Бүтүн Арассыыйатааҕы “Сыл дириэктэрэ” куонкурус өрөспүүбүлүкэтээҕи түһүмэҕэ түмүктэннэ. Кыайыылааҕынан Хаҥалас улууһун Өктөм научнай-үөрэтэр киинин дириэктэрэ Мичил Лонгинов таҕыста.
Бу күннэргэ Туймаада туонатыгар “Сыл дириэктэрэ” Бүтүн Арассыыйатааҕы куонкурус Саха сиринээҕи түһүмэҕэ ыытылынна. Уопсайа, 8 дириэктэр кытынна.
Кыайыылаахтар
“Сыл дириэктэрэ” куонкурус муҥутуур кыайыылааҕа – Мичил Иванович Лонгинов (Өктөмнөөҕү научнай-үөрэтэр киин дириэктэрэ).
Лауреаттар: 1 ст. лауреат – Попова Татьяна Спартаковна (И.Г. Тимофеев аатынан Майа лиссиэйэ, Мэҥэ Хаҥалас улууһа); 2 ст. лауреат — Слепцов Юрий Михайлович (С.К. Макаров аатынан Чурапчытааҕы гимназия, Чурапчы улууһа); 3 ст. лауреат — Тимофеев Павел Петрович (М.К.Аммосов аатынан Хатырык орто оскуолата, Нам улууһа).
Номинациялар: «Үөрэнээччилэри патриотическай тыыҥҥа иитиигэ саҥалыы көрүү» — Баишева Маргарита Прокопьевна (Н.П.Егоров аатынан Мастаах орто оскуолата, Кэбээйи улууһа); «СӨ норуоттарын төрүт култууратын чөл хаалларыы уонна сайыннарыы» — Баишева Изольда Павловна (И.Н. Кульбертинов аатынан Тээнэ орто оскуолата, Өлүөхүмэ улууһа); «Дьыалаҕа бэриниилээх буолуу уонна наставничество» — Егорова Алена Владимировна (Н.М. Заболоцкай аатынан Томтор орто оскуолата, Өймөкөөн улууһа); «Үөрэх тэрилтэтин салайыыга тус истиил уонна ураты сыһыан» — Максимов Максим Васильевич (Л.Н. Харитонов аатынан Маҕарас орто оскуолата, Горнай улууһа).
Ньургун Павлов, С.Н.Донской-II аатынан СӨ Үөрэҕи сайыннарар уонна идэ таһымын үрдэтэр институт дириэктэрэ:
— Бүтүн Арассыыйатааҕы “Сыл дириэктэрэ” куонкурус дойду таһымыгар үһүс, Саха сиригэр иккис төгүлүн ыытыллар. Быйыл өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкуруска аҕыс дириэктэр кытынна. Балаһыанньа быһыытынан оскуола дириэктэрдэрэ эрэ кыттар бырааптаахтар. Тэрээһин үс түһүмэхтэн турар: тест, бэйэ уопутун үллэстии (уонна бырайыагы оҥоруу), дебат. Түөрт бастыҥ салайааччы Бүтүн Арассыыйатааҕы түһүмэххэ Саха сирин аатын көмүскүөҕэ. Эспиэрдинэн уопуттаах, араас күрэхтэр кыайыылаахтара үлэлээтилэр.
Бу күрэх түмүгүнэн көрдөххө, тэрээһин улахан суолталаах. Эһиилги куонкуруһу киэҥ хабааннаахтык ыытар былааннаахпыт.
Георгий Афонскай, куонкурус эспиэрэ, Дьокуускай куорат 23-с нүөмэрдээх оскуолатын дириэктэрэ:
— Куонкурус уратытык толкуйдуур, талааннаах, үөрэх тэрилтэтин күүскэ сайыннарар, хайа диэки салайары дьэҥкэтик өйдүүр, уһун-киэҥ көрүүлээх дириэктэрдэри булар соруктаах. СӨ Үөрэҕи сайыннарар уонна идэ таһымын үрдэтэр институту өрүү саҕалааччы, салайааччы быһыытынан сыаналыыбын. Үөрэх сайдыытын туһугар илиитин ыһыктыбат.
Иккис сылын эспиэрдиибин, кыттааччылар таһымнара үрдүк, онон үлэлииргэ да үчүгэй, үөрүүлээх, бэртээхэй солбуһук үүнэн эрэр. Туохтан да куттанымаҥ, куонкуруска кыттыҥ, соругу ситиһэр туһугар илиигитин ыһыктымаҥ!
Мичил Лонгинов, “Сыл дириэктэрэ-2022” кыайыылааҕа, Өктөмнөөҕү научнай-үөрэтэр киин дириэктэрэ:
— Кыттааччылар бары кыахтаахтар. Тута өрөспүбүлүкэтээҕи таһымҥа кыттыбыт буолан, тус бэйэбэр уустук. Быһаарыыны эрэйэр кыһалҕалаах түгэни ойуулааһын (кейс) федеральнай куонкуруска тэҥнээх. Биир идэлээхтэрбитин кытта ыкса билистибит, уопут атастастыбыт, Майа лиссиэйин, Чурапчытааҕы гимназияны букатын атын харахпынан көрдүм, тутулун биллим, хайдах үлэлииллэрин билистим.
Куонкуруска кыттыан баҕарар дьоҥҥо туохтан да толлумаҥ, иннигит хоту хардыылааҥ диэн сүбэлиэм этэ. Саамай сүрүнэ үлэҕитин сөбүлүүр, кэлэктиипкит өйүүр буолуон наада, оччоҕо барыта табыллыа.
Татьяна Попова, Майа лиссиэйин дириэктэрэ:
— Куонкурус сонун көрүҥнээх, иккис төгүлүн ыытыллар, саҥа саҕаланан эрэр. Мин санаабар, олус интэриэһинэй, ордук стратегическай кыһалҕаны быһаарыы сэргэх буолла. Салайааччы маннык куонкурустарга кыттан бэйэтин үлэтин систиэмэлиир, ырытан, тэҥнээн көрөр, үгүс уопуту иҥэринэр.
Алена Егорова, Өймөкөөн улууһун Томтор оскуолатын дириэктэрэ:
— Улуустааҕы үөрэх управлениетыттан кытын диэн этии киллэрбиттэригэр сөбүлэспитим. Маҥнай улуус түһүмэҕэ буолбута. Куонкурус олоҕурбут көрүҥүнэн барда. Үс күн устата үс түһүмэҕинэн ыытылынна. Дириэктэр бэйэтин менеджер, лидер быһыытынан көрдөрүөхтээх, үлэтигэр ханнык ньымалары, технологияны туһанарын билиһиннэриэхтээх. Бары дьоһуннаах дьон кытыннылар. СӨ Үөрэҕи сайыннарар уонна идэ таһымын үрдэтэр институт куонкуруһугар эспиэрдэр сөптөөхтүк сыаналыыллар. Тус бэйэм “стратегическай быһаарыы” түһүмэҕи биһирээтим. Оскуола тиэмэтигэр бэрт интэриэһинэй сорудаҕы биэрбиттэрэ – чопчу оскуоланы үөрэтэн, кыһалҕатын булан ону быһаарар соругу туруорбуттара.
Дьоро тэрээһин иитинэн өр сыллаах таһаарыылаах үлэлэрин, өрөспүүбүлүкэ үөрэҕин систиэмэтигэр тус кылааттарын иһин “Саха сирин эрэлэ” түөскэ иилинэр бэлиэнэн Горнай улууһун Маҕарас оскуолатын дириэктэрэ Максим Максимов, “Саха сирин мэтэдииһэ” түөскэ иилинэр бэлиэнэн Өлүөхүмэ улууһун Тээнэ оскуолатын дириэктэрэ Изольда Баишева, Мэҥэ Хаҥалас улууһун Майа лиссиэйин дириэктэрэ Татьяна Попова наҕараадаланнылар.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска: Антонина СЕМЕНОВА (СӨ Үөрэҕи уонна идэ таһымын үрдэтэр институт).