Бүгүн олохтоох тэлэбиисэринэн, араадьыйанан СӨ Бырабыыталыстыбатын отчуота буолла. Үлэни СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников билиһиннэрдэ.
Отчуот кэмигэр, уопсайа, 132 ыйытыы киирбит. Нэһилиэнньэ сүрүннээн оскуола тутуутун, үөрэх үлэһиттэрин хамнаһын, үөрэх истипиэндьийэтин, төрөөбүт тылы чөл хаалларыы, каадыры бэлэмнээһин уонна оҕо спордун туһунан ыйыталаспыт.
“Киирбит ыйытыылартан сирдэттэххэ, нэһилиэнньэни үөрэх систиэмэтин хаачыстыбатын боппуруоһа долгутар. Биһиги каадырдарбыт, исписэлиистэрбит үчүгэй хаачыстыбалаах үөрэҕи ылыахтаахтар, аан дойду таһымыгар куонкурустаһар кыахтаах буолуохтаахтар. Балары учуоттаан туран, СӨ Ил Дархана Айсен Николаев өссө үс сыллааҕыта 2024 сылга үөрэх хаачыстыбатынан дойдуга 15 бастыҥ эрэгийиэн ахсааныгар киирэр соругу туруорбута. Бу улахан суолталаах сорук буолар. Күн бүгүн үлэ бу хайысханан барар. Педагогтары бэлэмнээһиҥҥэ, сэминээрдэри ыытыыга, үөрэх тэрилтэлэрин инфраструктуратын сайыннарыыга болҕомтону уурабыт. Оскуоланы тутуу боппуруоһа инники күөҥҥэ турбута, турар даҕаны. Үөрэҕи биир симиэнэҕэ көһөрүөхтээхпит, эргэрбит, саахалланар туруктаах оскуолалар оннуларыгар саҥа тутуулары ыытыахтаахпыт. Сыллата уонтан итэҕэһэ суох үөрэх тэрилтэтэ тутуллар. Быйыл эмиэ 10 оскуоланы, 16 уһуйааны тутар соруктаахпыт”, — диэн эттэ. Дьокуускай куоракка балаһыанньа уустугун ыйар. Маны учуоттаан, бөдөҥ бырайыактар быйылгыттан саҕаланыахтарын иһитиннэрдэ.
Итини сэргэ, Хаҥалас бөһүөлэгэр (Кангаласс) анал идэлэргэ бэлэмнээһиҥҥэ супер-капмус тутуллуоҕун, Дьокуускай куорат орто анала үөрэҕин тэрилтэлэрэ онно көһүөхтэрин, босхоломмут эбийиэктэри оскуола оҥоруохтарын эттэ. Онон Сергей Местников үөрэх систиэмэтин хаачыстыбатыгар улахан болҕомто уурулларын ыйда.
Иккиһинэн, төрөөбүт тыллары сайыннарыыга, чөл хаалларыы боппуруоһун таарыйда. “Соруктарбытын былырыын уһулуччу суолталаан, судаарыстыбаннай уонна официальнай тыллары сайыннарыы бырагыраамата үлэлиир. Бырагыраама иитинэн быйыл үбүлээһин көрүлүннэ. Үлэни үөрэх тэрилтэлин таһымынан эрэ ыыппакка, уопсастыбаннай тэрилтэлэр, дьиэ кэргэн барыта кыттыахтаах. Оҕолорбут оскуолаҕа эрэ буолбакка, дьиэлэригэр, доҕотторун кытта, таһырдьа бэйэлэрин тылларынан кэпсэтэллэрин ситиһиэхтээхпит. Бу – биһиги соруктупт. Бу хайысхаҕа үлэни күүһүрдүөхпүт”, — диэн быһаарда.
Ону таһынан, үсүһүнэн, Доруобуйа харыстабылын сыла биллэриллибитин санатта. “Доруобуйа мэдиссиинэттэн, доруобуйа харыстабылыттан эрэ тутулуга суох. Бу, бастатан туран, эт-хаан өттүнэн хамсаныы, спорт, чөл олох. Онон спортсменнары эрэ буолбакка, нэһилиэнньэни барытын таарыйар”, — диэн эттэ.
Төрдүһүнэн, 2022 сылга Саха АССР төрүттэниитин бэлиэтээһиҥҥэ бэлэмнэнии күүскэ барыахтааҕын иһитиннэрдэ. Эһиил дойду суолталаах үбүлүөйү бэлиэтиибит. Тэрээһин хайдах ыытыллара Бырабыыталыстыбаттан, министиэристибэлэртэн, биэдэмэстибэлэртэн эрэ буолбакка, хас биирдии тэрилтэттэн, гражданинтан тутулуктааҕын ыйда.
Отчуокка СӨ култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга миниистирэ Юрий Куприянов, СӨ үөрэҕин уонна наукатын миниистирэ Михаил Сивцев, СӨ физическэй култуураҕа уонна спорка миниистирэ Иннокентий Григорьев, СӨ инновацияҕа, цифровой сайдыыга уонна инфокоммуникационнай технологияларга миниистирэ Анатолий Семенов, СӨ тас сибээскэ уонна норуоттар дьыалаларыгар миниистир Гавриил Кириллин, СӨ култуурунай нэһилиэстибэни харыстааһын департаменын салайааччыта Николай Макаров кытыннылар.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru