Россияҕа анал бырагыраама оҥоһуллан билигин дойдубут ханнык баҕарар муннугар 20 ханаалы босхо көрөр кыахтанныбыт. Саха сиригэр цифровой телевидение 87 эбийиэгэ тутулунна. Быйыл өссө 124 станция үлэҕэ киириэҕэ.
Аграфена Кузьмина, «Саха сирэ» хаһыат, https://edersaas.ru
Историяттан ылан кэпсээтэххэ, Россияҕа телевидениены цифровой формакка көһөрүү 2000 сыллартан саҕаламмыта. Онтон 2009 с. телевидениенэн, радионан биэриилэри сайыннарыыга тус сыаллаах федеральнай бырагыраама оҥоһуллубута. Ол чэрчитинэн, «Телевидение уонна радио биэриилэрин Россиятааҕы ситимэ» хампаанньа регионнарга барыларыгар цифровой телевидениени киллэриэхтээҕэ. Итини киллэрэригэр, былаан быһыытынан, Россия үрдүнэн барыта 4956 станция тутуохтаах. Саха сиригэр барыта 211 станция киириэхтээх.
«Телевидение уонна радио биэриилэрин Россиятааҕы ситимэ» (РТРС) хампаанньа Саха сиринээҕи филиалын дириэктэрэ Ярослав Безукладников бэлиэтииринэн, цифровой телевидение хаачыстыбатынан да, элбэх ханаалы биэрэринэн да билигин көрө олорор ханаалларбытыттан таһыччы. Холобур, урут хампаанньа биир ситиминэн биир эрэ ханаалы көрдөрөр эбит буоллаҕына, билигин биир ситиминэн 10 ханаалы ыытар кыахтанна. Онон техническэй өттүнэн быдан барыстаах буолла. Иккиһинэн, урукку өттүгэр тыа сирин олохтоохторо боростуой антенанан бэккэлээтэр 3 эрэ ханаалы көрө олорбут буоллахтарына, билигин 20 ханаалы үчүгэй хаачыстыбалаах көрөр кыахтаннылар.
Федеральнай бырагыраамаҕа олоҕуран босхо көстөр ханааллар испииһэктэрэ олохтоммута. Ол курдук, бастакы мультиплекска (судургутук эттэххэ, биэриилэр бакыаттарыгар) «Бастакы ханаал», «Россия-1», «Россия-2», «НТВ», «Петербург-5», «Россия-К», «Россия-24», «Карусель», «Россия общественнай телевидениетэ», «ТВ-Центр», иккискэ — «РЕН ТВ», «Спас», «СТС», «Домашний», «ТВ-3», «НТВ Плюс Спорт», «Звезда», «Мир», «ТНТ», «Муз ТВ».
«Саха» НКИХ цифровой телевидениеҕа киириитин туһунан кэпсэтии былырыыҥҥыттан күүскэ туруоруллар. Билигин «РТРС» хампаанньа биэриини ыларга, холбуурга бэлэм эрээри, үһүс мультиплекс киириитэ федеральнай таһымҥа ылынылла илик. Бу үһүс мультиплекс регионнааҕы телевидениены эмиэ хабыахтаах этэ.
Холбонорго туох нааданый? Цифровой телевидениеҕа холбонуу, бастатан туран, телевизор хайдаҕыттан тутулуктаах. Сорох телевизордарга цифровой телевидениены хабар иһигэр бэйэтэ антеналаах буолар. Оннук суох буоллаҕына анал ресивер (приставка) атыылаһаҕыт. Ол антенаҕа холбонор. Цифровой телевидениены боростуой дьиэтээҕи да, таһырдьа тахсар да антенна хабар кыахтаах. Спутнигынан кэлэр ханааллар курдук тэриэлкэ туруорар наадата суох.
Манна даҕатан эттэххэ, сарсын «РТРС» хампаанньа почтаны кытары дуогабар түһэрсэн ресивер атыылаһыытыгар нэһилиэнньэҕэ көмө оҥоһуллуоҕа. Ити үөһэ ахтан ааспыт станцияларбыт бары тутуллан киирдэхтэринэ, 390 нэһилиэнньэлээх пуун цифровой телевидениенэн хааччыллыахтаах. Оттон станцияттан сигналы кыайан хаппат сирдэргэ спутник нөҥүө «цифровойу» холбоон биэриэхтэрэ.
Аграфена КУЗЬМИНА.