Коронавирус дьаҥа туран ыксалы үөскэтэр кэмигэр, хайа да улууска үлэһит дьоннор барахсаттар нэһилиэнньэҕэ, олохтоох балыыһаларыгар, биһиктэрин ыйаабыт сирдэригэр, дьонноругар-сэргэлэригэр хайдах кыалларынан, табылларынан, тобулан, толкуйдаан көмө-тирэх буолбутунан барбыттара.
Маннык үтүөкэн санаалаах дьон көмөтүн истэн, ама, хайа киһи долгуйа үөрбэт буолуой?! Дьон-сэргэ ол иһин «маннык дьонноох буолламмыт, дьаҥы-дьаһаҕы, хайа да бэйэлээх ыараханы этэҥҥэ туоруохпут» диэн үөрэр, эрэлэ улаатар.
Горнай улууһун Атамай нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, норуот маастара Варвара Ефремова:
—Коронавирус дьаҥа туран, ыксаллаах быһыы-майгы үөскээбит, дьон-сэргэ, кырдьаҕастар дьиэҕэ хааччахтанан олорон хаайтарбыт кэммитигэр, бэйэбит уолбут, эдэр урбаанньыт Керим Яковлев олохтоохтору араас аһынан-үөлүнэн хааччыйан абыраата. Нэдиэлэ ахсын фрукталары, оҕуруот аһын, кыра оҕолор аһылыктарын, ону сэргэ, ким баҕалаах үлэхпитин аҕалар буолан, түөрт муннугу манаан олорорбутуттан муунтуйуох, санааргыах дьон, санаабытын көтөҕөр, биһигини үөрдэр, тирэх буолар дьонноохпутуттан үөрүүбүт үрдээн сылдьабыт.
Кини өссө коронавирус дьаҥа туруутугар, мантан куоракка үөрэнэр устудьуоннарбытын бэйэтэ турунан туран, дойдуларыгар босхо тиэйэн аҕалбыта. Онон оҕолорбут кутталлаах дьаҥтан тэйэн, дьиэлэригэр кэлбиттэриттэн махтаныы бөҕөбүт.
Түгэнинэн туһанан, бүгүн, Аан дойдуга Дьиэ кэргэн күнүнэн Керимҥэ уонна кини дьиэ кэргэнигэр улахан эҕэрдэбитин тиэрдэбит. Дьоллоох олоҕу, доруобуйаны, ситиһиини баҕарабыт. Нэһилиэгиҥ, дьонуҥ-сэргэҥ туһугар өссө күүскэ үлэлээн, бар дьон махталын, хайҕалын ыла тур диэн баҕа санаабыт бастыҥын аныыбыт, — — диэн суруйар. СӨ Дойдуга бэриниилээх буолуу сылыгар эдэр киһи биһигин ыйаабыт тапталлаах сиригэр-уотугар, биир дойдулаахтарыгар, аҕам саастаахтарыгар болҕомтотун, ис сүрэҕиттэн кыһамньытын уурарын тоһоҕолоон бэлиэтиир.
Оттон «Тирэх» түмсүү салайааччыта Екатерина Яковлева эдэр урбаанньыт бу саас түмсүү чилиэннэрин куоракка буор-босхо киллэрэн күүлэйдэппитин киэн туттан, махтанан кэпсиир:
—Керим сыл ахсын бэйэтин көҕүлээһининэн, тэрийиитинэн аахсыйа арааһын тэрийэр. Быйыл Аан дойду дьахталларын күнүнэн «Тирэх» түмсүү чилиэттэрин буор-босхо Дьокуускай куоракка киллэрэн күүлэйдэтэн таһаарда. «Арассыыйа — мин устуоруйам» устуоруйа пааркатыгар, А.Е.Кулаковскай аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр, онно «Симэх» уус-уран оҥоһуктар уонна норуот искусствотын национальнай киинигэр сылдьан астына-дуоһуйа, сөҕө-махтайа көрөн, муус-хаар оҥоһуктар куораттарыгар ыалдьыттаан, сыыртан сырылаан, ити күн оҕо сааспытыгар эргиллэн, дуоһуйа сынньаммыппыт. Салгыы кууһунан атыылыыр сирдэригэр тиийэн тыа сирин дьоно баҕабыт хоту атыылаһан-тутуулаһан, Бааһынай ырыынагын остолобуойугар тото-хана аһаан, бары санаабыт табыллан, астынан аҕай кэлбиппит. Көлөтө сылааһа, ырааһа, сымнаҕаһа, суоппарбыт эйэҕэһэ, айаммыт суола тупсубута барыта олус бэрт этэ. Онон Керим Идаятович биһиэхэ улахан бэлэҕи оҥорбута.
Нэһилиэк олохтооҕо Евдокия Винокурова бу үөрүүгэ кыттыһар:
—Дьааһылаҕа көрбүт оҕом улаатан, билигин биһиги туспутугар кыһанарыттан наһаа үөрэбин. Маладьыас, оҕобут Керим. Киһи килбиэннээҕэ, Саха саарына! Биһиги нэһилиэк киэн туттар урбаанньыппыт, ырааҕы чугаһатан биэрэр, ыараханы чэпчэтэн биэрэр эрэнэр уолбут. Бу дьаҥ туран, кэлэр сирбит кэлии үүтэ, барар сирбит баҕана үүтэ буолан ыксаппытыгар, туох баар наадалаахпытын булан-талан аҕала охсон, көрдөһүүбүтүн быһа гыммакка ылынан толорбутугар махтанабын. Араас үлэхпитин сэргэ, элбэх ыалга уу куттарар бэртээхэй иһиттэри, тыа дьоно кууруссаларбыт аһылыктарын уһаппакка-кэҥэппэккэ аҕалар. Ону таһынан, өссө биһиги үлэхпитинэн, хайдах килиэби баҕарарбытынан, буһаран биэрэрэ баар эбээт! Килиэбэ, миэхэ ордук хара китлиэбэ, эчи минньигэһин!
Түгэнинэн туһанан, Дьиэ кэргэн күнүнэн Керимнээх Оляҕа сир үрдүгэр баар бары үтүөнү баҕарабын. Дьоллоох буолуҥ.
Атамайдар үөрэн-көтөн туран, көмөлөһөргө, тирэх буоларга өрүү бэлэм уолларыгар ити курдук махтаннылар, кининэн киэн тутталларын эттилэр.
Сардаана Баснаева, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru