Бу ый ортото «ватсапка», интернет ситимигэр Дьокуускай куорат автовокзал оройуонугар турар «Санта» диэн кафе үлэһиттэрэ кирдээх муостаҕа олорон эрэ тааска кутуллубут плову илиилэринэн буккуйа олороллорун аһаҕас аанынан көрөн, ааһан иһэр киһи түбэһэ түһэн устубута тарҕаммыта. Ол кэнниттэн туох миэрэ ылылынна?
Ити видео тарҕаммытын кэннэ «Роспотребнадзор» тута сөрөөн прокуратураны кытта болдьоһон уочарата суох бэрэбиэркэлииргэ, лабораторнай чинчийиини ыытарга иһитиннэрии таһаарбыта.
Чинчийии түмүгэ
Бу кафе санитарнай нуорманы кэһэн, өссө 2013 с. ыстарааптана сылдьыбыт эбит. Онно «Роспотребнадзор» санитарнай-эпидемиологическай нуорманы, ону таһынан туһанааччы быраабын көмүскүүр сокуоннар хас да ыстатыйаларын кэспитин иһин биэстэ ыстарааптаабыт.
Оттон бу сырыыга туһанааччы быраабын көмүскүүр тэрилтэ кафены сабарга модьуйда. «Роспотребнадзор» Саха сиринээҕи управлениетын салайааччытын солбуйааччы Наталья Борисова этэринэн, «Санта» кафе эмиэ санитарнай уонна туһанааччы быраабын көмүскүүр сокуоннары кэспит. «Бэрибиэркэ түмүгүнэн, «Сеул» ХЭУо уонна кини салайааччытыгар РФ административнай быраабы кэһиилэрин кодексын 6.6, 14.43 (2 ч), 14.48 (1 ч) ыстатыйаларынан боротокуол оҥоһуллубута. Кафены 90 сууккаҕа сабылларын модьуйан мантан ылыллыбыт матырыйааллары Дьокуускай куораттааҕы суукка ыыппыппыт. Ону сэргэ «Роспотребнадзор» үлэһиттэрэ астары ылан чинчийиини ыыппыттарын түмүгэр, санитарнай быраабылалары уонна нуормалары кэһии тахсыбыта көһүннэ», — диэн бэлиэтиир Наталья Борисовна.
Манна даҕатан эттэххэ, быйылгыттан ыла федеральнай сокуоҥҥа уларытыылар киирэннэр, маннык кафелар бэрэбиэркэ былааныгар үс сыл иһигэр улахан алҕаһы оҥордохторуна эрэ киирэллэр. Холобур, былырыын нэһилиэнньэттэн аска-үөлгэ сыһыаннаах 177 сайабылыанньа киирбитэ бэлиэтэммит. Өрөспүүбүлүкэ холугар, дьиҥэр, ити кыра.
Онон өскөтүн уопсастыбаннай сиргэ, «Санта» курдук, халы-мааргы сыһыаны көрдөххүтүнэ, тута сайабылыанньа суруйуоххутун сөп эбэтэр ити видео устубут киһи курдук ватсапка, интернет ситимигэр ыытыҥ. Аҥардас «Роспотребнадзорга» эрэ сөрөөбөккө, баар кыһалҕаны дьон-норуот дьүүлүгэр таһаардахха, ордук дьайымтыалаах буоларын умнумуоҕуҥ.
Ол эрээри бу кыһалҕа үөһэ эрэ өттө, этэргэ дылы, айсберг чыпчаала эрэ. Оттон өссө дириҥэтэн көрдөххө, манна биир улахан кыһалҕабыт саһан сытар.
Кэлии үлэһит дьалаҕайа
Үлэ нуорматын тутуһуннарыы салайааччы киһи ирдэбили хайдах туруорарыттан улахан тутулуктаах. Ол эрээри үлэҕэ ылааччы кыра хамнаһы төлөөрү үөрэҕэ, анал идэтэ суох дьону (үксүгэр тас дойдуттан кэлбит үлэһиттэри) наймылаһан үлэлэтэр. Бу көстүү тоҕо эрэ ордук тутууга уонна ас-үөл эйгэлэригэр тахсыталыыр.
Бу видеону көрбүт дьон муостаҕа олорон ас астааччы киһи тас дойдуттан кэлбитин бэлиэтии көрбүт буолуохтааххыт. Тас дойдуттан кэлбит үлэһиттэри барыларын биир халыыпка уган, маннык үлэлииллэр диэбэппин эрээри, үксүн кэп-дьэбэр буолуу кинилэртэн тахсар. Дьиҥэр, нуорма быһыытынан, ас муостаҕа буолбакка, остуолга астаныахтааҕа, аһы илиинэн тутар-хабар буоллахха, салапаан бэрчээккэ кэтиллиэхтээҕэ буолуо дии. Үлэһиттэр тоҕо итинник көстөн турар быраабылалары тутуспатыларый? Кафе салайааччыта үлэһиттэриттэн санитарнай нуорманы тутуһары тоҕо ирдээбэтий?
Ыспыраапка быһыытынан эттэххэ, билигин өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн биэс ый түмүгүнэн, барыта тас дойдуттан кэлбит 17341 киһи миграционнай учуокка турбут. Миграционнай сулууспа тас дойдулартан киирбит дьону хонтуруоллуур отделын салайааччытын солбуйааччы э.т. Игорь Посельскай иһитиннэрэринэн, миграционнай сулууспа бу сыл саҕаланыаҕыттан 1877 эбийиэги бэрэбиэркэлээн көрбүт. Ол түмүгэр 2168 бэрээдэги, нуорманы кэһиини булбут. Кинилэртэн суут быһаарыытынан, 123 киһи дьиэтигэр утаарыллыбыт.
Саха сиригэр үлэҕэ кэлиигэ быйыл 967 квота көрүллүбүтэ. Тоҕо аҕыйаҕый диэтэххэ, бу квота биһиэхэ визанан киирэр дойдуларынан быһыллар. Оттон визата суох (холобур, тутулуга суох судаарыстыбалар) дойдулар олохтоохторо квотата суох патенынан үлэҕэ киириэхтэрин сөп.
Түмүккэ
Түмүктээн эттэххэ, бу кафе түргэнник буһар аһынан (фастфудунан) эргинэр буолан, манна үксүн оскуола оҕолоро, ыччаттар мусталлар. Ону сэргэ автовокзал оройуонугар турар буолан, сорох ардыгар айаннааччы, кэлээччи-барааччы киирэн үссэнэн тахсар. Онон уопсастыбаннай сирдэргэ, ордук оҕолорбут, ыччаппыт сылдьар сирдэригэр, ньүдьү-балай сыһыаны суох оҥорорго биһиги, олохтоохтор, бэйэбит күүскэ ылыстахпытына эрэ улахан хамсааһын тахсыаҕа.
Бэлиэтээн эттэххэ
Бэҕэһээҥҥи туругунан, «Санта» кафе сабыллан турара. Билсэр төлөпүөнүн нүөмэрэ арахсыбыт. Онон индивидуальнай предприниматели кытта кэпсэтэн кини санаатын истибэтибит.
Аграфена Кузьмина