“Сунтаар миигин ыҥырар” диэн улуус айар талааннаахтарын 50 сыллаах өрөгөйдөөх үбүлүөйэ саҕаланна

Бөлөххө киир:

Балаҕан ыйын 1-2 күннэригэр Сунтаарга «Ньургуһун» литературнай түмсүү тэриллибитэ 50 сылын бэлиэтиир тэрээһиннэр ыытылла тураллар.

edersaas.ru

Тэрээһиҥҥэ Дьокуускай куораттан суруйааччылар бөлөхтөрө, «Ньургуһун» уонна «Харалдьык» түмсүүлэр чилиэннэрэ кэллилэр. Ону таһынан 1972 сылтан күн бүгүҥҥэ диэри айа-тута сылдьар суруйааччылар, хоһоонньуттар кэлбиттэрэ олус долгутуулаах буолла. Түмсүү кыттыылаахтара суруйар эрэ буолбакка, илиилэригэр талааннаахтарын кинилэр айар быыстапкалара кэрэһилээтэ. «Ньургуһунтан көппүт ырыалар» кэнсиэркэ түмсүү чилиэннэрин тылларыгар ырыалар ылланнылар.

«Ньургуһун» литературнай түмсүү, актыып чилиэнэ Зинаида Федотова – Дьол Кыымабу тэрээһинтэн санааларын үллэһиннэ:

«Балаҕан ыйын 1 күнүгэр олоҥхо дойдута Сунтаар килбэйэр киинигэр, киэҥ сырдык улуу киһибит Зверев аатынан уораҕайга “Сунтаар миигин ыҥырар” диэн улуус айар талааннаахтарын 50 сыллаах өрөгөйдөөх үбүлүөйэ саҕаланна. Күнүс 2 чаастан ыалдьыттары алгыстаах алаадьынан, уохтаах кымыһынан көрсөн баран, күн аайы кэлбэт суруйааччылары Афанасий Гуринов-Арчыланы, Уйбаан Ухханы, Саргылана Спиридонова-Кэрэмэс Кийиитин,  Надежда Егорова-Намылыны, Галина Басылайканова-Кэнтик Кыыһын тутан олорон суруйуу кистэлэҥнэрин, эридьиэстэрин иһиттибит, араас ыйытыыларга иҥнибэккэ, тыл баайдаах дьон буолан эппиэттээн истилэр. Көрсүһүүнү Киин бибилэтиэкэ сэбиэдиссэйэ Изабелла Жиркова уу сүүрүгүнүү иҥнибэккэ ыытта. Олох ууларыгар-хаардарыгар киирэн истэхтэринэ, быыстапка аһыллыыта ыга анньан тохтотто. Оруобуна 5 чаастан улуус айар-суруйар талааннаахтарын быыстапкатын Зинаида Васильева-Сыралы арыйда. Олус дириҥ ис хоһоонноох эҕэрдэ тылы улуус баһылыгын социальнай боппуруостарга солбуйааччыта Гаврил Еремеев эппитин аһара астына иһиттибит. Улуус фольклорун араас көрүҥүн барытын баһылаабыт Михаил Евсеев-Кураһаай туойан куйуһутан алҕаан ситэрэн биэрдэ. Талааннаах киһи барытыгар талааннааҕын манна көрөн итэҕэйдим. Манна бааллар иис араас көрүҥэ, куукулалар, араас матырыйаалтан хартыыналар, араас коллекциялар. Манна быыстапка уонча күн туруо.

Сунтаардар киэн туттуубут Тойбохойтон Иван Иванов «Сунтаар миигин ыҥырар» диэн ырыатынан араас сиртэн ырыаһыттары Сунтаар ытык сценатыгар ыҥыртаан ылла. Кэрэмэс Кийиитин тылларыгар Анна Тотонова ытык кырдьаҕас Тойуктаах Маарыйаны утары көрөн туран, “Кырдьаҕаска махтаныах” ырыата барыбытын долгутта. Салайааччыбыт Розалия Сидорова Сайа тылларыгар бэйэтэ айбыт ырыатын наһаа сэргэхтик толорон ытыс тыаһын тоҕо-хоро хомуйда. Үс өрөгөй ырыатын ааптара Саргылана Меркурьева Николай Омуковтыын “Дьиэ кэргэн” ырыалара талааннаах биир интэриэстээх дьиэ кэргэн буолалларын өссө төгүл дакаастаатылар. Егор Третьяков хаһан да буоларыныы,  “Күннээх Күүкэйин” «браво» хаһыы доҕуһуоллаах ыллаата. Сцена бэтэрээнэ Дина Николаева -Алаас Кыыһа бэйэтин мелодиятыгар “Кыталык” ырыаны ыллаата. Түбэйдэр Сайа тылларыгар Михаил Евсеев – Кураһаай төрөөбүт Түбэйдэрин туһунан айан ыллаан, бары Түбэйгэ көһө сыстыбыт. Саха эстрадатын кэргэннии дуэт быһыытынан тахсан иһэр сулустара Анита,  Дуолан Трофимовтар Зинаида Федотова-Дьол Кыымын тылларыгар, Мария Семенова матыыбыгар “Дьиэ кэргэн” диэн хоһооммун ырыа гынан көтүтэн долгуттулар, махтал, оҕолоор. Көлүкэчээн ырыаһыта Агафья Кириллина “Үрүҥ түүн” ырыаны ыллаан ыһыахпытын санатан ааста. Катя Попова аҕатын Анатолий Данилов –Аман тылларыгар “Ньургуһуннар үүммүттэр” диэн ырыатыгар ньургуһуннаах хонуу сыта кэлэргэ дылы буолла. Урукку салайааччыбыт Хара Көмүс “Санта Лючията” олох академическай ырыа ытыс тыаһын хомуйуон хомуйда. Дьүөгэлэрим “Иэйэр куттар” соһуччу наһаа истиҥ тыллардаах эҕэрдэ этэн, сибэкки дьөрбөтүн , бэлэх-туһах туттаран олус даҕаны үөртүлэр, эбиитин Ирина Лукина, дэҥҥэ бэриллэр кэрэ куолаһынан мин хоһооммор матыып айан ыллаан сэргэхситтэ. Дьүөгэлэрдээх диэн үчүгэй даҕаны. Сунтаардар алгысчыппыт Дьэрэлийэ Күндээр Зинаида Васильева-Сыралы тылларыгар “Кэргэммэр” ырыатын хас киһи дууһатын таарыйар курдук акапелла ыллаата. Кэтии Лэчил тылларыгар иитиллээчитэ “Өбүгэ оонньуута” ырыаны ыллаабыта бу уһуйааҥҥа саха остуолун оонньууларыгар улахан болҕомто уурулларын туоһута буолла.

Саха эстрадатын чаҕылхай сулустара Фатима Иванова-Дунаайа, Тамара Попова-Хадаана бу энергетикалара, харизмалара тыга сылдьара сааланы бары сэргэхситтэ, сунтаардарга биир умнуллубат кэрэ түгэни бэлэхтээтилэр. Кыргыттар олох ыллаан истэхтэрин аайы көрдөрбүтүнэн туран тупсанулаатан истилэр. Кыргыттар бу курдук Сунтааргыт аатын күөрэччи ааттата туруҥ.
Кэнсиэр кэнниттэн ыҥырыылаах ыалдьыттарга фуршет буолла. Бу фуршеты бибилэтиэкэ кырасыабай кыргыттара, бэйэлэрин курдук, наһаа да үчүгэйдик, минньигэстик, кырасыабайдык бэлэмнээбиттэр, махтал бастыҥа буоллун. Өссө наһаа минньигэс юбилейнай торт бэлэхтээтилэр.
«Ньургуһун» түмсүү актыыба сүбэлэһэн “Ньургуһун ыһыаҕа” диэн хомуурунньук, юбилейнай мэтээл оҥорторон дьоммутугар бэлэх ууннубут. Хомуурунньук тахсарыгар улахан өҥөлөөх култуура салаатыгар, салайааччы Мария Кобельяноваҕа -Тускулаанаҕа түмсүү аатыттан улахан махталбытын тиэрдэбит.
Онтон үбү бүгүн үбүлүөй официальнай аһыллыыта, өрөгөй салгыыта».

Сунтартан Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ», edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0