Суһуоҕу оҥорууга «пастиж» диэн уустук көрүҥү Саха сиригэр биир бастакынан сайыннара сылдьар Кэбээйи Мукучутун талааннаах ыччата Сардаана Васильева бу дьикти эйгэҕэ хайдах тиийбитин маннык кэпсиир.
edersaas.ru
– Бэйэм дууһабар сөп түбэһэр идэбин булбакка сылдьар кэмим этэ. Арай биирдэ тэлэбиисэргэ «Стилист-парикмахер Николай Исаак үөрэтэр” — диэн биллэриини көрбүтүм. Николай оччолорго оскуоланы саҥа бүтэрбит эдэркээн уол, бэйэтин сааһыгар номнуо элбэх ситиһиилэрдээҕэ. Киниэхэ тиийэн биир сыл устата баттаҕынан арааһы оҥоруу бэрт интэриэһинэй, кэрэ эйгэтигэр үөрэммитим. Салгыы Санкт-Петербурга африканскай суһуоҕу, атын да көрүҥнэри оҥоруу технологиятын билсибитим. Дьокуускайга кэлэн, араас фотосессияларга, рекламнай баннердарга, Кэрэ куолар күрэхтэһиилэригэр үлэлээбитим. Санкт-Петербурга аан дойду таһымнаах бэстибээлгэ афрокосичканан кыттыбытым. Олус кэрэ, үчүгэй үлэлэр баалларын көрөн: «Тыый, бу баттахтан маннык оҥороллор дуо?» — диэн киһи соһуйар. Үс түүннээх күн суһуохпун өрөн, долгуйуу бөҕөтүн долгуйан, Арассыыйа чөмпүйүөнүн үрдүк аатын ылан, муҥура суох үөрүү кынаттанан кэлбитим. Судьуйалар кэллиэгийэлэригэр Италия икки дизайнера баара. Олор туруорбут анал бириистэрин, баттаҕы уһатар ультразвуковой аппараты, биэрбиттэрэ. Арассыыйа үрдүнэн оччолорго түөрт эрэ итинник тэрил баара.
– Күрэхтэһии эйгэтэ хайдах буолар эбитий?
– Киһи биир күрэхтэһиигэ кытынна да, кыттан бара турар буолан хаалар эбит. Санкт-Петербурга хаалан үлэлииргэ этии киирбитэ да, Сахам сирэ, Ийэ буолар үрдүк дьолу билэр аналым тардан дойдубар кэлбитим. Билигин онтон кэмсиммэппин, эдэрбин, былааным киэҥ, саамай күндү дьоммун, кэргэним уонна кырачаан уолбун, кытары бииргэбин.
– Дойдугар тугунан дьарыктанаҕыный?
— Мукучуга кэлэн баран, бастаан дьарыга суох кириисистии сыспытым. Кириисис диэн дууһа ыарыыта, наар толкуйдуу, оҥоро, айа сылдьыбыт киһи эмискэ тохтоон хаалара ыарахан буолар эбит. Дьэ ол сылдьан, били Николай Исаакка үөрэппит пастижпын уонна афрокосичкабын санаан кэллим, арай, иккиэн олус биир ситимнээх көрүҥнэр эбит. Онон пастижка дьарыкпын саҕалаабытым. «Пастиж» диэн француз тыла, искусственнай баттахтан оҥоһук. Бу олус үлэлээх, тулууру уонна аккуратнай буолууну эрэйэр технология. Наһаа иилистэр буолан, салгын хамсаабат сиригэр оҥоруллар.
— Омос көрдөххө, кылтан оҥоһуллубут курдук дии?
– Кырдьык искусственнай баттах кылга майгынныыр эрээри, кыл кытаанах уонна дьэрэкээн өҥө суох буолан, итинниги оҥорор ыарахан. Пастиһынан биир оҥоһугу төһө уустугуттан көрөн нэдиэлэҕэ тиийэ оҥоруллар. Бастаан каркаастанар, баттаҕы онно сыһыаран араас оҥоһугу айан таһаарыллар. Подиумнай, авангарднай стиллээҕи, күннээҕи кэтэри оҥоруохха сөп. Дьиҥнээх баттаҕынан оҥоруохха сөп гынан баран, наһаа ыйааһыннаах уонна сыаналаах буолар. Пастижпынан Дьокуускайга «Снежные узоры Якутии» куонкуруска лауреат буолбутум. Алта оҥоһугу оҥорбутум, төбөлөрүгэр кэтэр уонна таҥастарыгар иилэр киэргэллэрин искусственнай баттахтан оҥорбутум.
– Оҥоһуктарыҥ каркааһын хайдах оҥороҕунуй?
– Кэргэним оҥорор, тоҕо диэтэххэ, бороболуоха кытаанаҕа бэрт. Сүрүн сүбэһитим, ирдэбиллээх кириитигим – ийэм. Үлэм соччото суох буоллаҕына «куһаҕан» диэн тута этэр, “билбэппин, син” диэбэт. Онон аан маҥнай киниэхэ көрдөрөн сыаналатабын. Ийэм эмиэ олус айымньылаах, уус харахтаах.
– Оччотугар бүтүн дьиэ кэргэн айан таһаарыыта эбит.
– Чахчыта да кинилэр өйүүр буоланнар, үлэлиибин. Күрэхтэһиилэргэ кыттарбын төрүт боппоттор.
– Сардаана, Дьарыктаах буолуу сылынан ыччакка тугу сүбэлиигиний?
— Мин боруобалаан, сыыһан-табан бэйэм дьарыкпын буллум. Киһи барыта талааннаах, дьоҕурдаах. Буолуохха! Көрдүөххэ! Сайыннарыахха! Үлэлиэххэ!
Соторутааҕыта Мукучу модельнай библиотекатыгар ыытыллыбыт «Библиокиэһэҕэ» Сардаана үлэтин-хамнаһын сырдатта, идэтин ымпыгын-чымпыгын билиһиннэрдэ. Кинини бастаан аҕыйах саҥалаах курдук саныахха сөп, ол эрээри аһылыннаҕына, истээччитигэр суһуох кэрэ эйгэтин арыйар. Онно төрүөтүнэн кини идэтин дэгиттэр баһылаабыта, хас биирдии оҥоһугар, уобарастары айарыгар айымньылаахтык сыһыаннара, ис дууһатын ууран үлэлиирэ буолар.
Кэбээйи Мукучутуттан Ия Им, «Саха сирэ» edersaas.ru. сайтка анаан