Бүгүн Нам улууһун Таастаах нэһилиэгэр түргэн тэтимнээх интэриниэт ситимэ тардыллыбытын үөрүүлээх быһыыга-майгыга бэлиэтээтилэр. Бу үөрүүгэ доҕуһуоллатан, Салбаҥҥа үлэ тута салҕанарын иһитиннэрдилэр. Кыра нэһилиэнньэлээх сирдэргэ интэриниэти киллэрии, Ил Дархан сибээһи тэтимнээхтик сайыннарыыга туһулаабыт ыйааҕын толоруу буоларын бэлиэтээтилэр. Манна даҕатан эттэххэ, бу Нам улууһун уонна нэһилиэктэрин салалталарын, “СӨ ТЦТР” ГУТ хамаандатын сыралаах, тиһиктээх үлэлэрин түмүгэ.
Үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ Нам улууһун баһылыга Юрий Слепцов, СӨ инновацияҕа, цифровой сайдыыга уонна инфокоммуникационнай технологияларга миниистири солбуйааччы Евгений Макаров, “СӨ ТЦТР” ГУТ генеральнай директорын 1 солбуйааччы Андрей Ребров, Таастаах нэһилиэгин баһылыга Егор Лиханов, Салбаҥ нэһилиэгин баһылыга Сахаян Аргунов, олохтоохтор кытыннылар.
—Олохтоох оператор “СӨ ТЦТР” ГУТ оптоволокно ситимин тардарыгар улахан болҕомтобутун уурабыт. Маныаха бу 300 киһи олорор кыра нэһилиэгэр түргэн интэриниэт киирбитин бэлиэтиир тоҕоостоох, — диир Евгений Макаров.
Интэриниэт ситимин тардыы Нам нэһилиэктэригэр “Кэбээйи экспреһэ” бырайыагы олоххо киллэрии чэрчитинэн ыытылынна. Бэлиэтииллэринэн, сөкүүндэҕэ 1 Гбит түргэннээх. Маныаха бүгүҥҥү күн туругунан Таастаах нэһилиэгэр 58 абонент холбонно. Салбаҥтан 57 сайабылыанньа киирбит. Онон аныгы олох ирдэбилигэр эппиэттиир интэриниэттэнэр тыа сирин олохтоохторо, аны, киин сир, дойду “буруолаабытынан” сонунун тута билэр кыахтаналларыттан үөрэллэр.
Таастаах нэһилиэгин баһылыга Егор Лиханов дьонун-сэргэтин үөрүүтүн үллэһиннэ:
– Түргэн интэриниэт – олох ирдэбилэ. Онуоха маннык сайдыылаах үйэҕэ олорон, нэһилиэкпит улуус кииниттэн ыраах сытарынан, сибээспит мөлтөҕө элбэх кыһалҕаны үөскэтэрэ. Куонкуруска, олимпиадаҕа кыттыы, күрэхтэһиигэ барыы-кэлии, о.д.а. кыһалҕалаах боппуруоһу быһаарсарга суола да куһаҕана атахтыыра, айанныырга да ороскуоттаах буолара. Онон “Кэбээйи экспреһэ” биһиги таспытынан тардылларын истээт, интернет ситимэ киирэрин былырыыҥҥыттан тиһиктээхтик туруорсубутум. Дьоммут-сэргэбит интэриэстээх буолан, тута өйөөбүттэрэ. Бары биир сомоҕо буоламмыт, остуолба маһын бэлэмнээн, үлэ тэтимирэригэр күүс-көмө буолбуппут. Ол түмүгэр, 59 дьиэттэн 58-гар киирдэ. Биир ыалбыт тэйиччи, ойуур нөҥүө олорор буолан, билиҥҥитэ кинилэргэ эрэ кыаллыбата. Сотору кэминэн ол да табылларыгар эрэнэбит.
Таастаахтар үөрүүлэрин Салбаҥ нэһилиэгин баһылыга Сахаян Аргунов үксэтистэ. Кини нэһилиэктэригэр 339 киһи олорорун, дьиэнэн аахтахха 90 ыал баарын этэр.
—Биһиэхэ күн сарсыҥҥыттан түргэн тэтимнээх интэриниэти дьиэлэргэ холбооһун үлэтэ саҕаламмытынан барарын иһитиннэрбиттэрэ олус долгутта, үөртэ. Аан бастакынан 23 ыалга холбуохтара. Барыта бэлэм, онон дьоммут оҥостон, кэтэһэн олороллор. Үлэ салҕанан, ый курдугунан барытын бүтэрэр сыал-сорук турар, — диэтэ.
Билигин маннык тэтимнээх интэриниэт киирэрин Кэбээйи улууһун Кальвицатын олохтоохторо долгуйа күүтэллэр. «СӨ ТЦТР” ГУТ исписэлиистэрэ үлэлэрин үрдүк хаачыстыбалаахтык, түргэнник толорорго, дьоҥҥо-сэргэҕэ сэргэхситиини оҥорорго бары кыһамньыларын уураллар.
Сардаана БАСНАЕВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru