Таатта Туора Күөл нэһилиэгэ олоҥхо биһигэ буолбут ытык сир. Манна улуу олоҥхоһуттар уутуйан үөскээбиттэрэ. Ол курдук, Улуу Кээмпэһи, Табаахырабы, Ырыа Тиэхээни, Миинэ Уола Дьөгүөссэни, уо.д.а. киэн тутта ааттыыбыт.
Ытык сиртэн силистэнэн «Дьулуруйар Ньургун Боотур» олоҥхо күн сирин көрбүтэ. Саха сэбиэскэй литературатын төрүттээччи улуу Платон Ойуунускай Дьүлэй нэһилиэгэр хоно-өрүү сытан, Миинэ Уола Дьөгүөссэттэн бу олоҥхону истэн сурукка киллэрбитэ.
И.Н.Гуляев аатынан дириҥ историялаах Дьүлэй нэһилиэгин оскуолата 95 сыллаах үбүлүөйүн 2016 сыллаахха киирбит саҥа таас оскуолаҕа бэлиэтээтилэр. Бу үбүлүөйдээх күнү көрсө үгүс үлэ ыытылынна, онно нэһилиэк мусуойун сөргүтүү биир сүрүннэринэн буолла. Ол курдук, Мария Дмитриевна Гуляева уонна Егор Иванович Сыромятников төрүттээбит, хас эмэ сыллар усталара мунньубут историялара, былыргы тимир көлөлөрө, нэһилиэк дьонун-сэргэтин туһунан суруйуулар барыта, дьэ, сөргүтүллэн эрэллэр. Маныаха оскуола кэлэктиибэ, хас да көлүөнэ выпуһа уонна олохтоох нэһилиэнньэ улахан көмөнү оҥордулар. Бу туһунан оскуола дириэктэрэ Оксана Николаевна Гуляева маннык кэпсиир:
— Оскуолабыт үбүлүөйэ үрдүк тэрээһиннээхтик ааста. Бүтүн нэһилиэк, оскуола эрэ кэлэктиибэ буолбакка, араас сылларга оскуоланы бүтэрбит оҕолорбут сүҥкэн көмөнү оҥордулар. Мусуойбут үлэтэ өссө да салҕанар. Итинэн сибээстээн эттэхпинэ, историяны хомуйуу, үйэтитии кэлэр кэнчээри ыччаппытыгар туһалаах буолуоҕа. Ону сэргэ, үбүлүөйү көрсө оскуолабыт иһинэн “Оскуолам ыҥырар ыллыга” диэн альбом таһаардыбыт. 1945 сыллаахха хаһыыттан көстүбүт этэрбэс «Дьүлэй саарыта» диэн үҥкүү үбүлүөйгэ анаан туруорулларыгар улахан тирэх буолла. Маны сэргэ, оскуола оҕолорун кытыннаран бөлөһүөктүү ис хоһоонноох клип уһуллубут. “Оскуолам, айхал эйиэхэ” диэн Л.Э.Егорова тылларыгар , Г.К.Васильев матыыбыгар өрөгөй ырыата суруллубута. Геннадий Васильев режиссердаан клиппыт уһулунна. Сүрүн дьоруойунан оскуола 40-с сыллардааҕы үөрэнээччитэ, педагогическэй үлэ бэтэрээнэ Гаврил Илларионович Васильев буолла.
Ульяна ЗАХАРОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru