Ил Дархан Айсен Николаев Ил Түмэн 33-с (уочарата суох) алтыс ыҥырыылаах пленарнай мунньаҕар олохтоох салайыныыга сыһыаннаах уларытыылары киллэрэр федеральнай сокуон бырайыагын дьүүллэһиигэ тэйиччиттэн кыттыыны ылла.
Аҕа баһылык бэлиэтээбитинэн, өрөспүүбүлүкэҕэ кылгас кэм иһигэр киэҥ дьүүллэһии түмүгэр үгүс боппуруостар быһаарыллан, бүгүҥҥү күҥҥэ бэбиэскэҕэ турбаттар.
— Ол курдук, муниципальнай тэриллиилэр кыраныыссаларын боппуруоһа – өрөспүүбүлүкэ административнай-территориальнай тутула уларыйыа суоҕа. Нэһилиэктэр бары оннунан хаалыахтара. Сыана тарыыбын бэлиитикэтигэр, тыа сиригэр чэпчэтиилэргэ, социальнай инфраструктураны сайыннарыыга боппуруостар уларыйбаттарынан, дьүүллэһиигэ турбаттар. Баһылыктары талыы бэрээдэгин федерация субъега бэйэтэ быһаарар.
Муниципальнай тэриллиилэр экэнэмичэскэй балаһыанньаларын уонна үбүлээһиннэрин быһаарыы – сүрүн боппуруос. Ол эбэтэр дьон олоҕун-дьаһаҕын таһыма уонна хаачыстыбата тупсан иһиэхтээх. Бу – уларыйыы хайысхатын бастакы соруга. Былаас биир кэлим таһымыгар муниципальнай боппуруостары быһаарыы судургутуйуоҕа. Ол эбэтэр дьон билиҥҥи курдук бэйэ-бэйэлэрин хатылаһар үлэни толорор олохтоох былаас араас таһымнаах инстанциятынан төттөрү-таары сүүрбэккэ, чопчу биир былаас уорганыгар кыһалҕатын быһаарар буолуоҕа. Муниципальнай былаас кэнэҕэски тутула оройуон таһымыгар тирээн турар боппуруоһу чопчутук быһаарар, бэйэ-бэйэлэрин боломуочуйаларын хатыласпат күүстээх хамаанда буолар курдук тэриллиэхтээх. Судаарыстыбаннай уонна муниципальнай былаас сүрүн соругунан олох хаачыстыбатын тупсарыы буолар, — диэн Айсен Николаев тоһоҕолоон бэлиэтээтэ.
Бэйэтин этиитин түмүктүүрүгэр Ил Дархан Айсен Николаев : «Буолаары турар олохтоох салайыныы уорганын уларытыы өрөспүүбүлүкэ уонна муниципальнай тэриллиилэр сайдыыларыгар көдьүүстээх буоларыгар эрэнэн туран, Ил Түмэн дьокутааттара сокуон барылыгар уларытыылары киллэриигэ Госдуума дьокутааттарын анал хамыыһыйаларга киллэрэргэ сүбэлиибин. Маны таһынан, норуот дьокутааттара, олохтоох салайыныы, Бырабыыталыстыба уонна Аҕа баһылык дьаһалтатын бэрэстэбиитэллэрэ кыттыылаах холбоһуктаах хамыыһыйа тэриллэн, олохтоох салайыныы реформатыгар туһаайыллыбыт үлэ былаана торумнанан, олоххо киирэригэр эрэнэбин”, — диэн санаатын тиэртэ.
Елена ПОТОЦКАЯ, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Ааптар хаартыскаҕа түһэриитэ.