«Токутар» диэн тылы тылбаастаттым.
Сахалыы-нууччалыы электроннай тылдьыт туһунан бэйэтин санаатын СӨ үөрэҕириитин туйгуна Максим Ксенофонтов маннык үллэһиннэ.
Саха тылын электроннай тылдьытын https://edersaas.ru/slovar/ ссылканан киирэн, бу күннэргэ билистим.
Төрүт тылбыт туруктаах буолуутугар төһүү буолар Мигалкин көдьүүстээх бырайыагы оҥорбут диэн үөлээннээхтэрим сөрү-сөпкө сыаналыыллар эбит.
Тылдьыт билиҥҥи саха тылын туттуллар эйгэтин барытын хабар диэххэ сөп.
Пекарскай тылдьытыгар киирбэтэх “сардаана” диэн тылы көрдүм. Сибэккиттэн ураты «сардаана ох» ( сорохтор “сардаан ох” диэччилэр) быһаарыыта киирбит. Бэрт. Эдэр ыччат, оҕолор чинчийэр үлэҕэ тутталларыгар олус табыгастаах буолсу.
Аны, саас кэлэн эрэринэн, булчут хааным оонньоон, “кус” диэн тылы бэчээттээн, нууччалыыга тылбаастыыр бэлиэни баттаатым. Тыаһы үтүктэр, “кус” гынар тыастан саҕалаан, “утка”, кустар ааттара тахсан кэллэ. Анды барахсан быһаарыытын сэҥээрдим. Булан көрөөрүҥ эрэ
Аны, “токутар” диэн, арҕаа эҥээрдэр атыыр улары, куртуйаҕы этэр тылларын талан, тылбаастаттым. Бу сырыыга “самец глухаря” диэн буолла. Куртуйах, тоҕо эрэ, ахтыллыбатах. Сорохтор бу тыл “токовать”, “токует” диэнтэн киирбит, түөлбэ тыл диэччилэр.
Эргэрбит, түөлбэ тыллар, неологизмнар тылдьыкка балайда улахан араҥаны ылаллар. Капюшоннаах саҕынньахпын «дундуук» диирбиттэн эдэр дьон күлээччилэр. “Истибэтэх тылбыт”,- дэһээччилэр. Хата, ол тылым тылдьыкка баар эбит: “короткая шуба”, “шуба с капюшоном диэн быһаарылла сылдьар.
Электроннай сахалыы-нууччалыы тылдьыт туттарга судургу, табыгастаах. Төрөөбүт тылы таптааччыларга, саха тылын кэрэхсээччилэргэ, суруйар идэлээх дьоҥҥо наадалаах, туһалаах үлэ диэн түмүккэ кэллим.
Бэчээккэ бэлэмнээтэ: Женни Стрюкова
Хаартыска: СИА-тан