Сэрии сөмөлүөтүн оҥорор Хабаровскай олохтоохторо саха арыытын сиэхтэрин баҕараллар
«СахаАгроПродукт» ӨТХБХПК бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлэ Константин Тимофеев «Таатта» ТХПК толорооччу дириэктэрэ Дмитрий Алексеевтыын Хабаровскай кыраайга уонна Амур уобалаһыгар үлэлэрин сүнньүнэн уопут атастаһар, батарыы ырыынагын үөрэтэр-билэр соруктаах командировкаҕа сылдьан кэллилэр.
– Биһиги бу сырыыбытыгар ыаллыы сытар регионнарбыт ырыынактарыгар туох бородууксуйаны таһаарары сэргэ анараттан хардары тугу киллэриэххэ сөбүн эмиэ чинчилээн көрдүбүт, – диир Константин Егорович. – Хабаровскайга олохтоох табаары оҥорон таһаарааччылары өйүүр бырайыак үлэлиирин эрдэттэн истэр-билэр этибит. Биһиэнэ «Саха сиригэр оҥоһулунна» диэн буоллаҕына, кинилэр киэннэрэ – «Олохтоох оҥорон таһаарааччыны бииргэ өйүөҕүҥ!» диэн. Ол аата туһанааччылары, атыылаһааччылары ыҥыраллар. СУ-27 истребители оҥорон таһаарар собуоттаах буоланнар, логотиптарыгар ол сөмөлүөт уруһуйдаммыт уонна «Наш выбор – 27» диэн суруктаах, ити – регионнарын нүөмэрэ. Маннык бэлиэни үчүгэй хаачыстыбалаах, ирдэбилгэ эппиэттиир табаарга эрэ биэрэллэр.
Константин Тимофеев бэлиэтииринэн, Хабаровскай кыраайга бэйэ табаарын оҥорооччулары, үүт-эт бородууксуйаттан саҕалаан байыаннай сөмөлүөккэ тиийэ, өйүүргэ урутаан туруммуттар. Ити гынан баран, эккэ балачча үлэлэһэр буоллахтарына, үүккэ мөлтөхтөр эбит. Уопсайынан, тыа хаһаайыстыбатыгар өйөбүл дуона суоҕа биллэр. Дмитрий Алексеевич сыччах Таатта улууһугар 19201 ынах сүөһүлээхтэрин, ол иһиттэн 5893 ынаҕы ыылларын иһитиннэрбитигэр соһуйбуттар. Кыраай үрдүнэн 8 тыһ. ынаҕы ыыллар. Ол иһин «кураанах үүтү» хото туһаналлар. «Саха сиригэр оҥоһуллубут ынах арыытын үчүгэйдик батарыахха сөп эбит», – диэн санаалаах кэлбиттэр биһиги кэпэрээтэрдэрбит. Дьиҥэр, Хабаровскай да, Амур да олохтоохторо саха арыытын билэллэр: «Скиф» уонна «Хоту Ас» фирмалар маҕаһыыннарын нөҥүө атыыланар уонна Уһук Илиҥҥэ ыытыллар ас-үөл дьаарбаҥкаларыгар биһиги асчыттарбыт ситиһиилээхтик кытталлар, арыыбыт сырыы ахсын «Улахан кыһыл көмүс мэтээлинэн» бэлиэтэнэр.
Амур бааһынайдара төттөрүтүн Саха сирин, чуолаан Нерюнгри уонна Дьокуускай куораттары, үрүҥ аһынан хааччыйаллар. «Олохтоох бородууксуйаны өрүс уҥуоргуттан кытайдар кытта киирэн атыылаһаллар эбит. Үүт соҕотуопкатын тэрийэллэр гынан баран, чугастааҕылартан эрэ туталлар, үүт 1 лиитирэтин 30-туу солкуобайга. Субсидия диэн букатын көрүллүбэт. Бааһыналарыгар үксүн сояны ыһаллар. Сирдэрин-уоттарын улахан агрохолдиннар баһылааннар, кыра хаһаайыстыбалары үтэйбиттэр. «Сирбитин былдьаан кэриэтэ ылан баран, сэлиэнньэ сайдыытыгар биир да кэппиэйкэни укпаттар», – дэһэллэр олохтоохтор», – диэн кэпсиир К.Тимофеев.
Амур АККОР-ун бэрэссэдээтэлин солбуйааччыны (хаҥастан бастакы) кытта
Уобалас АККОР-ун бэрэссэдээтэлин солбуйааччы эмиэ тыа хаһаайыстыбатыгар күттүөннээх көмө оҥоһуллубатын эппит, Саха сириттэн сыл аайы сүүһүнэн бааһынай «Саҕалааччы фермер» уонна «Дьиэ кэргэн ферматын сайыннарыы» бырагыраамалар граннарын ылалларын үчүгэй түүл курдук эрэ истэллэр эбит, Амурга да, Хабаровскайга да бу өттүгэр мөлтөөбүт төрүөттэрэ: бытархай хаһаайыстыбалар ырыынакка агрохолдиннары кытта күрэстэһэр кыахтара суоҕа. Онтон сылтаан нэһилиэнньэ үлэни кыайар өттө уонна эдэр ыччат тыа сириттэн куораттарга, дойду киин уобаластарыгар көһүүтэ олус күүстээх эбит. Ол даҕаны иһин үрдүк өһүөлээхтэр «босхо гектарынан» мэҥиэлиир албаһы тобуллахтара.
К.Е.Тимофеев Амур «Элеваторыгар»
Ити эрээри, барыта саргы-сатаҕай буолбатах. Амур уобалаһын Тамбовскай оройуонугар «Элеватор» ХЭУо судаарыстыба сакааһынан бүтүн бурдугу хаһаанар улахан базалаах. Мантан инньэ «элеватордар» сояны аҕыйатан уонна хоту эҥээргэ быраҕыллан сытар бааһыналары баһылаан, бурдугу хото ыһарга былаанныылларын биһиги бэрэстэбиитэллэрбит сэргии истибиттэр. Ити бурдуктарын тастан тиэйиллибит бүтүн бурдугу кытта бэйэлэрэ мэлийэн кууллаан, атыыга таһаарыахтара. Быйыл күһүн дьиэ сүөһүтүн бары көрүҥэр баай компоненнаах комбикорм астыыр собуоту арыйарга бэлэмнэнэллэр. Оччоҕуна чэпчэки сыаналаах комбикорм эгэлгэтэ Аллараа Бэстээххэ тиийэ тимир суолунан кэлиэ турдаҕа. Ону тэҥэ Амур уобалаһа урукку сэбиэскэй былаас саҕанааҕытын курдук, Саха сирин эбиэс сиэмэтинэн хааччыйыаҕа.
Ортоку — Георгий Никонов.
Константин Егорович түмүккэ бу сырыылара килиэпкэ арыыны сыбыыр курдук сулбурҕатык барара тэриллэригэр көмөлөспүт «олохтоох» дьоҥҥо – Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурукка Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастайааннай бэрэстэбиитэлэ Георгий Никоновка уонна кини Амур уобалаһыгар солбуйааччыта Геннадий Жирковка ис сүрэхтэриттэн махтаналларын биллэрдэ.
Василий НИКИФОРОВ.
Хаартыскаҕа: «Таатта» ТХПК толорооччу дириэктэрэ Дмитрий Алексеев Хабаровскай ырыынагын үөрэтэр.