Бүгүн, тохсунньу 18 күнүгэр, СӨ нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутуг судаарыстыбаннай кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Степан Иванович Москвитин «Одноклассники» уонна «ВКонтакте» социальнай ситимнэринэн быһа сибээскэ тахсан нэһилиэнньэни кытта кэпсэттэ.
edersaas.ru
Киирии тылыгар Степан Иванович сыл түмүктэрин, сүрүн сыыппаралары иһитиннэрдэ.
— Хамсык туран, дойду үрдүнэн үлэ-хамнас эйэгэтигэр олус уустук балаһыанньа үөскээбитэ. Сорох тэрилтэлэр, норуот хаһаайыстыбатын салаалара уустуктары көрсүбүттэрэ. Ордук күүскэ дьоҕус, орто биисинэс, туризм, сынньатар-аралдьытар эйгэ, ас астыыр тэрилтэлэр, тырааныспар уо.д.а. эйгэлэр эмсэҕэлээбиттэрэ. Ол эрээри, федеральнай таһымтан өйөбүл көрүллэн, нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутун боппуруоһугар иэдээннээх көстүүлэргэ тиийбэтибит дии саныыбын. Үлэттэн элбэх киһини ууратыы, элбэх моҥкуруут барыы кудук улахан урусхаллаах көстүүлэр биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр буолбатылар. Судаарыстыба туоруорбут сорудахтарын биһиги кэмитиэппит 100% толорбута. Манна федеральнай киин улаханнык көмөлөстө. Быйыл биһиги Арассыыйа үрдүнэн үлэлиир “Работа в России” портал https://trudvsem.ru/ нөҥүө сайаапкалары дистанционнай эрэсиимҥэ туттубут, үлэлээтибит. Бу портал нөҥүө биһиэхэ 61 900 сайаапка киирбитэ, олортон 50 800 Саха сирин олохтоохторо учуокка турбуттара. Кинилэр бары үлэтэ суох хаалбыттар босуобуйаларыгар турбуттара. Босуобуйа былырыын үрдэтиллибитэ, өрөспүүбүлүкэҕэ ортотунан 17,5 тыһ. солкуобайга тэҥнэһэр. Сорох хоту оройуоннарга 24 тыһ. солкуобайга тиийэр. Сааһын сиппэтэх оҕолоругар эмиэ төлөбүрдэр оҥоһуллубуттара. Ити сыалларга биһиги 2 миллиард солкуобай кэриҥэ үбү бараатыбыт. Мин санаабар ити биллэр көмө буолла. Бүгүн учуокка 23 800 киһи турар, бу сыыппара кыралаан кыччаан иһэр. Ити олох көнөн эрэрин туоһулуур.
Степан Москвитин босуобуйа төлөбүрдэрин таһынан, дьону үлэҕэ үөрэтиигэ, уопсастыбаннай үлэни ыытыга улахан үлэ бара турарын кэпсээтэ. Көмөнү кэмитиэттэн былырыын 22 245 киһи көрдөөбүт. Балартан 17 900 кэриҥэ киһи үлэ булбут, итинтэн бастайааннай үлэҕэ 7,6 тыһыынча киһи киирбит.
Маны таһынан Кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ инбэлииттэр үлэҕэ киирэр квоталарын туһунан, оҕолор сайыҥҥы үлэлэрин, дьарыктаах буолуу туһунан уонна да атын боппуруостары таарыйда.
Быһа сибээс кэмигэр хас да ыйытыы киирдэ. Юрий Лаптев “Бырамыысылыннас тэрилтэлэригэр уопута суох үлэҕэ киириэххэ сөп дуо?” диэн ыйытыытыгар Степан Иванович маннык хоруйдаата:
— Бырамыысылыннас тэрилтэлэригэр үлэ таһымыгар ирдэбил олус үрдүк, онон ити эйгэҕэ уопута суох үлэ булар уустук. Ол оннугар ити тэрилтэҕэ стажировкаҕа киириэххэ сөп, онно биһиги тэрилтэбит көмөлөһүөн сөп, кэлэн сайаапката түһэриҥ.
Атын ыйытыы тас дойдулартан үлэҕэ кэлэр дьон ахсаанын туһунан буолла. “Кэлии үлэһиттэр оннуларыгар олохтоох дьону үлэҕэ киллэриигэ туох оҥоһулларый?” диэн Семен Никаноров ыйытта.
— Быйыл пандемияттан сылтаан сир баайын хостуур уонна тутуу эйгэтигэр тастан кэлэр үлэһиттэр ахсааннара аҕыйаата. Араас атын даҕаны сабыдыаллартан, ортотунан, тас дойдулартан киирбит үлэһит ахсаана 45% кэриҥэ аҕыйаата. Тутуу үлэтигэр кэлии үлэһиттэр аҕыйаабыттарынан сибээстээн олохтоох үлэһиттэри кытыннарар бырагырааманы ылбыппыт. Ол эрээри, кырдьыгынан эттэххэ, биһиги манна соччо бэлэмэ суох эбиппит — квалификация өттүнэн, үлэлиир баҕанан, хамнастан. Ол да буоллар үлэ бара турар. Олохтоох дьону үлэҕэ ылар туһунан, тутуунан дьарыктанар алта тэрилтэни кытта сөбүлэҥ түһэрсибиппит. Үөрэтии, стажировка өттүгэр үлэ бара турар.
«Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru