Трамп эриэнэ иһигэр

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Бүгүн, тохсунньу 20 күнүгэр, Вашингтоҥҥа Америка Холбоһуктаах Штаттарын 45-с бэрэсидьиэнэ Дональд Трамп дуоһунаһыгар киирэр сиэрэ-туома буолар.

Роман Попов, “Саха сирэ” хаһыат, https://edersaas.ru/

Бэл АХШ-ка киниэхэ дьон сыһыана араас. Ким эрэ хайҕаан үөһээ тэбэр, хайалара эрэ сирэн сиргэ-буорга тэпсэр. Оттон уопсастыба сөлөгөйдөрө үрдүкү дуоһунаска Холбоһуктаах Штаттар бэлиитикэлэрин олохтоохтук бутуйар киһи кэллэ диэн сэрэхэчийэллэр. Үп эйгэтин сырдатар Bloomberg таһаарыы мээнэҕэ Трампы “Америка Араарыллыбыт Штаттарын бэрэсидьиэнэ” диэн сүрэхтиэ дуо?

Саҥа тойон саҥалыы сиппийэр дииллэринии, Дональд Трамп дуоһунаһыгар киирээт, АХШ тас бэлиитикэтин истэри-тастары олохтоохтук “миинньиктиир” санаалааҕын этэн турар. Онтукатынан аан дойдуну бүтүннүүтүн “сыыһынан-буорунан” тибийиэҕиттэн да туттуммат бадахтаах. Ол салгына Арассыыйаҕа кытары охсууланыаҕа сэрэйиллэр.

Арассыыйаҕа Трампка сыһыан эмиэ эриэ-дэхси буолбатах. Ол иһигэр АХШ саҥа бэрэсидьиэнэ биһигини кытта саҥалыы сыһыаны олохтуо диэн эрэмньи санаа симиктик көрдьүгэнниир. Ол эрээри ити уһаабат, сотору кэминэн өһөр чинчилээх. Ону Трамп Үрүҥ Дьиэ тутаах дуоһунастарыгар саҥа анааһыннара кэрэһилииллэр.

Каадыр барыны бары быһаарар

Обама бэйэтин кэмигэр сэриитимсийиинэн ииригирэллэр диэн уһултаабыт генераллара Трамп кэлиэҕиттэн биирдэ ат уорҕатыгар баар буола түстүлэр.

Ол курдук, национальнай куттал суох буолуутун сүбэһитэ, урут байыаннай разведканы салайбыт Майкл Флинн кими да хоҥоруутугар холообот, исламҥа улаханнык таала кырыыламмыт киһинэн биллэр дииллэр.

Бииргэ сулууспалыыр дьонуттан “Иирбит ыт” диэн хос ааттаммыт оборона саҥа миниистирэ Джеймс Мэттис Ираны кыр өстөөҕүнэн ааҕар. ЦРУ дириэктэринэн анаммыт Майкл Помпео кинини кытта атылыы көрүүлээх, ону тэҥэ АХШ гражданнарын хааччаҕа суох кэтээн көрөрү туруорсар.

АХШ Израилгэ посолунан анаммыт Дэвид Фридман Ближнэй Востокка быһыыны-майгыны сытыырхатар буолуохтаах. Израиль киин куоратын Тель-Авивы Иерусалимҥа көһөрөрү, уонна бэл Израиль бэйэтэ мөккүөрдээх сиринэн ааҕар Иордан Арҕааҥы кытылын күүс өттүнэн былдьыырга дьэбириэйдэри ыҥырар киһи или-эйэни олохтоспото биллэр.

Трамп генераллара Иран диэки хааннааҕынан көрөр буоллахтарына, саҥа бэрэсидьиэн экономистара көҕүспүт курдук Кытайы иэдээн төрдүнэн, буруй моттойотунан ааҕаллар.

Америка Ираны, Кытайы кыҥыыр

АХШ бэрэсидьиэнин сүбэһитэ, Үрүҥ Дьиэ иһинэн саҥа тэриллибит эргиэн сэбиэтин салайааччытынан анаммыт Питер Наварро “Кытайы кытта кэнэҕэски сэрии”, “Кытай өлүүнү аҕалыа” диэн кинигэлэр ааптардарынан буолар. Олорго Кытай Америкаттан 25 мөлүйүөн үлэ миэстэтин былдьаабыта, үс триллион дуоллар ночоокко тэппитэ диэн дойҕохтуур. Оттон АХШ баайдара бэйэлэрин кэмнэригэр, барыстарын улаатыннараары, производствоны Кытайга көһөртөөбүттэрин туһунан биир да тылынан ахтыллыбат. Сөп ээ, суор хараҕын суор оҥпот буоллаҕа.

Онон кэнэҕэһин АХШ салалтата Ближнэй Востокка утарыта турсууну салгыы сытыырхатар эрэ санаалаах диэн буолар. Аны Кытайы кытта эргиэн сэриитин ыытыан сөп. Оччотугар Арассыыйа икки союзнига биллэ мөлтүүр-ахсыыр чинчилээхтэр. Ол, бастатан туран, биһиги экономикабытыгар, бүддьүөппүтүгэр охсуулаах буолуоҕа. Ону акыйаан нөҥүө номнуо  ааҕан-суоттаан олороллор бадахтаах.

Сүөһү эриэнэ таһыгар, киһи эриэнэ иһигэр

Үүммүт 2017 сыл аан дойдуга, чуолаан, Арассыыйаҕа, туох да үчүгэйи тосхойуо суоҕа диэн экспертэр суруйаллар. АХШ бэрэсидьиэнин быыбарыгар Трамп кыайыытыттан Европа националистара, ультраправайдара санаалара биллэ көтөҕүлүннэ. Оттон история кэрэһилииринэн, ХХ үйэҕэ Европа дойдуларыгар омугунан атааннаһыы күүһүрүүтэ икки аан дойду сэриитин күөртээбитэ. Олорго, төһө да кыайыылааҕынан таҕыстар, саамай эмсэҕэлээбит дойдунан Арассыыйа буолбута.

Аныгы Европаҕа национализм күүһүрүүтэ Арассыыйаҕа эмиэ тарҕанан, иэдээнинэн иэнигийиэн сөп. Исламы, миграннары абааһы көрүү күөртэниитэ уопсастыбаҕа хайдыһыыны таһаарыа. Онтон ол дойду ыһыллыытыгар тиэрдиэн сөп. Онон өстөөх санаалаахтар Арассыыйаҕа ультра күүстэр баһылыыр оруолланалларыгар дьулуһуохтара.

Сүөһү эриэнэ таһыгар, киһи эриэнэ иһигэр диэн өбүгэ өһүн хоһооно этэринии, АХШ саҥа бэрэсидьиэнэ мантан антах сыыйа-баайа бэйэтин көрдөрөн иһиэҕэ. Быыбарга киниэхэ кини диэки буолбуттары, бука, элбэхтэ хомоторо буолуо.

Роман Попов, “Саха сирэ” хаһыат

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0