Быйыл социальнай тэрилтэлэр оҥорор өҥөлөрүн хаачыстыбатын тутулуга суох сыаналааһын ыытылынна. Өрөспүүбүлүкэҕэ баар 88 тэрилтэттэн 48 социальнай хааччыйыы тэрилтэтин бэрэбиэркэлээтилэр. Былырыын эмиэ ыытыллыбыта, онон 100% хабылыннылар. Аһаҕас куонкурус түмүгүнэн, Тюмень куоракка баар «Перспектива» научнай-техническэй киин тэрийэр оператор быһыытынан быһаарыллыбыта.
Тутулуга суох сыаналааһын бэс ыйын 5 күнүттэн атырдьах ыйын 31 күнүгэр диэри ыытылынна. Барыта 860 киһи хабылынна, ол өҥөнү ылааччылар 15%-нара. Чинчийиигэ анкетанан ыйытык, төлөпүөнүнэн ыйытык, контент-анаалыс ньымалара туһанылыннылар. Ол түмүгүнэн социальнай хааччыйыы тэрилтэлэрин рейтиннэрэ оҥоһулунна. Өҥөнү оҥоруу эйгэтэ уратылаһар буолан, хас да кыайыылаах билиннэ. 5 киритиэрийинэн талыллыбыт саамай үрдүк баал – 33.
Дьэ, онон, рейтиҥҥэ саамай үчүгэй үлэлээҕинэн ааттаннылар: Мирнэйдээҕи кырдьаҕастар, инбэлииттэр интэринээт-дьиэлэрэ (28 баал), Өрөспүүбүлүкэтээҕи мөлтөхтүк истэр, саҥарар оҕолору реабилитациялыыр киин «СУВАГ» (25,3 баал), Мэҥэ Хаҥаластааҕы оҕолору реабилитациялыыр социальнай киин (24,8 баал).
Барыта 11 интэринээт-дьиэ баарыттан Мирнэйдээҕи кырдьаҕастар, инбэлииттэр интэринээт-дьиэлэрэ (28 баал), Горнайдааҕы кырдьаҕастар, инбэлииттэр интэринээт-дьиэлэрэ (24,1 баал) кыайдылар.
Өрөспүүбүлүкэҕэ барыта оҕолору реабилитациялыыр 19 социальнай киин баарыттан, Мэҥэ Хаҥаластааҕы оҕолору реабилитациялыыр социальнай киин (24,8 баал), Өлүөхүмэтээҕи оҕолору реабилитациялыыр социальнай киин (24,6 баал) бастаатылар.
Инбэлииттэри уонна инбэлиит оҕолору реабилитациялыыр кииннэртэн (7) Өрөспүүбүлүкэтээҕи мөлтөхтүк истэр, саҥарар оҕолору реабилитациялыыр киин «СУВАГ» (25,3 баал), Өрөспүүбүлүкэтээҕи инбэлииттэри реабилитациялыыр профессиональнай, медицинскэй-социальнай техникум-интэринээт (24,3 баал) кыайдылар.
Социальнай-бытовой хааччыйыы кииннэригэр Булуҥнааҕы социальнай-бытовой хааччыйыы киинэ 1 миэстэни ылла (19,5 баал). Үөһээ Халыматааҕы социальнай-бытовой хааччыйыы киинэ 17,8 баалы ылла.
Нэһилиэнньэни социальнай хааччыйыы кэлим кииннэриттэн Дьокуускайдааҕы социальнай хааччыйыы кэлим киинэ 23 баалы ылан 1-кы миэстэ, Хаҥаластааҕы социальнай хааччыйыы кэлим киинэ 21,8 баалланан 2-с миэстэ, Бүлүүтээҕи социальнай хааччыйыы кэлим киинэ 19,3 баалланан 3-с миэстэ буоллулар.
Тутулуга суох сыаналааһын түмүгүнэн, хас биирдии тэрилтэҕэ сүбэ курдук ыйыы-кэрдии оҥоһулунна:
—Тэрилтэ сайтарын үлэлэтии;
— араас экскурсияларга, айылҕаҕа сылдьыыны элбэтии;
— Социальнай-реабилитациялыыр кииннэргэ – саҥа дьиэлэри тутуу, оҕо оонньуур былаһааккаларын, спортивнай саалалары оҥоруу;
— инбэлиит оҕолору реабилитациялыыр кииннэргэ төрөппүттэргэ аналлаах гостиницалары тэрийии, пандустары, лифтэри оҥоруу;
— психоневрологическай интэринээттэргэ араас экскурсияларга сырытыннарыы, куруһуоктары тэрийии;
— социальнай-бытовой кииннэргэ – анал тэриллэри саҥардыы, исписэлиистэр квалификацияларын үрдэтии;
— нэһилиэнньэни социальнай хааччыйыы кэлим кииннэригэр – социальнай үлэһиттэр МФЦ-га, поликлиникаларга, о.д.а. уочарата суох сылдьалларын хааччыйыы, социальнай такси үлэтин сөргүтүү, волонтердары үлэлэтии, о.д.а.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru