Тускул: «Атырдьах ыйа хайдах буолуой»?

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Ылдьыын Таҥара күнэ көрдөрөрүнэн, атырдьах ыйа сөбүгэр ардахтаах. Ый аҥаара куйаас күннэр туруохтара.

edersaas.ru

Атырдьах ыйын бастакы уонна иккис дэкээдэтигэр куйаас күннэр туруохтара. Онон отчуттар атырдьах ыйын 15 күнүгэр диэри түһүнэн кэбиһиҥ. Ый иккис аҥаара ардахтаах буолуоҕа. Быйылгы сыл Таҥараларын көтүппэт. Онон Ыспааһап Таҥараҕа ардах түһэр күннэрин өйдөөн кэбиһиҥ: атырдьах ыйын 14 күнэ —  I Ыспааһап; атырдьах ыйын 19 күнэ — II Ыспааһап; атырдьах ыйын 29 күнэ — III Ыспааһап. Бу күннэргэ биир-икки хонук иннинэ эбэтэр кэнниттэн хайаан да ардыахтаах. Ону учуоттаан үлэлээҥ-хамсааҥ диэн сүбэлиибин.

Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн барытыгар ардахтаах да, куйаас да күннэр туруохтара. Онон оҕуруокка да, сир аһыгар да олус туһалаах буолуо. Улуустарга  барыларыгар наһаа куйааһа суох, сөбүгэр сылаас күн-дьыл туруоҕа. Быйыл атырдьах ыйа үтүө күннэри бэлэхтээн, үүнүү өлгөм — оҕуруот аһа да, отон да, тэллэй да баар.

Быйылгы атырдьах ыйа былырыыҥҥыны батыһыаҕа. Онон  уһун кыһыҥҥа айылҕа бэлэҕиттэн хаһаанан хаалыҥ.

Кэлиҥҥи кэмҥэ эмтээх оту-маһы хомуйуу үгэс буолан эрэр.  Сир аайы кучу оту хомуйан хатарар буоллулар.  Ону тэҥэ ньургуһун төбөтүн, үөрэ оту, хатыҥ ытарҕатын уонна сэбирдэҕин көөнньөрөн эмтэнэллэр. Дөлүһүөн отонун, лабаатын, силиһин, бэриэй от силиһин кыһыны быһа утах оҥостон, доруобай сылдьыҥ.

Уйгу-быйаҥ сайыны Сир Ийэ отчут-масчыт, үлэһит сахаҕа анаан анаабыт кэмэ. Оттуур алааскытын-сыһыыгытын бэркэ болҕойон эргиччи көрүҥ. Олорор сиргит иитин-саҕатын анаарыҥ. Алгыстаах тылгытынан алҕаан, оту-маһы сиртэн араарыаххыт иннинэ, арыылаах-сыалаах ас бастыҥынан айах тутан аһатыҥ. Ити барыта оҕо-ыччат, омук кэскилин кутун тутар. Айылҕаҕа хайдах сыһыаннаһаҕыт да, Ийэ сир оннук хардарар.

Сир-Дойду, Сир-Ийэ  ичигэс тыынынан илгийдин, сылаас хоонньугар хорҕоттун, итии хааннаатын, уһун тыыннаатын. Тускуо!

Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru

Хаартыска интэриниэттэн туһанылынна.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0