Суоттулар бэтэрээннэригэр оттук мас бэлэмнээн киллэрдилэр

Саха сиригэр Сомоҕолоһуу, Уус Алдан улууһугар Геройдар сылларынан уонна Улуу Кыайыы 74 сылын көрсө, Суотту нэһилиэгэр үтүө үгэскэ кубулуйбут субуотунньук бэрт тэрээһиннээхтик, көхтөөхтүк ыытылынна. Сэрии уонна тыыл бэтэрээннэригэр бэлэх оҥорон, оттук мас тиэйэн киллэрдилэр.

edersaas.ru

Бу улахан үтүө дьыаланы Суотту нэһилиэгин баһылыга Василий Иванов сыл аайы бэйэтинэн көҕүлээн тэрийбитэ быйыл 15-с сыла.  Онон, үгэс быһыытынан, сыл аайы тэрилтэлэринэн, биирдиилээн да дьон кырдьаҕастарын үөрдээри анаан түмсэллэр.

— Быйылгы оттук мас эрдэттэн тиэллэн кэлэн, сарсыардаттан «дружбалар» собуоттанан, үлэ күргүөмнээхтик, тигинэччи барда.

Өрүү буоларын курдук, үлэ миэстэтигэр бары сэлэлээн хааман киирдибит.

Утуу-субуу эрбэммит, хайытыллыбыт оттук мас сыарҕалаах тыраахтардарга  тиэллибитинэн барда.

Сыл аайы босхо маһынан хааччыллар 40-ча кырдьаҕас ыал тиэргэнигэр бэлэмнэммит мас тиийэн тута сүөкэннэ.

Бу кэнниттэн салгыы оскуола үөрэнээччилэрэ, техникум устудьуоннара, нэһилиэк ыччаттара маһы хайытан, сааһылаан, саһааннаан биэриэхтэрэ. Биллэн турар, нэһилиэктэрин сайдыытыгар сыраларын биэрэн үлэлээбит бэтэрээн дьоммут үөрүүлэрэ үгүс, — диэн кэпсиир Суотту нэһилиэгинээҕи «Түһүлгэ» култуура киинин  уус-уран салайааччыта Валентина Бубякина.

Салгыы кини Үлэ бырааһынньыгын бу курдук билиһиннэрдэ:

— Тугу да гыммакка таах сылдьар киһи суох, дьон барыта үлэлиир. Бу кэмҥэ Суотту Далбар Хотуттара, кэрэчээн кыргыттара эбиэт бэлэмнииллэр.

Уопсай аһылык, минньигэс эттээх хойуу миин — айылҕаҕа аһыыр ураты буоллаҕа!

Эбиэт кэмигэр араас эҕэрдэлэр, көрдөөх күрэхтэһиилэр, оонньуулар ыытылыннылар.

Ол курдук, «Саас минньигэс амтана» шашлык куонкуруһугар «Кустук» оҕону сайыннарар киин кэлэктиибэ бастаата.

«Баай-талым остуол» күөн-күрэскэ Степан Васильев аатынан Хоноҕордооҕу оскуола-уһуйаан кэлэктиибэ тэҥнээҕин булбата.  Күрэстэр анал ааттарын, онно сэмэй бэлэхтэри нэһилиэк баһылыга Василий Иванов эҕэрдэ тыллаах туттарда.  Ол курдук, «Саамай аҕа саастаах кыттааччы» бочуоттаах анал аат  профтехүөрэхтээһин бэтэрээнэ, Суотту нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо Серафим Федоровка иҥэрилиннэ. Серафим Данилович хас субуотунньук аайы сүгэтин кыбыммытынан үөрэ-көтө тиийэн кэлэр. Ыччаттарга өрүү сүбэлии-амалыы сылдьар, бастыҥ холобур буолар киһибит.

«Маһы бастыҥ хайытааччы» анал аат  олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыбатын тутаах үлэһитэ  К.В. Черкашиҥҥа тигистэ. Дьэ, онтон сынньалаҥнык эбиэттии түһээт, тэтимнээх үлэ салҕанар. Быйылгы тэрээһиҥҥэ үлэлээбит дьоҥҥо хас биирдиилэригэр махтанан туран, босхо билиэт түҥэтилиннэ. Ол билиэттэринэн эрдэттэн биллэриллибитин курдук, лоп курдук 16.00 чааска сүүйүүлээх оонньуу билиэтин тэҥнэбилэ буолла. Сүрүн бириис — биир бырысыап оттук мас  (бирииһи олохтоох дьаһалта туруорда).  Сүүйүүлээх оонньуу атын бириистэрин нэһилиэк тэрилтэлэрэ оонньоттулар.Сүрүн бирииһи техникум маастара  В.И. Лебедев сүүйдэ. 

Дьэ, бу курдук сааскы ыраас салгыҥҥа үтүө санаанан салайтаран, дуоһуйа үлэлээн, оонньоон-көрүлээн, хаартыскаҕа түһэн, күүстээх үлэ күнүн бэркэ астынан түмүктээтибит.

Суоттулар Үлэ бырааһынньыгын ыытыыга уонна нэһилиэк бэтэрээннэригэр саһаан маһынан бэлэх оҥорууга махтал тыл бастыҥын тырахтарыыстарга: В.Н. Андросовка, А.Л. Сивцевкэ , И.Г. Парниковка, А.Н. Петуховка, М.И. Неустроевка, И.С. Татариновка, С.В. Тарскайга , Д.Н. Прудецкайга, А.Е. Белолюбскайга тиэрдэллэр.

Нэһилиэккэ сыл аайы чэгиэн-чэбдик олоҕу көҕүлүүр, ыччаты түмэр араас тэрээһиннэр, күрэстэр бэрт сэргэхтик ыытыллалларын туһунан суоттулар «Эдэр саас» саайтка өрүү сырдата олороллоро хайҕаллаах. Баһылык Василий Иванов ыытар үлэтэ, кырдьык да, өрөспүүбүлүкэ бары нэһилиэктэригэр холобур буолуон сөп.

Сыл аайы 7 куб маһы босхо аҕалтарар бэтэрээннэр төһөлөөх үөрэллэрин, махтаналларын  сэрэйэбит эрэ.

Елена ПОТОЦКАЯ, «Cаха сирэ» хаһыат, edersaas.ru

Хаартыскалары тиксэрдэ Валентина Бубякина