Төрүт Сокуону саҥардар быыбарга ньурбалар култуура салаатыгар болҕомтолорун уураллар
Ньурба саха уутуйан олорор улууһа буолан, өбүгэ үтүө үгэһин, төрүт култууратын хас биирдии оҕо ийэтин үүтүн кытта иҥэринэ сылдьар. Далан айымньытыгар олоҕуран, Тыгын Дархан историческай киинэ 3000 киһилээх, сүүһүнэн сылгылардаах ыһыаҕын манна, Куочай истиэп курдук киэҥ-нэлэмэн хонуутугар устубуттара мээнэҕэ буолбатах.
Ньырбакаан, тоҥ биистэртэн төрүттээх эдэркээн кыыс Тыгын Дархан аҕатыттан Мунньан Дархантан түөрт уолу төрөппүтэ. Ол эрэн Тыгын уолаттар хороччу улааттахтарына, былааһын былдьатарыттан сэрэхэдийэн, тыл-тылларыгар киирсибэт, батыспат буолан испиттэрэ. Биир үтүө күн Ньырбакаан уолаттарын илдьэ халыҥ хаҥаластартан ойдон, дойдутун Бүтэй Бүлүү диэки күрээбиттэрэ. Кини уолаттара Бүлүү бөлөх түөрт улууһун Бүлүүнү, Үөһээ Бүлүүнү, Ньурбаны, Сунтаары төрүттээбиттэрэ.
Ол кэмтэн ыла хас да үйэ ааста эрээри, өбүгэ үтүө үгэһэ салҕанар, норуот уус уран айымньыта, сиэрэ-туома көлүөнэттэн көлүөнэҕэ, уостан уоска бэриллэр.
От ыйын 1 күнүгэр буолаары турар дойду Төрүт Сокуонун саҥардар быыбарга ньурбалар култуура салаатыгар улахан болҕомтолорун уураллар.
Юрий Макаров, СӨ Ньурбатааҕы судаарыстыбаннай көһө сылдьар драматическай тыйаатыр дириэктэрэ, уус-уран салайааччыта:
— Биһиги — тыйаатыр үлэһиттэрэ Төрүт Сокуоҥҥа киирэр уларытыыны өйүүбүт. Төрүт сокуон 68 ыстатыйатын 4 чааһыгар «Култуура Арассыыйа Федерациятыгар элбэх араас омук олорор норуотун сүдү нэһилиэстибэтэ. Култуураны судаарыстыба өйүүр уонна харыстыыр», — диэн эбии этиллибит. Оттон 69 ыстатыйа 2 чааһыгар «Судаарыстыба Арассыыйа бары норуоттарын уонна этническэй түмсүүлэрин төрүт култуураларын көмүскүүр, этнокултуурунай тыл эгэлгэтэ оннунан хааларын мэктиэлиир», — диэн эбии киллэрбиттэр.
Национальнай тыйаатырдар инникилэригэр бу киирэр уларытыы улахан суолталаах. Төрүт Сокуоҥҥа киирэр уларытыы быыбарыгар хас биирдии киһи көхтөөхтүк кыттарыгар ыҥырабын. Биир дойдуга олорор дьон тус бэйэбитигэр суолталаах боппуруоска бэйэбит санаабытын биллэриэхтээхпит дии саныыбын.
edersaas.ru