Тохсунньуну от ыйа батыһар – тибии типтэҕинэ, от ыйыгар улаханнык сөрүүдүйэн ылар, кыраһа элбэхтик түстэҕинэ, өҥ дьылы күүтэллэр. Ый тоҕус күнүгэр Ый уонна Үргэл алтыһыыта буолар. Тохсунньу түүнэ уһун, күнүһэ кылгас.
edersaas.ru
Бу ый ТАҤХА ыйынан бэлиэтэнэр. Тохсунньу 7-18-гар диэри ойбонтон сүллүүкүттэр орто дойдуга тахсаллар. Ол иһин, бу кэмҥэ дьон-сэргэ олохторун инники өттүн билээри таҥхаланан-билгэлэнэн хаалаллар. Сэттээх-сэлээннээх диэн тохсунньуга кэргэн кэпсэппэттэр, уруу, малааһын тэрийбэттэр.
ОРОҺУОСПА – тохсунньу 7 күнэ. Алаадьы буһараллар, сыалаах эт сииллэр. Таҥараны ытыктыылларын бэлиэтигэр ыраас ырбаахы кэтэллэр. Ороһуоспаттан Кириһиэнньэҕэ диэри аньыырҕаан булка сылдьыбаттар.
БАҺЫЛАЙАП (Эргэ Саҥа дьыл) – тохсунньу 14 күнэ. Таҥха – сүллүүкүттэр тахсаллар. Баһылайап чэчиэринньигэр сүллүүкүттэр оҕолуун¬уруулуун бары көһөн тахсаллар. Ити күн таҥха таһырдьа иһиллэммэт, арай киэһэ дьиэ иһигэр таас тардаллар. Дьиҥ таҥха Баһылайа тустаах күнүгэр оонньонор.
КИРИҺИЭННЬЭ – тохсунньу 19 күнэ. Саха саныырынан, Кириһиэнньэ сарсыарда сүллүүкүттэр төттөрү киирэллэр. Ол иһин, ыаллар эрдэ туран, сүөһү уулуур ойбонун тэһэн, сүүрдээн кэбиһэллэр. Бу күн уу сибэтиэй ыраастыыр күүстэнэр.
СҮРЭХТЭЭЧЧИ УЙБААН аата – тохсунньу 20 күнэ. Таҥара күлүгүн сууйаллар уонна ол сибэтиэй уутунан дьиэлэрин, хотоннорун, сүөһүлэрин ыраастыыллар, арчылыыллар.
БАСТАКЫ ОХОНООҺОЙОП – тохсунньу 31 күнэ.
Надежда ЕГОРОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Розалия Бравина, Афанасий Федоров үлэлэриттэн.