Сарсын – дьыл оройо!

Бөлөххө киир:


Олунньу 1 күнүгэр дьыл оройо, ол эбэтэр кыһыммыт ортото үүнэр. Оттон дьон кэпсэтиитин иһиттэххэ, Дьыл оҕуһун муоһа хаһан түһэрин туһунан улахан мөккүөр тахсар эбит. Сорохтор Дьыл оҕуһун муоһа олунньу 1 күнүгэр тостор дииллэр. Ити сыыһа.
Ангелина Васильева-Дайыына, “Саха сирэ” хаһыат, https://edersaas.ru

Онон ити боппуруоска быһаарыы ылаары, Гаврил Угаров-Эһээ дьылтан ыйыталастыбыт. Кини маннык быһааран биэрдэ.
—Дьыл диэн сахаларга сүөһү кыстыкка турар кэмэ. Күһүн Бокуруоптан саас Ньукуолуҥҥа диэри кэм. Сүөһү хотоҥҥо туран бэлэм оту сиир. Ыарахан, хараҥа, тымныы, ас-үөл кэмчи кэмин ортото олунньу 1 күнүгэр түбэһэр. Бу тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанар дьоҥҥо улахан суолталаах – сүөһү сиир аһын аҥарын ааҕыналлар. Аҕыйах буоллаҕына, кэмчилииллэр, эбэтэр эбии от көрдөнөллөр.
Сүрүн өйдөбүл быһыытынан, тохсунньу 31 күнүгэр Дьыл оҕуһун муоһун кылаана кыларыйар (ол аата уһуга тостон сыппыыр), олунньу 12 күнүгэр бастакы муоһа, онтон олунньу 24 күнүгэр иккис муоһа түһэр диэн. Муос кырамталара сайын кэлэр кэмигэр – ыам ыйын 22 күнүгэр диэри сыыйа-баайа ууллан бүтэллэр.
Дьыл оҕуһа моонньоох баһа быстыбат, өлбөт, Хотугу муустаах байҕалга түһэр уонна онно сайылаан, күүс-уох мунньунан баран кыһын төннөн кэлэр.


Улуу убайбыт Өксөкүлээх Өлөксөй, Сахабыт сирин уһаты-туора сыыйбыт аҕай киһи: “Сахалар Дьыл оҕуһа муостара түспүтүн кэннэ ханна барарын билбэттэр, эбэтэр умнубуттар,” — диэн суруйар. Ону кини “Научные труды” диэн кинигэтигэр көрүөххэ сөп. Онтон “Сайын кэлиитэ” поэматыгар Дьыл оҕуһа өрүс мууһугар олорон Хотугу байҕал диэки устубутун туһунан хоһуйар. Улуу кырдьаҕас итини мээнэҕэ эппэтэҕэ чахчы. Бүтэһигэр, аан дойдуга тымныыбытынан аатырар дойду олохтоохторо буоларбыт быһыытынан, ол тымныыбыт Оҕуһугар харыстабыллаах соҕустук сыһыаннаһыах, өлөрүө-өһөрүө суох этибит. Дьыл оҕуһа кэлин хайаан да Саха сирин мэҥэ бэлиэтэ (визитная карточка, бренд) буоларыгар тус бэйэм бигэ эрэллээхпин.
Аны Оҕуспут муоһа тостор дуу, туллар дуу, түһэр дуу диэн ыйытык үөскүүр. Мин саныахпар, былыргы булчут өбүгэлэрбит Дьыл оҕуһун “син биир таба, тайах курдук муоһаан эрдэҕэ” диэн сылыктыыллара буолуо диэн санааны тутуһабын. Онон “түһэр” эбэтэр “туллар” диэн тыллары туттар тоҕоостоох курдук.
—Оттон ити күнүгэр-дьылыгар тоҕо мөккүөр тахсарый?
—Ити нууччалары кытары алтыһан олорбут улуустарга сорох үгэстэрин сүһэн ылыы баар. Холобур, кыһыны атааралларыгар чуучалатын оҥорон уматаллар. Ол курдук Дьыл оҕуһун эмиэ моойун быһан, “өлөрөн-өһөрөн” кэбиспиттэр. Сахалар уутуйан олорбут улуустарыгар итинник өйдөбүл суох. Күнүгэр-дьылыгар эмиэ итинтэн сылтаан бутуур тахсар. Ону сөпкө өйдүөхпүтүн наада.
Ангелина Васильева-Дайыына, “Саха сирэ” хаһыат, , https://edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0