Тохсунньу 30-31 күннэригэр “Саха сиригэр аһаҕас инновациялар бырайыактарын стартап-туура” диэн Арассыыйатааҕы таһымнаах «Оpen innovathion startup tour» суолталаах тэрээһиннэр буолуохтара.
Елена ПОТОЦКАЯ, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
“Якутия” технопарк дириэктэрэ Анатолий Семенов иһитиннэрбитинэн, өрөспүүбүкэ киин куоратыгар “Якутия” технопарк венчурнай хампаанньата, ХИФУ Арктическай инновационнай киинэ курдук инновационнай технологияны сайыннарыы институттара Арассыыйатааҕы таһымнаах улахан күөн күрэстэргэ кыттарга толору бэлэмнэр. Былырыын “Сколково” научнай-технологическай инновационнай комплекс ыыппыт күөн күрэһигэр дойду киин куораттарын кэннигэр хааллартаан, Саха сирэ сэттис миэстэҕэ тахсыбыта. Ол иһин быйыл Арассыыйа 14 киин куораттарыгар ыытыллыахтаах инвестордар уонна инноватордар стартап-туурдарын Дьокуускай куорат БАСТАКЫНАН ыытар чиэскэ тигистэ.
Кэлэр нэдиэлэ саҥатыгар Дьокуускай куоракка “Сколково” научнай-технологическай инновационнай комплекс аан дойдутааҕы ааттаах-суоллаах экспердэрэ, инноватордара уонна инвестордара маастар-кылаастары ыытыахтара уонна кэскиллээх бырайыактары талыахтара. Күөн күрэс быйыл хаһааҥҥытааҕар да тыҥааһыннаах буолар чинчилээх. Ол курдук, Москва экспердэрэ талбыт бырайыактара 2 мөл. солк. харчынан бириэмийэлэниэхтэрэ.
Үрдүк технологиялаах бырайыактары көмүскээһиҥҥэ барыта 600 кыттааччы уонна 190 бырайыак сайаапкаҕа киирбитэ. Ол онтон дьүүллүүр сүбэ 42 саамай бастыҥ бырайыагы талла. Бу бырайыактар ааптардара үс хайысханан (IT, биотехнология, инжиниринг) инвестордар кинилэри талыыларыгар күөн күрэстэһиэхтэрэ. Кэскиллээх бырайыактар истэригэр “Өйдөөх дьиэ”, таһаҕас тиэйиигэ пилота суох көтөр аал, робот хирургическай инструмент, мобильнай оҥоһуу көмөтүнэн ааны аһыы-сабыы уо. д. а. киһи үөйбэтэх аныгы бырйыактара үгүс.
Биллэн турар, бары кыттааччыттан ала чуо ордон аан дойдутааҕы, Арассыыйа таһымнаах экспердэр болҕомтолорун тардыах диэтэххэ уустуга чахчы. Ол иһин “Якутия” Технопарк куонкуруска кыттарга талыллыбыт дьону тохсунньу 26 күнүгэр анаан мунньан, бырайыагы көмүскүүргэ идэтийбит бизнес-тренердэри аҕалан үөрэттэрдэ. Бэлиэтээн эттэххэ, “Якутия” технопаарка быйыл маннык үөрэҕи төрдүс сылын босхо тэрийэр. Кэрэхсэбиллээҕэ баар, быйылгы стартаап-туурга ХИФУ Чукоткатааҕы филиала кыттыыны ылар. Ону тэҥэ Арктическай инновационнай киинтэн устудьуоннар улахан бөлөхтөрө кытынна. Номнуо бэйэлэрин бырайыактарын олоххо киллэрэн үлэлии сылдьар эдэр урбаанньыттар эмиэ бааллар. Мин бу тэрээһиҥҥэ Саха гимназиятын бэһис кылааһын үөрэнээччитэ Арсен Поповтан саҕалаан учуонай Михаил Неустроевка тиийэ кытта кэлбиттэрин бэлиэтии көрдүм. Арсен анимацияны интэриэһиргиир эбит. Бу тэрээһин буоларын туһунан ийэтэ кэпсээбитин истэн, бэйэтэ интэриэһиргээн кэлбит. Онон оҕолор маннык саастарыттан үрдүк технологияҕа сысталларын истэн, киһи үөрэр эрэ.
Seed Forum International Foundation норуоттар икки ардыларынааҕы пуонда бизнес-тренерэ Гайк Асриян бэлиэтээбитинэн, кини иннигэр көмүскэммит бырайыактар ис хоһоонноро киэҥинэн Арассыыйаҕа эрэ буолбакка, аан дойду таһымыгар инвестиция көрдүүр бырйыактарга толору эппиэттииллэр.
Тус бэйэм бизнес-тренер кыттааччыларга бырайыактар ис хоһоонноругар эрэ буолбакка, быстах эрээри олус наадалаах сүбэлэри биэрбитин сөҕө уонна интэриэһиргии иһиттим. Ол курдук, Гайк Асриян кыттааччылар тас көрүҥнэригэр кытта болҕомтону уурда: “Наһаа киһи хараҕар быраҕыллар сырдык таҥаһы таҥнымаҥ. Көстүүмҥүт дьыалабыай буолуохтаах. Хара уонна үрүҥ өҥү дьүөрэлииргит ордук. Бэйэҕитин кытта төһө кыалларынан элбэх “визиткалаах” кэлиҥ. Ааккытын-суолгутун интэриэһиргээтэхтэринэ, тута “визиткаҕытын” утары уунуҥ. Оччотугар инвестор дуу, эксперт дуу эһигини түргэнник булуоҕа. Ол, биллэн турар, туһалааҕа эрэ чахчы”.
Дьэ, онон кэлэр нэдиэлэ бэнидиэнньигэр-оптуорунньугар Саха сирин сатабыллаах, булугас сытыы өйдөөхтөрө экспердэр, инвестордар уонна инноватордар иннилэригэр бэйэлэрин бырайыактарын көмүскүөхтэрэ.
Елена ПОТОЦКАЯ, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru