Уус Алдан улууһун Суотту нэһилиэгэр Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылыгар анаан дэкээдэ саҕаланна.
Дэкээдэ биир сүрүн түһүмэҕинэн Суотту нэһилиэгин саҥардыллыбыт дьаралыга (гиэрбэтэ) бэйэтин олохтоох миэстэтин булуута буолла. Бу туһунан нэһилиэк баһылыга Василий Иванов маннык кэпсээтэ:
— Аныгы ирдэбилинэн гиэрбэҕэ нэһилиэнньэлээх пуун аата киирбэт эбит. Ол иһин биһиги нэһилиэкпит аатын ылан, дьаралыкпытыгар сугун эбэн биэрдибит. Суотту илин эҥэр улуустартан уратыта — биһиэхэ сугун хото үүнэр. Аны бу сугуммут гиэрбэбитигэр 4 устууканан киирдэ. Ол Суотту нэһилиэгин төрүт олохтоохторо Очо, Сэгир, Сытыка, Көр — түөрт аҕа ууһуттан сыдьааннаахтарын, аны үс долгун — Суотту нэһилиэгин үс нэһилиэгин бэлиэтэ.
Дьаралык ааптара — эдэр кэскиллээх уолбут Владимир Васильев. Кини олохтоох дьаһалтаҕа исписэлииһинэн үлэлии сылдьан, куонкуруска кыттан кыайбыта. Бэрт элбэх үлэ киирбититтэн хамыыһыйа эдэр киһи толкуйдаах үлэтин биһирээбитэ. Владимир Васильев дуогабарынан Муома улууһун Төбүлэх нэһилиэгэр оскуола дириэктэринэн үлэлии көспүтэ иккис сыла. Гиэрбэбит Ил Түмэҥҥэ бигэргэнэн баран, Санкт-Петербург куоракка Арассыыйатааҕы Геральдика хамыыһыйатын көрүүтүгэр сылдьар, сотору бигэргэниэҕэ.
Суоттулар бу нэдиэлэ устата Саха АССР 100 сылыгар анаммыт Өрөспүүбүлүкэ күнүн көрсө олус интэриэһинэй ис хоһоонноох дэкээдэни былааннаан ыыталлар. Ол курдук, тэрээһин бэрт уратытык саҕаланна — олохтоох дьаһалта бэнидиэнньиктээҕи планеркатыгар нэһилиэк тэрилтэлэрин салайааччылара, олохтоох сэбиэт дьокутааттара бука бары сахалыы таҥнан кэллилэр.
Бу күн Сергей Васильев-Борогонскай хоһооннорун дорҕоонноохтук ааҕыы ыытылынна. Суотту модельнай бибилэтиэкэтин сэбиэдиссэйэ Раиса Черкашина дэкээдэ устатын тухары турар «Саха сирэ сайдыы суолунан» кинигэ быыстапкатын билиһиннэрдэ уонна сэбиэскэй судаарыстыбаннай уонна партийнай диэйэтэл, Автономияны төрүттэспит саха норуотун чаҕылхай уола Максим Аммосов олоҕун, үлэтин билиһиннэрдэ.
Сарсын, муус устар 20 күнүгэр, спорт национальнай көрүҥнэригэр — остуол оонньууларыгар: хаамыска, хабылык күрэхтэһиитэ буолуоҕа, В.К. Прудецкай ааптарскай оонньууларыгар күөн көрсүһүү буолуоҕа. Муус устар 22 күнүгэр маһы саһааннааһыҥҥа нэһилиэк олохтоохторун субуотунньуга ыытыллыаҕа. Муус устар 26 күнүгэр тэрилтэ салайааччылара, дьокутааттар, уопсастыбаннас кыттыылаах нэһилиэк сайдыытыгар туһуламмыит кэмпириэнсийэ буолуоҕа. Муус устар 27 күнүгэр сарсыарда Сергей Васильев-Борогонскай мусуойугар сибэкки дьөбөтүн ууруохтара, күнүс нэһилиэк олохтоохторо национальнай көстүүмнэрин кэтэн, Ийэ искибиэриттэн «Мичээр» култуура киинигэр диэри сэлэлээн хаамыахтара, киэһэ бырааһынньыктааҕы үөрүүлээх дьоро тэрээһин буолуоҕа. Дэкээдэ устата устата аахсыйа Сергей Васильев-Борогонскай түмэлин саҥардыыга туһуламмыт ыытыллыаҕа. Нэдиэлэни быһа олохтоох араадьыйаҕа Суотту нэһилиэгин биллиилээх маяк-дьонугар, олох-дьаһах, сайдыы тосхолугар анаммыт биэриилэр тахсыахтара.
Ити курдук, суоттулар Саха АССР 100 сылын көрсө анал суолталаах дэкээдэ ыытан, «биһиги холобурбутун батыһыҥ!» диир бэрт сэргэх тэрээһиннэри саҕалаатылар.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат.
Хаартыска — Василий Иванов тиксэриитэ.