 чыыһылаҕа диэри сайыҥҥылыы күннэр туруохтара.

Ый бастакы уон хонуга киин үгүс улуустарга соччо бэрдэ суох — уот кураан куйааһынан батарбат, ардах кэмчи. Бу ый уон хонугар сыралатан сайыҥҥылыы сылаас: күнүс +28С+24С кыраадыс, түүнүн да сылаас буолсу +17С+13С, ардах олох мэлигир. II дэкээдэҕэ да ый аҥарыгар диэри биллэрдик сылыйыаҕа: күнүс +27+22 кыраадыс сылаас, түүнүн  +15С +13С  кыраадыс. Ардаҕа олох кэмчи буолсу. Ыспааһапка эрэ түһэн ааһыыһы. III дэкээдэҕэ биллэрдик сөрүүкүүр: күнүс Ыспааһаптар ардахтара таарыйыахтара, көтө сылдьан ардахтаах буолуо. Биллэрдик сөрүүкүүһү: күнүс+21+18 кыраадыс сылаас, түүн  +14С +11С  кыраадыс сылаас.

2021, 2022, 2023 сыллар — Күн актыыбынаһа  үрдээбит сыллара. Онон бу кэми тулуйан аһарарбыт буоллар, кураан арыый мөлтөөн, өҥ дьыллар сыыйа кэлэн барыахтаахтар. Онон бу кирбии олус кураан сыллары хайдах эмэ бэйэ-бэйэҕэ көмөлөһөн этэҥҥэ туруохха.

Елена ПОТОЦКАЯ, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru

Хаартыска: интэриниэттэн.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0