Өрөбүл күннэри туһалаахтык атаарабыт. Ыһыахтар түмүктэнээтин от ыйыгар — сайын оройугар үктэммит бастакы күннэрин көрсө «Эдэр саас» судургу ырысыаптары билиһиннэрэр.
ЭТТЭЭХ АЛААДЬЫ
Састааба: 500 г убаһа этэ, 250 г хаппыыста, 1 уст. улахан эриэппэ луук, 3-4 уст. чеснок, 2 сымыыт, 1 моркуоп, туус, үүт, бурдук, ынах арыыта.
Састааппытын барытын кыра гына кырбастыыбыт, моркуоппутун түөркэлиибит. Эти кыра гына кырбыыбыт уонна барытын блендергэ эриттэрэбит. Тахсыбыт маассабытыгар 2 сымыыт, туус кутан баран, үчүгэйдик булкуйабыт. Онтон кыратык үүт уонна бурдук кутан, хойуу соҕус алаадьы тиэстэтин охсобут. Ынах арыылаах хобордооххо алаадьы курдук сырылаччы ыһаарылыыбыт.
СУОРАТТАН БУУЛКА
Састааба: 0,5 л суорат (кефир), 5 ыстакаан бурдук, 1/2 ыстакаан ынах арыыта, 1,5 ост ньуоска саахар, 1,5 ч.ньуоска суода, туус.
Суоракка суоданы, саахары, тууһу, арыыны уонна бурдугу эбэн, сымнаҕас тиэстэ мэһийэбит. Онтон кыра төгүрүктэри оҥоробут уонна 1 см халыҥнаах гына тэнитэбит. Тэнийбит тиэстэлэргэ саахары таммалатабыт уонна рулеттыы эрийэбит. Рулет үрдүн устатынан кыратык быһаҕынан быһабыт уонна 180 кыраадыска 20-25 мүнүүтэ духуопкаҕа буһарабыт, ынах арыытынан сотобут.
БЫАРТАН САЛААТ
Састааба: 500 гр быар, күөх дьаабылыка – 1 уст., болгарскай биэрэс – 4 уст. араас өҥнөөҕүттэн, мас арыыта, соевай соус, дьаабылыка уксуһа – 1 чаайынай луоска аҥаара, эриэппэ луук – 1 уст., чеснок.
Быары синньигэс гына кырбыыгыт, мас арыытыгар ыһаарылаан баран, лук, чеснок, туус, соевай соус кутаҕыт. Болгарскай биэрэһи уонна күөх дьаабылыканы туспа мас арыытыгар ыһаарылыыгыт, 1 чаайынай луоска аҥаара дьаабылыка уксуһа кутуллар. Бүтэһигэр барытын бииргэ холбоон үчүгэйдик булкуйан биэрэҕит.
ТЕРИЯКИ СОУСТААХ УБАҺА ЭТЭ
Састааба: 1 кг убаһа этэ, 2 устуука орто моркуоп, 1 устуука кыһыл биэрэс, 10 горох хара биэрэс, чеснок, эриэппэ луук, 1 өлүү имбирь , сельдерей силиһэ, 10 г ынах арыыта, туус, соевай соус, 4 ост. нь. мүөт, кунжутнай арыы.
Убаһа этин маринуйдаан баран, кыра гына бысталыыбыт. Онтон ынах арыытынан буһарар иһиппитин биһэбит уонна эти онно кутан ыһаарылыыбыт. Сотору-сотору буккуйабыт. Эппит бары өттүттэн саһарчы буһуохтаах.
Кыра гына кырбаммыт эриэппэ луугу, кыһыл биэрэһи уонна моркуобу кыра гына кырбаан, орто уокка соевай соустаан ыһаарылыыбыт. Буспутун кэннэ эппитин кутабыт уонна мүөппүтүн булкуйабыт. Эбии туус уонна соевай соус, кыра гына имбирь кырбаан кутабыт. Эппит соуһун быһа холоон 10-ча мүнүүтэнэн ылыахтаах. Гарнирбытыгар рис куруппа буһарабыт.
Сотору кэминэн бүлүүдэ бэлэм. Дьоммутугар минньигэс буоллун диэн, ирииспитин тэриэлкэ ортотугар күн курдук тэнитэбит уонна тулатыгар эппитин кутабыт.
ХАРТАЛААХ САЛААТ
Састааба: 500 г харта, тууһаммыт оҕурсуу, 1 уст. улахан эриэппэ луук, соевай соус, гранат.
Оҥоһуута олус судургу. Хартаны, туустаах оҕурсуну уһун синньигэс гына быһабыт, эриэппэ луугу бытархай гына кырбыыбыт, соевай соустаан баран булкуйабыт уонна үрдүгэр гранат отонун таммалатабыт.
УБАҺА ЭТИТТЭН «ИНДИГИРКА» САЛААТ
Састааба: Убаһа этэ (сиикэй), эриэппэ луук, лимон, туус, мас арыыта, укуруоп, чеснок, петрушка.
Убаһа этин кыра түөрт муннуктуу кырбыыгыт. Эриэппэ луук, чеснок бытархай гына кырбанар. Сөбүгэр көрөн туустуугун, петрушка уонна укуруоп эбэгит (хатарыллыбыт да буолуон сөп). Таптаабыккытынан бүтэһигэр лимон уутун кутан биэрэҕит.
ДЬААБЫЛЫКАЛААХ БЫАР
Састааба: 3 уст. күөх дьаабылыка, ынах быара, хортуоппуй, сыыр, корица, мөлтөйбүт кыһыл уонна хара биэрэс, петрушка суох буоллаҕына, укуруоп да барсыаҕа.
Маҥнай быары ириэрэн баран, орто лэппэҕэр куһуоктарга бысталыыбыт. Онтон туустаах бурдукка булкуйа-булкуйа, арыыга ыһаарылыыбыт. Дьаабылыканы төгүрүктүү быһан баран, үрдүгэр кыһыл, хара биэрэһи уонна корицаны таммалатабыт. Ол кэннэ, кыра арыыга ыһаарылыыбыт уонна туспа иһиккэ кутан баран, тутатына үрдүгэр сыыр түөркэлээн кутуохха сөп…
Гарнирга ууга хортуоппуй буһарыахха сөп. Остуолга уурарбытыгар буспут быар үрдүгэр дьаабылакабытын уурабыт, аттыгар хортуоппуйу түөркэлээн, отунан-маһынан киэргэтиэххэ сөп.