1. Бэҕэһээ ытык Таатта сиригэр-уотугар, кэрэ-мааны Баайаҕаҕа, дьон-сэргэ өр кэмҥэ долгуйа күүппүт Моҕол ураһатын арыйыы үөрүүлээх кэрэ-бэлиэ түгэнэ буолла.
Бу бэлиэ түгэн үөрүүтэ хас эмэ бүк үрдээтэ. Туос Моҕол ураһаны арыйыы умнуллубат күнүгэр СӨ Духуобунаһын академиятын академигар, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитигэр, Былатыан Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреатыгар, норуот ытыктыыр, сүгүрүйэр ууһугар Борис Федорович Неустроевка — Мандар Ууска «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бочуоттаах гражданина» диэн бочуоттаах аат иҥэрилиннэ.
2. Балаҕан ыйын 25 күнүгэр Дьокуускайга сылы эргиччи үлэлиир «Саюри» тэпилииссэ үһүс уочарата арылынна.
Дьокуускай куорат таһыгар, Тулагыга баар дьон-сэргэ сэҥээриитин ылбыт «Саюри» тэпилииссэ үһүс уочаратын бастакы түһүмэҕэ арылынна. Бу аан дойду болҕомтотун тардыбыт бырайыак үөрүйэҕэ Арктика зонатыгар эрэ буолбакка, атын кытаанах килиимэттээх дойдуларга эмиэ тарҕаныа диэн эрэл баар.
Билигин 0,8 га иэннээх түөрт тэпилииссэ блога үлэҕэ киирдэ. Манна оҕурсулар, помидордар номнуо олордуллубуттар. Маныаха саҥа тэпилииссэ эбии киллэриллибитинэн, быйылгы сылга 860-870 тонна үүнээйи үүнэ турар диэн этэллэр. Бу ааспыт 2019 сылтан 3,5 төгүлүнэн элбэх. Оттон бастакы үүнүүнү номнуо алтынньыга хомуйар былааннаахтар.
3. «Пугало» киинэ устар бөлөҕүн Ил Дархан наҕараадалаата.
Ил Дархан Айсен Николаев «Пугало» киинэ айар бөлөҕүн кытта көрүстэ. Манна режиссер Дмитрий Давыдов, оператор Иван Семенов уонна сүрүн оруолу толорбут Валентина Романова-Чыскыырай кыттыыны ыллылар. «Кинотавр» киинэ бэстибээлэ 31 сыл устата ыытыллыбытын тухары саха киинэтэ маннык улахан ситиһиилэнэ илик этэ. Эһиги үлэҕит миигин сөхтөрдө. Бэстибээл дьүүллүүр сүбэтэ уонна кириитиктэр үрдүк сыанабыллара элбэҕи этэр», — диэн Айсен Николаев эттэ.
Ил Дархан ыйааҕынан, киинэ ускуустубатыгар ситиһиитин, айымньылаах үлэтин уонна «Кинотавр» бэстибээлгэ кыайыытын иһин режиссер Дмитрий Давыдов «СӨ Ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ» бэлиэнэн наҕараадаланна. Валентина Романова уонна Иван Семенов Ил Дархан Грамоталарын туттулар. Маны сэргэ Айсен Николаев устар бөлөххө үс мөлүйүөн солкуобай суумалаах сэртипикээти туттарда.
4. Балаҕан ыйын 25 күнүгэр «Тыгын Дархан» киинэни бастакытын көрдөрдүлэр.
«Тыгын Дархан» киинэ бастакы барыллаан көрдөрүүтэ балаҕан ыйын 25 күнүгэр Дьокуускайга Гагарин аатынан кииҥҥэ буолла. Киинэ уһуна — 2 чаас 25 мүнүүтэ.
Тэрээһиҥҥэ устар хамаанда уонна киинэ сорох хартыыналара уһуллубут улуустар бэрэстэбиитэллэрэ кыттыыны ыллылар. «Тыгын Дархан» киинэ СӨ бырабыыталыстыбатын сорудаҕынан, Саха АССР тэриллибитэ 100 сылын көрсө уһулунна. Саҥа киинэ сценарийын ааптардарынан Владимир Кузьмин, Никита Аржаков, режиссерунан Никита Аржаков, операторынан Юрий Бережнев, худуоһунньугунан Петр Бояров, көстүүм худуоһунньугунан Дария Дмитриева буолаллар.
5. Оҕо босуобуйатын эбэр туһунан дойду бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Федерация Сэбиэтин чилиэннэригэр туһаайан эттэ.
Дойду бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Федерация Сэбиэтин чилиэннэрин кытта көрүстэ. Арассыыйа парламенын үрдүкү балаататын күһүҥҥү мунньаҕын иннинэ туохха болҕомто уурар наадатын эттэ. Үлэтэ суох киһи ахсаана элбии турара дьиксиннэрэр. Атырдьах ыйыттан саҕалаан үлэлиэн-хамсыан сөптөөх нэһилиэнньэ 6 % таһымнаабыт.
«Ол иһин кыаммат ыалга оҕо босуобуйата ый аайы көрүллэр. Бу көмөнү бүтүн дойду үрдүнэн 4 мөлүйүөн 850 тыһыынча оҕо туһанар. Кыра дохуоттаах ыалы өйүүр наадаттан бүддьүөтү көрүүгэ оҕо босуобуйатын үрдэтэр кыах баарын учуоттааҥ», — диэн Владимир Путин Федерация Сэбиэтин чилиэннэригэр туһаайан эттэ.
6. Батсаап ситимигэр дьикти видео тарҕанна. Дьокуускайга хантан да кэлбитэ биллибэт киис «ыалдьыттаата». Дьонтон, тыастан-уустан куттанан, массыыналар анныларыгар саһарын, куотарын дьон видеоҕа уһулбут.
7. Саха сиригэр коронавируһу утары «Гам-Ковид-Вак» вакцина кэллэ.
Аан дойдуга Спутник-V диэн аатынан биллэр, коронавируһу утарар вакцина 42 дозата ыытыллыбыт. СӨ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтин «Коронавирус сыстыганнаах дьаҥын сэрэтэр вакцинацияны ыытыы туһунан» бирикээһинэн, бүгүн, Дьокуускайга «кыһыл зонаҕа» үлэлиир мэдиссиинэ үлэһиттэригэр биэрдилэр.
Балаҕан ыйын 18 күнүгэр гражданнарга вакцинаны туруорар туһунан Сөбүлэҥҥэ илии баттаммыта. Докумуону РФ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ уонна Саха сирин Бырабыыталыстыбата түһэрсибиттэрэ.
8. Балаҕан ыйын 22 күнүгэр Сунтаарга Кыыл Уолун аатынан Улуустааҕы Норуот айымньытын киинэ арылынна.
Сунтаар улууһа култуураны уруккуттан үрдүк таһымҥа тутар. Сайдыыны кытта тэҥҥэ хардыылаан, үйэлэри туораан кэлбит төрүт үтүө үгэстэрин ыһыктыбакка, билиҥҥи кэмҥэ илдьэ кэлбит бастыҥ оройуонунан биллэр. Быйыл саха норуотугар уос номоҕо буолбут улуу киһи, норуот ырыаһыта, тыл сүмэтин маастара Сергей Афанасьевич Зверев-Кыыл Уола төрөөбүтэ 120 сыллаах үбүлүөйэ. Онно анаан “Арктик-Капитал” ХЭУо тэрилтэ генеральнай дириэктэрэ Матвей Евсеев өйөөһүнүнэн улуус киинигэр 350 миэстэлээх баараҕай тутуу дьэндэйдэ. Норуот айымньытын Киинэ олус сиэдэрэй көстүүлээх, аныгы ирдэбилгэ толору эппиэттиир, чахчы да тупсаҕай ис барааннаах тутуу.
9. Мииринэй ыччата үтүө дьыалаҕа ыччат көхтөөхтүк кыттар
Светлинскэйдээҕи индустриальнай техникум РФ профессиональнай-тэхиньиичэскэй үөрэхтээһин 80 сылынан, «80 үтүө дьыала» аахсыйаҕа былаан оҥостон үлэлиирин туһунан үөрэх кыһатыттан биллэрэллэр. Балаҕан ыйыттан «Үтүө дьыала копилкатын» хаҥатар соруктаах туруммуттар. Ол чэрчитинэн, аҕам саастаахтарга, бэтэрээннэргэ, инбэлииттэргэ, элбэх оҕолоох ийэлэргэ көмөлөһүөхтэрэ, сири-уоту ыраастааһыҥҥа кыттыахтара, о.д.а. былааннаах үлэ элбэх.
10. Амма улууһугар олохтоох араадьыйа баар буолуоҕа.
Улуус баһылыга Николай Архипов Дьокуускайга «Эксперт» хампаанньа салалтатын көрсөн бу туһунан кэпсэппит. Хампаанньа бииргэ үлэлииргэ бэлэмин биллэрбит. «Докумуону оҥорууга, наадалаах тэрилинэн хааччыйыыга кырата сыл аҥаара наада буолар. Быһа холуйан, улуус олохтоох араадьыйата аныгыскы сылга баар буолуоҕа», — диэн иһитиннэрэллэр.
edersaas.ru