Саха тыйаатырыгар быйыл аһыллыбыт Алампа аатынан аччыгый саалаҕа сырыттым. Санаабар, Алампа барахсан хас биирдии көрөөччүтүн ахтыбыттыы, истиҥ бэйэлээхтик көрөн олорор. Ол эбэтэр саалаҕа киирэн иһэн, кини мэтириэтин көрбөккө, эҕэрдэлэспэккэ ааспаккын.
edersaas.ru
Оттон бүгүн бу саалаҕа СӨ үтүөлээх артыыската Софья Сергучева-Баранова “Биэс чаҕыл сулуспут”ахтыы-моно-испэктээкилэ буолла. Моно-испэктээкили өссө былырыын көрүөхпүн баҕарбытым да, кыаллыбатаҕа. Ньурбаҕа “Сата” XI өрөспүүбүлүкэтээҕи бэстибээлгэ ыҥырыллан барыах курдук буолан иһэн, пандемия саҕаланан тэрээһиннэр тохтотуллан хаалбыттара. Ол да буоллар, баҕар, артыыстарбыт үөһэттэн араҥаччылыы сылдьар буоланнар эбитэ дуу, “Биэс чаҕыл сулуспут» бэстибээл көрөөччүлэригэр ыкса түүн көрдөрүллүбүтүн ааһан, бэстибээл бастыҥ испэктээкилин, оттон Софья Сергучева-Баранова бастыҥ артыыска аатын ылбыттара.
Биэс чаҕыл сулуспут –М. С. Щепкин аатынан театральнай үрдүкү үөрэх маҥнайгы устуудьуйатын 1955 с. бүтэрбит, Саха тыйаатырын норуокка биллэр сүдү артыыскалара Александра Иванова, Аксинья Адамова, Анна Кузьмина, Мария Канаева Татьяна Мыреева.
СӨ үтүөлээх артыыската, саха үһүс устуудьуйатын бүтэрбит Софья Сергучева-Баранова кинилэр айар үлэлэрин уонна олохторун туһунан, бииргэ үлэлээбит түгэннэриттэн кэпсээн, оруолларын көрдөрөн, көрөөччүлэри ахтылҕан кустугар куустарда.
Ахтыы жанрынан суруллубут документальнай хабааннаах испэктээкилгэ Софья Баранова биир кыһыл былаачыйалаах, онно оруолларынан көрөн былааттарын эрэ уларытан (бу эмиэ улахан сатабыл эбээт!), оруолларыттан монологтары аахта. Ол быыһыгар артыыстар олохторугар буолбут көрүдьүөстээх да, дьоһуннаах да түгэннэри кэпсээн ситэрэн-хоторон биэрдэ. Ол кэмҥэ тапталлаах артыыстарбыт мөссүөннэрэ биһигини ыраахтан одуулуу олордо, “көмүс пуондаҕа” хаалбыт куоластара иһилиннэ. Артыыс эрэ буолбакка, тарбаҕар талааннаах Софья Сергучева-Баранова уруһуйдаабыт хас биирдиилэрин мэтириэттэрин бары астына көрдүбүт. Биир киһи холугар элбэх да дьоҕур бэриллэрин сөҕөҕүн эрэ.
Номнуо үһүс моно-испэктээкилин туруорар уонна оонньуур артыысканы кытары көрөөччүлэр арахса охсуохтарын баҕарбатылар. Артыыска оонньуу бүппүтүн кэннэ өссө да өргө диэри сэһэргии, ааспыт түгэннэри ахта-саныы олордо. Оннук ахтыспыт эбит: көрөөччү уонна артыыс. Махтал, эйиэхэ, Софья Иннокентьевна!
Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ», edersaas.ru
Ааптар хаартыскалара