Тоҕус томтордоох Чурапчыга кулун тутар биир үтүө күнүгэр, киһи-аймах кэрэ аҥаардарын Күннэрин көрсө, “Чурапчыына” улуус Дьахталларын сүбэтин ыҥырыытынан, саха норуодунай худуоһунньуга, талба талааннаах иистэнньэҥ, уус, дизайнер Анна Зверева “Төрүт оһуор тойуксута” диэн айар быыстапкатын аста.
Чурапчылар Анна Николаевнаны өссө 80-с сыллартан, норуот айымньытын сайыннарыыга Култуура министиэристибэтиттэн улуус кураторын быһыытынан билэр, сыаналыыр буоланнар, бу көрсүһүү ураты истиҥ-иһирэх буолла. Манна Анна Николаевна ытыктыыр, сүгүрүйэр, дьиҥнээх норуоттан тахсыбыт кырдьаҕас маастардара даҕаны бааллар, киниттэн элбэххэ үөрэммит уһуйуллааччылара даҕаны бааллар. Онон, иискэ-ууска өбүгэлэрбит үтүө үгэстэрин харыстаан, сайыннаран илдьэ кэлбит Чурапчыга дириҥ ис хоһоонноох, икки өттүттэн туһалаах кэпсэтии, санаа атастаһыыта таҕыста.
Саха норуотун баай историятын быстыбат сорҕото буолар талааннаах үлэлэрин сэргэ, РФ Суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ Анна Зверева “Олоҥхо дойдутун оһуора”, “Анна Зверева”, о.д.а. араас кэмнэргэ тахсыбыт кинигэлэрин, альбомнарын билиһиннэрбитин кэрэ аҥаардар эмиэ олус сэргээтилэр.
Иистэнэрин таһынан СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Анна Зверева киэҥ хабааннаах уопсастыбаннай үлэни ыытар. Ол курдук, кини Арассыыйа аттаран тигиигэ (лоскутное шитье) ассоциациятын чилиэнин, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр кураторын быһыытынан, бу Чурапчыга сырыытыгар норуот маастардарын кытта аны күһүөрү-сайын атырдьах ыйыгар Суздаль куоракка ыытыллар аттаран тигиигэ норуоттар икки ардыларынааҕы бэстибээлгэ кыттыы боппуруостарын дьүүллэстэ. Итиэннэ иистэнэр, ииһи сэҥээрэр-сэргиир биир идэлээхтэрин үгүс ыйытыыларыгар хоруйдаата.
—Мин Чурапчыга уонтан тахса сыллааҕыта сылдьыбытым. Билигин чыҥха атын буолбутун сөҕө, үөрэ көрдүм. Сааскы ыраас, чаҕылхай күнү, чэбдик салгыны кытта ХХI үйэҕэ биир тэтимҥэ олорор-үлэлиир, айар-тутар. Чурапчы үтүө суобаһын, өйүн-санаатын иҥэринэн илдьэ сылдьар Арассыыйа култууратын үтүөлээх үлэһитэ Мария Андреевна Герасимова, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһиттэрэ, култуура бэтэрээннэрэ Валентина Дмитриевна Пинигина, Валерий Петрович Герасимов, Надежда Михайловна Заболоцкая үлэ-хамнас үөһүгэр сылдьалларын көрөн олус үөрдүм, сөбүлээтим. Чахчы да, чурапчылар, “кырдьаҕаһы хааһахха сүгэ сылдьан”, ыллыктаах тылларын истэр, олоххо баай уопуттарын туһанар, сүбэлэтэр-амалатар буоланнар, олох бары эйгэтигэр ситиһиилэнэллэр, кыайаллар-хотоллор эбит диэн өссө төгүл итэҕэйдим. Инникилээх норуот историятын ытыктыырын көрөн астынным.
Итиэннэ, манна, Чурапчыга үөрэнээччилэрим баалларын көрүстүм. СӨ Үөрэҕин министиэристибэтин эбии үөрэхтээһиҥҥэ киинин иһинэн үлэлиир Альбина Дьячковская уонна Татьяна Бушкова, чурапчылар кийииттэрэ Надежда Саввина иискэ үрдүкү маастарыстыба оскуолатын миэхэ ааспыттара. Кинилэр айар үлэлэринэн Чурапчы бастыҥ уус дьахталларын аатын чиэстээхтик илдьэ сылдьалларыттан, үүнэ-сайда туралларыттан, атыттарга холобур буолалларыттан мин үөрэбин уонна киэн туттабын, — диэн санаатын үллэһиннэ Анна Николаевна.
Татьяна МАРКОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Ааптар уонна Григорий ТУРАНТАЕВ хаартыскаҕа түһэриилэрэ.