Эдэр дьон сыһыаныгар барыта үүт-тураан, эриэ-дэхси буолбат. Ол эрээри, дьиҥнээх, күүстээх таптал ханнык баҕарар тургутуулары ааһар, араас моһоллору туоруур кыахтаах… Ол туһунан элбэх оҕолоох эдэр ийэ Сардаана Охлопкова (@sardaana_okhlopkova) кэпсиир.
Оҕолуу ыраас, бастакы таптал
Миигин, аҕыйах күннээх оҕону, ийэм иитэ ылбыта. Таптаан, маанылаан, атаахтатан улаатыннарбыта, үөрэхтээх, үлэһит киһи гыммыта. Ол эрээри, аҕата суох улааппыт буолан, эр киһи, аҕа истиҥ сыһыана, үтүө холобура диэни билбэт этим.
7-с кылааска үөрэнэ сылдьан, Пронябынаан бастаан лааҕырга билсибиппит, салгыы “мирка” нөҥүө суруйсубуппут. Ол саҕана кини оскуолаҕа сулус, спортсмен, актыбыыс, “красавчик”, кыргыттар «Прошка-крошка» диэн ааттыыр уоллара этэ. Дьэ, таптал төбөбүтүн иирдэн, били «правильнай» кыыс уруоктан күрээн, сибидээнньэҕэ сүүрэр буолбутум. Таптал сүрэхпин аймаан, күнүстэри-түүннэри саныыбын, түүнү быһа дьиэтээҕи төлөпүөнүнэн кэпсэтэбит. Тус-туспа сылдьар кэмҥэ бириэмэ бытааныын, көрүстүбүт эрэ биир чааспыт 5 мүнүүтэ курдук ааhара…
Дьиҥнээх эр киhи кыыска хайдах сыhыаннаах буолуохтаах холобурун, убайа да, аҕата да суох кыыска, миэхэ, доҕорум Проня көрдөрөрө. Кини сыhыана сүрдээх истиҥ, дьиҥнээх этэ. Куруук үөрдэргэ кыhаллара, бэлэх уунара, хараҕын харатын курдук харыстыы сылдьара.
«Хаҥалас улууhугар үөрэнэ барар буоллум» диэн доҕорбор оргууй, сэрэнэн эппитим. Сэгэрим тугу эрэ сэрэйбиттии, хараҕыттан уу-хаар баспыта: «Тоҕо ол манна, дойдугар үөрэнэриҥ табыллыбатый?!». Мин эттим: «Сэриигэ баран эрэр буоллахпыный, соҕурууҥҥу үөрэххэ киирээри, үөрэхтээх киhи буолаары көһөбүн дии, таптыыр буоллаххына, өйдөө»…
Ол курдук кытаанахтык быhаарыммыт кыыс күһүн үөрэхпэр тиийдим, интэринээт олоҕор төбөбүнэн түстүм. Дьэ, ол кэмтэн биһиэхэ этиhии, күнүүлэhии саҕаланан, өйдөспөт буолуу элбээбитэ. Ыарахан сыл ааспыта, ол түмүгэр, хайдах эрэ тэйэн хаалбыт, улахаҥҥа уурбат курдук буолбут этим…
Арахсыы
Эмиэ күһүммүт тиийэн кэллэ, үөрэнэ бардыбыт. Аны киhим устудьуон буолла, “11-с кылааhы бүтэрдиҥ да, ыал буолуохпут” диэн баҕа санаалаах. Оттон кыыс санаата атын: «Хайаан мин оччо эрдэ ыал буолан олоруохпунуй, үөрэх да ылбакка, устудьуоннуур кэрэ кэмнэри да билбэккэ?». Өр-өтөр буолбакка, арахсан хаалабыт…
Атаах кыыс куруук үчүгэй эрэ сыhыаҥҥа сылдьыбыт буолан, доҕорбун олох сыаналаабат да, харыстаабат да буолан хаалбытым (бу акаарыны көрүҥ). Санаабар, уол барыта итинник үчүгэй майгылаах, истиҥ сыhыаннаах буолуохтааҕын курдуга…
Оскуоланы бүтэрэн, БКЭ-ни үрдүк баалга суруйан, баҕарбытым курдук, Красноярскай куоракка үөрэххэ киирбитим. Онтон эдьиийдэрим сүбэлэрин истэн, ийэбин аhынан, докумуоннарбын ылаат, ХИФУ-га биэрэн, үс талбыт үөрэхпэр киирэн, ФТИ «Медицинская физика» диэн саҥа хайысханы талбытым.
Бастакы кууруска элбэх доҕоттордоммутум, барыта наhаа интэриэhинэй, бэhиэлэй курдук этэ. Эдэркээн, 17-лээх кыыска элбэх уол болҕомтото хатанара. 2-с кууруска үөрэнэ сылдьан, бэйэбиттэн 5 сыл аҕа уоллуун Интэриниэт ситиминэн билсибитим, ол оҕолорум күн сирин көрөөрү тардыбыт дьылҕалара буоллаҕа…
“Атынныын да буол, дьоллоох эрэ буол…”
18 сааспын уопсайга отучча буолан, күүстээхтик бэлиэтээбиппит.
Нөҥүө күнүгэр аан бастаан сибидээнньэҕэ ыҥырбыта. Таҥаhа-саба күн аайы уларыйа сылдьар, бэйэбинээҕэр элбэх таҥастаах, муру-муодунай уол. Тустуунан дьарыктана сылдьыбыт, ситиhии бөҕөлөөх, бэйэтигэр эрэллээх, кыахтаах уол эбит.
Кыыспыт оччотооҕу санаата: «Күүстээх, ол аата барыларын охсуhан кыайар, миигин кимтэн баҕарар көмүскүүр кыахтаах» диэн. Бу били аҕата суох улааппыт кыысчаан барахсан көмүскэл көрдүү сырыттаҕа… Чэ, оннук доҕордоhон саҕалаабыппыт. Бастаан барыта наhаа үчүгэй, кини саҕа үчүгэй уол ханна да суох курдуга.
Өр-өтөр буолбата, сыhыаммыт барыта бобууга, батталга, күнүүгэ кубулуйда, аны икки Овен бииргэ буолбута, күүстээх киирсии буолла, ким да иннин биэрбэт. Арахсан барыах санаалар күүскэ киирэллэр, ол эрээри биир санаа тохтотор, хаайар, тууйар.
Ийэм куруук этээччи: «Кэргэн тахсан эрэ баран, уоллуун утуйуохтааххын!”. Ол иhин мин санаабар: «Кыыспын биэрбит уолбар, хайаан да ойох таҕыстахпына сатанар, оннук буолбат түгэнигэр миигин бары сирэ, сиилии сылдьыахтара» диэн. Аны уолбут өй-санаа өттүнэн эмиэ баттыыр: «Уоллуун утуйбут кыыhы аны ким да көрбөт, кимиэхэ наада буолуоххунуй» диэн быhа саҥаран кэбиhэр. Ол иһин сатаан арахсан барбатаҕым, төhө да бобууга-хаайыыга олоруохпун баҕарбатым үрдүнэн…
2014 сыллаахха хат буолбуппун билэн, куттана-куттана ийэбэр эппитим, соhуйуох иһин, мөхпөтөҕө: «Хайыаххытый оттон, түргэнник ыал буолуҥ! Онон бүтэр! Сыбаайбаны тэрийиэхпит!». Дьэ, онон суһаллык сыбаайбалаабыппыт, чиэhинэйдик эттэххэ, ол күн барыта арахсыы тыыннаах ааспыта…
Ол сыл кыыспыт Адриана, маҥнайгы оҕобут күн сирин көрөн, үөрүү-дьол буоллубут, кини наhаа нарын-намчы, сып-сырдык, киhи эрэ таптыах оҕото. 20 күнүнэн аҕабыт аармыйаҕа барда, кыһыл оҕобун туппутунан собус-соҕотох, сир-халлаан икки ардыгар хааллым. Ийэбин кытта толкуй бөҕөҕө түстүбүт. Ийэм эттэ: «Чэ, үөрэххин тохтотума, мин куоракка көhөн киириэм, үлэбэр 1 сылга дэкириэт уоппускатын ылыам. Эдьиий Клавалаах биир хосторун туран биэриэх буоллулар, эмтэрэ-эмтэрэ үөрэниэҥ буоллаҕа».
Үөрэх саҕаланна, олус да сылайабын, паараларым быыстарыгар төттөрү-таары оҕобун аhата сүүрэбин, аны түүннэри оҕо көрөбүн. Аармыйаҕа сылдьар аҕабыт эрийэ-эрийэ үөҕэр, күнүүлүүр, ол аайы санаам түhэр. Олус ыарахан сыл ааспыта…
Аҕабыт кэлэрэ чугаhаан истэ, испэр үөрэбин, долгуйабын, дьэ, бары биир дьиэ кэргэн курдук эйэлээхтик олоруохпут диэн. Кэлбитигэр, дьиэ куортамнаатыбыт. Мин үөрэнэ сылдьабын, киниэхэ өр баҕайы үлэ көстүбэтэ, оҕобутун көрөргө ийэм көмөлөhөр.
Эмиэ тута хат буоллум… 2016 сыллаахха уолбун оҕолоноору сылдьан, тэҥинэн икки үөрэҕи бүтэрбитим (физик уонна иитээччи). Ол эрээри, үлэлээн да көрбөккө сылдьан, аны дьиэҕэ хааллыбытым. 🥲Саамай үчүгэй хаһаайка, кэргэн буола сатаан, күн аайы үстүү бүлүүдэ астаан, кэргэммин үлэтиттэн көрсөбүн, дьиэм ып-ыраас. Икки кыракый, сыры-сыллата оҕону көрүү да ыарахана сүрдээх этэ.
Ол эрээри, ким да миэхэ ыараханын өйдөөбөт, кыhалларбын сыаналаабат. “Миэхэ иитиллэн олороҕун” диэн сирэй-харах анньыллабын, “миигинэ суох эн ким да буолбатаххын, тугу да үлэлиир кыаҕа суоххун” диэн тыллар иhиллэллэр. Дууhам тууйуллар, бэйэм олохпунан олорбот курдукпун.
Бэйэм да өhөс майгылаах, атаах, ким эрэ эппитинэн сылдьарбын сөбүлээбэт киhи буоламмын, этиhии үөhэ этиhии, таптал диэн суоҕун кэриэтэ этэ. Сайыны эрэ кэтэhэр курдукпун, санаабар…
Дьэ, сайын буолаатын, оҕолорбун туппутунан, ийэбэр элээрэ турбутум. Онно эрэ, дьэ, бэйэбин дьоллоох киhи курдук санаммытым, толору түөспүнэн көҥүллүк тыыммытым.
«Дьоллоох буолуохтаахпын…”
2017 сыл кыhыныгар саамай чугас эдьиийим ыараханнык ыалдьан, күн сириттэн күрэммитэ. Кистииллэригэр хайаан да барабын диэн, дойдубар тиийдим. Онно урукку доҕорум Проня эмиэ кэлбит эбит (эдьиийим Пронялыын наhаа чугастар этэ).
Ол киэhэ эдьиийим хоруобун аттыгар олорон эмискэ ыйытар: «Эн дьоллооххун дуо, Сардаана??? Билиҥҥи олоххор?». Хайаан суох дии олоруохпунуй, бачча үчүгэй оҕолордоох буолан баран: «Дьоллоохпун!» — диэн хардардым. «Оннук, киhи биирдэ кэлбит олоҕор дьоллоох буолуохтаах, көрбөккүн да, бу олох диэн хайдах курдук кылгаhын», — диир. «Оннук» диэтим уонна тахсан бардым.
Дьэ, ол күнтэн ыла күүскэ санааҕа ыллардым. Төбөбөр куруук Проня эппит тыллара иһиллэр буолан хааллылар: «Биирдэ кэлбит олохпор дьоллоох киhи буолуохтаахпын!»…
2018 сыллаахха оҕолорум улааттылар диэн кытаанах санаа ылынан, дойдубар көһөн кэлэн, оҕо саадыгар иитээччинэн үлэлии киирбитим.
Ийэм күүстээх өйөбүл, күүс-көмө буолара. Ол эрээри, ити 5 сыл олорбуппут тухары мин арахсан бара сатаабытым элбэх этэ. Ийэбэр эрийдэхпинэ, этээччи: «Талбыт киhигин кытта олор, оҕолоргун эрэ санаа!». Ол да иhин ийэбин эмиэ буруйдуу санааччыбын, эрдэ арахсан барбатахпыттан, ол эрээри билигин санаатахпына, онно кини туох да буруйа суох эбит ээ…
Ити барыта төбөм иhигэр олорбут куттал, араас хааччахтар миэхэ мэhэйдии сылдьыбыттар. Дьон туох дии саныай? Икки оҕолоох кыыс кимиэхэ наада буолуой? Мин оҕолорбун ким таптыай? Ити курдук саныыр этим.
Дьон туох да дии санаатын! Эн бэйэҥ олоҕуҥ! Биир-икки күн ырытыахтара, сиилиэхтэрэ, онтон умнуохтара! Оттон эн олоҕуҥ тухары дьоллоох буолуоҥ!
Бастаан кэлээппитин кытта, аҕабыт төнүннэрэ сатыыр этэ, онтон чуолкай быhаарыммыппын билэн, хас эрэ ыйынан тэйбитэ.
Билигин туох да хом санааны урукку кэргэммэр туппаппын, оҕолорбут күн сирин көрөр быаларыгар көрүстэхпит уонна олохпут уруок биэрдэҕэ. Истиҥ, үчүгэй сыhыаны сыаналыырга үөрэннэҕим. Итинник сыыhалары хатылаабакка, сыhыаны эрдэттэн харыстаан, дьиэ кэргэн биир хамаанда курдук буолуохтаах диэн өйдөөтөҕүм. Икки киhи сыыhатыттан син биир этиhии, арахсыы тахсар, онон эдэр дьоҥҥо сыһыаҥҥытыгар күүскэ үлэлээҥ, тапталгытын харыстааҥ диэн этиэхпин баҕарабын.
Эдэркээн кыргыттарга сүбэлиэм этэ, “тиран”, “абьюзер” уолаттары тута быhаарарга үөрэниҥ (бобор, көҥүллээбэт, төлөпүөҥҥүтүн бас билэр, үөҕэр). Олоххутун, хаарыан сылларгытын халтайга бараамаҥ. Эhигини дьоҥҥут дьоллоох олоххо анаан, сибэкки кэриэтэ бүөбэйдээн, иитэн таhаарбыттара, онон бэйэҕитин харыстааҥ, сыаналааҥ.
“Олоҕум – бэйэм илиибэр!”
Арахсан кэлбитим сыл аҥаара буолбутун кэннэ, мин биири өйдөөбүтүм, үгүс эр дьон оҕо диэнтэн олох иҥнибэттэр эбит этэ, бу суруйаллара элбэҕин! Билсибэккэ да сылдьан, ойох ыла сатыыр, үлэ булан, көһөн кэлээри гынар да дьон бааллара.
Ол эрээри, кыыс санаата атыҥҥа… Урут оҥорбут сыыhабын, билигин баҕас туох да иhин хатылаабатах киhи! Дьылҕам миэнэ Проня быhылаах, ол эрээри, кини миэхэ бэйэтэ туох да иhин, хаhан да биллиэ, суруйуо суоҕа диэн сүрэҕим сэрэйэрэ. Кини курдук истиҥ майгылаах, ыраас дууһалаах киhини хаhан да, ханна да көрбөтөҕүм.
Онтон кыыс биир үтүө күн «олоҕум — бэйэм илиибэр» диэн баран, суруйарга сананным. Долгуйабын аҕай, туох да диэхпин билбэппин. «Привет, срочно суруй!» диэн баран, ыытан кэбистим. Айуу, атын тыллар көстүбэтэхтэрэ эбитэ дуу?
Дьэ, ол күнү быhа эппиэт күүттүм, ол эрээри, туох да суох… Сарсыныгар, үлэлээн кэлэн истэхпинэ: «Туох буоллуҥ? Туох срочнайа буолла?» диэн эппиэт кэллэ. Кыбыстаммын, сир анныгар киирэн хаалыах санаа кэллэ. «Ээ, оттон мууспун киллэртэрээри гыммытым» диэн саайдым. Төбөбөр онтон атын туох да киирбэтэ. Проня: «Хата, биэдэрэ тохтороору диэбэтиҥ дии…». Мин: «Шутка, просто туох да диэхпин билбэтэҕим». Чэ, оннук курдук кэпсэтэн бардыбыт, арахсан кэлбиппин истэ да, билэ да илик эбит.
Өр-өтөр буолбата, уолбут сотору кэминэн “сарсын көрсүөххэ!» диэтэ. Дьэ, сарсыныгар көрүстүбүт. Санаабар, өссө тупсубут, кэтирээбит, эр киhиэхэ кыраhыабай бөҕө. Арай, киhим долгуйар да долгуйар, массыынатын уруулун тыыт да тыыт, бэл, тыына хаайтарыах курдук буолар. Кэлин кэпсээбитинэн, кыбыстан, массыынатыттан тахсан бара сыспыт үһү. Ону-маны кэпсэтэн баран, тарҕастыбыт.
Билигин да мин хаартыскам хоhун иhигэр араамкаҕа турар үһү, аны урут оскуолаҕа сылдьан биэрбит бэлэхтэрбин барытын биир дьааhыкка дьаарыстаан, куруук оронун анныгар илдьэ сылдьар эбит. Соһуйан хааллым, оннук эрэ дии санаабатах буоллаҕым. Наhаа аhынным, хайдах курдук ыарахан буруйу оҥорбуппун, дьэ, өйдөөтүм, сүрэҕим ыарыйда…
Дьэ, ити курдук, уруккуга төннүбүттүү, эмиэ утуйар уубутун умнан, күнүстэри-түүннэри, элбэҕи да элбэҕи кэпсэтэр буоллубут. Хас көрүстэхпит ахсын, наhаа таптыыр харахтарынан көрөн баран олорор: «Түүл дуу, илэ дуу? Итэҕэйбэт курдукпун», — диир. Мин оннук харахтартан өссө ууллабын, ким миигин итинник истиҥник көрбүтэ баарай, сүрэхпэр таптал уота умайар…
Биир үтүө күн доҕорум: «Сардаана, хаттаан бииргэ буолан көрөбүт дуо?» диэн ыйытта, мин төhө да эрэннэрбин, олус куттанабын. «Оҕолорум барахсаттары туоратыаҥ суоҕа дуо? Ылыныаҥ дуо?» — диэн ыйытабын.
«Оҕо диэн туох буруйдаах буолуой, ылыныам, эрэн миэхэ, эйигин дьоллоох оҥорорго кыhаллыам!».
Толкуй бөҕөҕө түhэн сырыттахпына, Проня дьоно күүскэ утаралларын биллэрдилэр. Санаам дэлби түстэ: «Чэ, кырдьык оннук ээ, ханнык төрөппүттэр итиччэ үчүгэй, көмүс уолларын мин курдук арахсыбыт кыыhы кытта тэҥниэхтэрэй? Икки оҕолоох, өссө урут уолларын бырахпыт, сордообут, туох да эрэлэ суох кыыс буоллаҕым дии, кинилэр харахтарыгар». Доҕорбор аhаҕастык, кистээбэккэ санаабын эттим…
Ол эрээри, доҕорум бэйэтигэр эрэллээх: «Сардаана, мин олоҕум дии, кылаабынайа, миэхэ эрэн! Атын дьон санаатыгар кыhаллыбакка, дьоллоох буолуохха! Туохтан да толлубакка, тапталбыт туһугар туруулаһыахха! Мин санаабар, төрөппүттэрим Сардаана уолбутун чахчы дьиҥнээхтик таптыыр эбит диэтэхтэринэ, сымныахтара, сотору кэминэн ылыныахтара». Оннук күүстээх тыллары этэн, дьиэ куортамнаан, көhөрөн илдьэ барда. Сотору кэминэн хат буолбуппун билбиппит, ол курдук Федотик диэн «таптал оҕото» күн сирин корбүтэ. Чахчы да, дьоно сымнаабыттара, ылыммыттара.
Өйдөһүү-өйөһүү – дьиэ кэргэн тирэҕэ
Кэргэним дьаһалтаҕа сүрүн исписэлииһинэн үлэлиир. Үлэтэ элбэҕиин, саамай эрдэлээбитэ киэһэ 8-9 чаас диэки кэлэр, элбэх үлэлээх күннэригэр — түүн 2-3 чааска. Маннык үлэhит, бэриниилээх киhини аан бастаан көрөбүн, үлэтин астынарын, таптыырын көрө-көрө наhаа үөрэбин, ол аата эн дьоллоох киhи эбиккин дии саныыбын.
Мин уhуйаан иитээччитэбин, билигин оҕобун көрөн, дьиэбэр олоробун. Бастаан куортамнаан олорон саҕалыырбытыгар, харчыбыт туохха да тиийбэт этэ. Ол кэмтэн саҕалаан торт астаан атыылыырга санаммытым, барытын интэриниэттэн көрөн, бэйэм үөрэммитим. Дьон хайҕабылын ылан, онтон кынаттанан, торт астыыр дьарыктаммытым.
Бастаан оҕо көрөн олороммун, туохха да туhата суох киhи курдук сананар этим, дьон бары үлэлии-хамсыы, сүүрэ-көтө сылдьаллар…
Ону кэргэним куруук этэр этэ: “Дьиэҕэ оҕобутун көрөн олороргор наhаа да махтанабын, бэйэҥ интэриэстэргин умнан, туоххун барытын оҕоҕор анаан туран, маннык олороргор махталбын этэрбэр тылым тиийбэт! Куруук дьиэҕин-уоккун ыраастык тутаргар, минньигэс аhынан көрсөргөр, күнү быhа оҕолоргун кытта бодьуустаһаргар, өссө үлэбэр куруук өйөбүл, күүс-көмө буоларгар махтанабын! Туох баар ситиhиилэрим барыта эн эмиэ үтүөҥ буолар! Биир хамаанда буоллахпыт!».
“Оҕолорбун хайдах ылыныай?”
Проня биhиги дьиэ кэргэҥҥэ кэлэригэр Адриана 4 саастаах, Ваня 2 саастаах этилэр. Олус кыра дьон эбиттэр, билигин санаатахха. Оннук кырачаан дьон эйэргэстиҥ да эйэргэhэ, албыннастыҥ да астына түhэр буоллахтара. Онон ити чааһыгар бастааҥҥыттан улахан ыарахаттары көрсүбэтэхпит.⠀
Ол гынан баран, ыарахаттар атыҥҥа бааллар этэ. Проня оҕолорбун хайдах ылыныай? Таптыа дуо? Туоратыа суоҕа дуо? Маннык боппуруостар долгуталлара, өйбөр-санаабар эргийэ сылдьаллара. Бастакы кэмҥэ, кистээбэккэ эттэххэ, Проня оҕолорбор сыhыана тоҥ курдук этэ. Мин куруук бэйэбинэн сыаналыы көрөөччүбүн, хаhан баҕарар кыра оҕону атаахтатан, сыллаан, кууhан ылыахпын сөп. Суох, кини оннук буолбатах этэ…
Уулуссаҕа көстүөн баҕарбат, биhигиттэн кыбыстар эҥин дии саныыр этим. Олох ыксыыр, тиэтэтэр эбиппин, бу санаан көрдөххө. «Ыл да таптаа, сип-сибилигин, мин оҕолорбун» диэбит курдук. Барыта сыыйа буолар, бириэмэ наада эбит. Наhаа үчүгэйдик кыhалларын таба көрбөккө, оҕолору хайаан да кууhан, сыллаан таптыахтааҕын курдук саныыр эбиппин.
Ваня түүн ортото «Уу!» диэбитинэн турдаҕына, Проня ким хайа иннинэ сүүрэн баран уу аҕалааччы, оҕолор ыалдьар кэмнэригэр хотуоларыттан сиргэммэккэ, ыраастыы охсооччу, түүн да буоллун, түргэнник эмп булан аҕалар. Ону барытын сыаналаабакка, сыыhа соҕустук толкуйдуу сылдьыбыт эбиппин.
Дьиҥэр, Проня олоҕор эмиэ олус улахан хардыы буоллаҕа, бэйэтэ оҕо буола сылдьан, эмискэ ыал буолан, халлаантан икки оҕолоно түстэҕэ… Биир саамай долгуйар боппуруоhум: «Бэйэтэ оҕолонон баран хайдах буолуой?», «Ол кэннэ оҕолорбор сыhыана уларыйыа дуо?» диэн этэ.
Туох да уларыйбатаҕа, барыларын биир кэм тутан, иитэ, илдьэ сылдьар. Урут сыллаабат диэн долгуйарым, билигин куустуhан, сыллаhан, ахтыhан сүрдээхтэр. Хата, олох да бэйэбинээҕэр кыhаллар, сүүрэр курдук, билигин көрдөхпүнэ. Хас биирдиилэригэр ис сүрэҕиттэн кыhалла, дууhалыын долгуйа сылдьар, дурда-хахха буолар аҕалаахпытыттан испэр сэмээр үөрэбин…
Биир саамай астынарым — оҕолорум үчүгэй иитиилээх, дьиҥнээх эр киhи холобурун көрөн улааталларыттан. Этиhэр, өйдөспөт да түгэннэрбитигэр бары аҕаларын диэкилэр: «Маама, эн паапаны мөҕүмэ!» диэн кэбистилэр да, бүттүбүт. Ол аата кинилэр аҕаларын наhаа истиҥник саныыллар, күүскэ таптыыллар буоллаҕа диэн астынабын.
Сэгэрим куруук бу курдук үөрэ-көтө, күн курдук сырдыгынан сыдьаайа сырыт, саамай сүрүнэ, чэгиэн эрэ буолларгын, иккиэн барытын ситиhиэхпит, оҥоруохпут! Мин эйигин наhаа күүскэ таптыыбын, таптыаҕым!
Таптал диэн саамай сырдык, ыраас, күүстээх иэйии, дьылҕа бэлэҕэ буолар. Таптал баар! Тапталы харыстааҥ, сыаналааҥ, мүлчү тутумаҥ!
Ангелина Васильева, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска: суруйуу дьоруойун архыыбыттан.