Сунтаарга олунньу 24 күнүгэр С.А.Зверев-Кыыл Уолун аатынан улуустааҕы норуот айымньытын киинигэр алтыс сылын ыытыллар «Дойдубар, дьоммор ситиһии көтөллөнөн» култуура эйгэтигэр 2021 сылга ситиһиилэммит дьону, тэрилтэлэри чиэстээтилэр.
Бу күн Кыыл Уолун киин саалатыгар толору киһи муһунна. Манна култуура эрэ эйгэтигэр үлэлиир буолбакка улуус сайдыытыгар бэйэлэрин кылааттарын киллэрэ сылдьар быраастар, учууталлар, оскуола үөрэнээччилэрэ, предпринимателлэр бааллар. Кинилэри улуус Аҕа баһылыга Анатолий Григорьев эҕэрдэлээтэ: «Тэрээһиҥҥэ мустубут дьон Сунтаар улууһун култууратын, ырыатын-тойугун, үгэһин тас дойдуларга, атын регионнарга тарҕатыыга сүрүн кылааттааххыт» диэн бэлиэтээн эттэ. Бырайыак ааптара Мария Кобельянова-Тускулаана бу бырайыак кэҥииригэр, сайдарыгар баҕа санаатын эттэ. Фольклорга, уус-уран оҥоһуктарга, тыйаатырга, вокальнай, инструментальнай, хореографическай искусствоҕа уонна да араас хайысхаҕа ситиһиилээх дьону биир түһүлгэҕэ муһан улахан сыанаттан «Дойдубар, дьоммор ситиһии көтөллөнөн» бырайыак бэлиэтин, сыл ситиһиилээх дьоно түмүллүбүт постерын, Сунтаар улууһун айылгытын уонна култууратын салалтатын махтал суругун туттулар.
Сунтаар — Олоҥхо дойдута буоларбыт быһыытынан саамай элбэх ситиһии фольклорга буолла. Өлүөхүмэҕэ ыытыллыбыт Олоҥхо ыһыаҕын, өрөспүүбүлүкэтээҕи фольклор күрэстэрин кыайыылаахтара эмиэ элбэхтэр. Ааспыт 2021 сылга бибилэтиэкэлэр үгүс ситиһиилэнэн, кыайыы кынаттанан үөрүүлэрэ үгүс. «Үрдэл-2021» музыкальнай бириэмийэ кыайыылаҕа, элбэх дьон кутун-сүрүн туппут Виктор Иванов — Сиэйэ Уола төһө да атын улууска үлэлии-хамныы сырыттар дойдутун аатын сураҕырда сылдьарыттан сунтаардар үөрэбит эрэ. Киэһэни күүстээх куоластаах Карина Попова эмиэ «Үрдэл 2021» музыкальнай бириэмийэ «Саҥа аат» анал бэлиэ кыайыылааҕа киэргэттэ, кэлбит ыалдьыттары дууһаларын манньытта.
Уустарга элбэх ситиһиилээх сыл ааста. Ол курдук, сүүрбэһис Евразийскай «Этно-эрато» төрүт таҥас үрдүкү муодатын күрэһин кыайыылаахтара, арассыыйатааҕы «Клинок» уо.д.а күрэстэр кыайыылаахтара чиэстэннилэр. Маннык үрдүк ситиһиилэр сылтан сыл элбээн иһэллэрэ үөрдэр. Бу күн култуура сайдыытыгар туһуламмыт бырайыактары көҕүлүүр, өйүүр сыаллаах грант кыайыылаахтарыгар туоһу суруктарынан уонна «Офсет» полиграфическэй тэрилтэ көмө сертификаттарын туттардылар. Ол курдук, култуура уонна сынньалаҥ пааркатыгар «Күнчээн» оҕо былаһааккатын өрөмүөнэ, «Тэҥнээҕин курдук көр», «Уол Дуолан бухатыыр» олоҥхону дьиэ кэргэнинэн ааҕыы уо.д.а интэриэһинэй ис хоһоонноох бырайыактар үбүлэнэн олоххо киирэрин күүтэбит.
Ааспыт 2021 сыл Үтүө дьыаланы оҥорооччу сылынан биллэриллибитэ. Онуоха улуус култууратын уонна айылгытын салалтатын көҕүлээһининэн култуура тэрилтэлэригэр уонна үлэһиттэригэр «Үтүөнү үксэтиэх» күрэс кыайыылаахтара махтал сурук, бэлиэ туттулар. Ол курдук «Сыл бастыҥ үтүө дьыаланы оҥорбут тэрилтэтэ» Кириэстээх нэһилиэгин «Саргы түһүлгэтэ» СКК, «Сыл бастыҥ үтүө дьыаланы оҥорбут култуура үлэһитэ» Аллыҥа нэһилиэгин Х.Николаева аатынан СКК үлэһитэ Прокопий Саввинов, «Сыл бастыҥ үтүө дьыаланы өрө тутар тэрилтэтэ» Сунтаар «Партизан» НАТК, «Үтүө санаалаах култуура биир сомоҕо тэрилтэлэрэ» Куокуну нэһилиэгин «Кустук» КСК уонна бибилэтиэкэтэ, «Үтүө дьыалаҕа илиибитин уунабыт» аахсыйа бастыҥ кыттааччыта Маар Күөл нэһилиэгин «Айылгы» КСК буоллулар. Сунтаар улууһа төрүттэммитэ 220 сылын чэрчитинэн «Сунтаарга хоһоон түһүлгэтэ» айар дьоҕурдаахтар хоһоон айыытыгар күрэстэрин түмүгүн «Сунтаар сонуннара» хаһыат кыл. эрэдээктэрэ Юлия Алексеева билиһиннэрдэ. Анал бэлиэни кытта, махтал суругу 1 үрдэл буолбут Саргылана Спиридонова — Кэрэмэс Кийиитэ, 2 үрдэл Анатолий Данилов — Аман, Амматтан 3 үрдэл Надежда Пахомова — Айтыына ыллылар.
«Дойдубар, дьоммор ситиһии көтөллөнөн» бырайыак Мария Кобельянова — Тускулаана хоһоонугар, Анна Тотонова матыыбыгар айбыт анал ырыаларын толоруутунан ытыс доҕуһуолунан түмүктэннэ. Кэлэр ситиһиилэри уруйдуур тэрээһиҥҥэ көрсүөххэ диэри!
Мира Афанасьева, Сунтаар