«Саха сирэ» хаһыат бүгүҥҥү, муус устар 30 күнүнээҕи, нүөмэригэр уопсастыбаннай кэрэспэдьиэннэр уонна ааҕааччылар матырыйааллара хото таҕыста.
edersaas.ru
Бу күннэргэ сыстыганнаах дьаҥ тиэмэтин тэҥэ Амма ойуурун кэрдии биир сытыы боппуруоһунан буолла. Бүгүҥҥү хаһыакка геолого-минералогическай наука хандьыдаата, Ирбэт тоҥу үөрэтэр институт лабораториятын сэбиэдиссэйэ Степан Готовцев аһаҕас кэпсэтиини таһаарбыт тиэмэҕэ бэйэтин ырытыытын оҥордо. Ол курдук, «Маһы кэрдиигэ былырыын биллэриллибит куонкуруска Иркутскай уобалас хампаанньалара кыайан, хас эмэ тыһыынчанан гектардаах тыа учаастактарын 46 сыл устатыгар түүлэспиттэр. Ол барыта дьүүллэһиллибэккэ оҥоһуллубут. Аны куонкуруска ити икки эрэ тэрилтэ кыттан кыайбыт, олохтоохтор төрүт биллибэтэхтэр», — диэн суруйар учуонай. Матырыйаал ааҕааччы болҕомтотун тардара чахчы.
***
СӨ Идэлээх сойуустарын федерациятын бэрэссэдээтэлэ Николай Дегтярев Үлэ бырааһынньыгын көрсө улахан интервьюта таҕыста. «Тэрилтэлэр бары балаһыанньалара эриэ-дэхси буолбатах. Ордук култуура, успуорт тэрилтэтин үлэһиттэрин хамнаһа төлөнөрүгэр ыйытыы үөскүүр, — диэн тоҕо бэлиэтээбитин Ньургуйаана Иванова матырыйаалыгар ааҕыҥ.
***
Аан дойдуну аймаабыт коронавирус сыстыганнаах ыарыы туруоҕуттан урбаанньыттар, оҥорон таһаарааччылар, уопсастыбаннай түмсүүлэр кырдьаҕастарга, элбэх оҕолоох ыалларга улуустарынан туох көмөнү оҥорбуттарын хаһыат суруналыыстара сырдаппыттара интэриэһи тардыаҕа.
***
«Быйыл оскуоланы бүтэрээччилэри, үөрэххэ туттарсааччылары хаһааҥҥытааҕар даҕаны уустук усулуобуйа күүтэр. Күн бүгүн биир кэлим эксээмэн араспысаанньата бигэргэнэ илик. Аны үөрэххэ докумуону тутууга эмиэ уларыйыылар киирдилэр. Туох уларыйыылар баалларый? Бүгүн ол туһунан кэпсэтиэхпит«, — диэн суруйар Людмила Попова. Суруналыыс анал ырытыытын ааҕыҥ уонна сэргээҥ.
***
Арктикаҕа хотугу кыыл табаны көмүскүүр этэрээт үлэлээбитэ иккис сыла. Бу кэм устата иниспиэктэрдэр үгүс рейдэлэри ыыттылар уонна сүүһүнэн кэһиилэри арыйдылар. Онтон холобурдаатахха, кыһыҥҥы суолунан 6 туонна кэриҥэ эдэр таба муоһун уонна 27 кыыл таба этин тиэйэн ааһан иһэр таһаҕас массыыналарын холуонналаларын тутуу буолар. Саха сиригэр паантынан маннык дьарыктамматтар. Балары барытын көҥүлэ суох бултаабыттара биллибитэ. Бу туһунан бүгүҥҥү хаһыакка Арассыыйа Наукаларын Академиятын Сибиирдээҕи салаатын Ирбэт тоҥ биологическай проблемаларыгар институтун младшай научнай үлэһитэ Николай Мамаев сырдатта.
***
Хаһаайыстыбалаахтарга уонна сүөһүлээх ыалларга билигин төрүөх үгэннээн турар кэмэ. Маныаха саҥа хаһаайыстыба тэриммит эдэр ыалларга Таатта улууһун Боробул нэһилиэгин олохтооҕо, тыа хаһаайыстыбатыгар 46 сыл таһаарыылаахтык үлэлээбит Дария Миронова олус туһалаах сүбэлэри биэрдэ. Матырыйаалы бэчээккэ Раиса Сибирякова бэлэмнээтэ.
***
Улуу Кыайыы 75 сылынан сибээстээн, ааҕааччыларбытыттан аҕаларын, эһэлэрин туһунан бэрт элбэх ахтыы киирэр. Ол барыта бүгүҥҥү «Кыайыы!» балаһаҕа бэчээттэнэн таҕыста.
***
Маны сэргэ үөрэххэ туттарсыыга туох уларыйыы тахсыбытын, талааннаах, араас сонун бырайыагы олоххо киллэрэр саха эр дьонун туһунан уонна да атын бэрт интэриэһинэй матырыйааллары ааҕыаххытын сөп.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru