Быйыл саас кэлин икки сылга чуумпура быһыытыйбыт «Тускул» КК уораҕайа киирииттэн-тахсыыттан, долгуйууттан, айымньылаах үлэттэн үөрүү көтөлүгэр олорсубут дьон сэбэрэтин сыдьаайынан сырдаан турар.
Нэһилиэкпит тэрилтэлэрэ быйылгы сылга тохсунньуттан ыла эрдэттэн оҥоһуллубут былаанынан үбүлүөйдээх сылга анаммыт тэрээһиннэри оҥортоон түбүк-табык, хамсаныы- имсэнии, хомунуу-иминии буолан нэһилиэк устуоруйатын түмэлигэр быыстапкалаан бэйэлэрин тустарынан кэпсээтилэр, ону тэҥэ хас биирдии тэрилтэ бэйэтин дьиэтин иһигэр норуот айымньытын оҥоһуктарын быыстапкаларын оҥортоотулар. Бу күннэргэ уус-уран самодеятельность кэнсиэрэ буолан төрөөбүт төрүт тылбыт сүөгэйин сүмэтин иҥэриммит ырыа-хоһоон эйгэтин тэниттилэр, тапталлаах Сахабыт сирин туойдулар, үҥкүү-битии буолан дайдылар. Сыанаҕа 20-30 киһиттэн саҕалаан 60-70 киһиэхэ тиийэ дьон тахсан күргүөм ырыаны ыллаатылар. Араас драматическай айымньылартан быһа тардыылары көрдөрөн дойдубут устуоруйатыттан быһа тардыылары сэһэргээтилэр.
Биллэн туран, маннык тэрээһиннэр сүрүн сыаллара — түмсүүлээх, сомоҕолоһуулаах, биир санаалаах, бэйэҕэ эрэллээх, атыттарга көмө-тирэх буолуу. Аны аҕыйах ахсааннаах үлэһиттээх тэрилтэлэр холбоһоннор көннөрү дорооболоһон ааһар киһигин кытта биир тыыҥҥа, биир тэтимҥэ киирии, ол түмүгэр нэһилиэк дьоно бииргэ буолартан бигэ санааҕа киириилэрэ тахсар. Бу буоллаҕа дии, биир сомоҕо диэн. Онон ити сыал 100% туолла!
Хаһан да маннык киэҥ далааһыннаах тэриллиилэргэ буоларын курдук саҥа «сулустар» чаҕылыччы умайдылар, саҥа сонун нүөмэрдэр таҕыстылар.
Бэстибээл тугу көрдөрдө? Өркөн өйдөөх төрүт дьоммут суруйан-тутан хаалларбыт тылынан-өһүнэн, хамсаныынан, төрүт дорҕоонунан кэһии гынан этэн-кэпсээн, үҥкүүлээн-битийэн кэбиспиттэрэ күн бүгүҥҥү да олоххо тоҕоостоох, наадалаах, туһуланыылаах эбитин өссө төгүл дакаастаата. Ол курдук «Кэрэчээнэ» оҕо уһуйаана СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Старкова В.Н. салалтатынан Өксөкүлээх Өлөксөй өлбөт-сүппэт айымньытын («Ойуун түүлэ») кыайа-хото тутан сүрүн тиэмэ оҥостон бэрт табыгастаахтык аныгы үйэни кытта алтыһыннарда, билиҥҥи кэми кытта сибээстээтэ.
Оҕо искусствотын оскуолата оҕо спортивнай оскуолатын, «Ситим» норуот айымньытын кэлэктииптэрин кытта Д.Ф.Наумов «Саллаат дьылҕата» айымньытын тыынынан дойдубут чаҕылхай дьоннорун уобараһын сырдатта, онно сөптөөх ырыа-хоһоон тэтимигэр киирдэ. Ити курдук бары тапталлаах Сахабыт сирин олоҕун арыйдылар. Талан ылбыт идэлэрин эйгэтинэн ыкса ылсан туран ыарыыны кытта ылахтаһааччы, тургутуулары тулуйсар дьону-сэргэни кытта үлэлэһээччи олохтоох балыыһа кэлэктиибэ кырдьыга да биир ньыгыл буоланнар бу ыарахан кэмҥэ ыһыллан-бураллан хаалбакка бииргэ буолалларын дакаастаатылар.
Үҥкүү-ырыа тыыныгар киирэн чэпчэкитик дайдылар, чөллөркөйдүк ыллаатылар. Кинилэри кытта томороон тымныыны тулуйсарга күөх төлөнү ыал аайы киллэрэн олоҕу чэпчэтээччи, нэһилиэк дьоно таптаан ааттыылларынан «гаас уолаттара» сарын-сарыннарыттан өйөнсөн туран Хатаһы туойбуттара көрүөхтэн кэрэ көстүү! Оскуолабыт кэлэктиибин этэ да барбаккын буоллаҕа, дьэ манна буоллаҕа төрүт дорҕоон күүлэйэ, күргүөм ырыа күлүмэ, бииргэ буолуу биһирэниитэ. Хатас олохтоох дьаһалта кыттыспыт кэлэктииптэрин кытта хоһоон хонуутугар хоһууннук хаамта, ырыа ыллыгынан киэҥ аартыкка таҕыста, үҥкүүлээн битийдэ. Бибилэтиэкэ дьоҕус эрээри, этэргэ дылы, «буорахтаах кыргыттара» түөлбэлэр дьоннорун кытта – салайааччылар, биирдиилээн талааннаахтар, күргүөм ырыаһыттар бииргэ буолан ирдэниллэр нүөмэрдэри барытын толордулар. Ырыа-хоһоон чааһыгар эппитим курдук классиктарбытыттан саҕалаан олохтоох ааптардарга тиийэ иһилиннэ. Ити курдук алта хамаанданан 12 тэрилтэ аҥаардас сыанаҕа киирэн тахсыбытынан 300-тэн тахса киһи таптыыр Сахабыт сирин туойдулар, хоһуйдулар, инникигэ эрэллэрин биллэрдилэр. Онтон бу дьону тэрийэн ыыппыт дьиэ-кэргэттэри, таҥас-сап тикпит, булбут-талбыт дьону холбоон кэбис!
Тэрилтэлэрбит салайааччыларыгар, хас биирдии бэстибээлгэ кыттыбыт дьоммутугар барҕа махтал. Махтал тэрийээччи, көҕүлээччи тэрийэр бөлөххө — Хатас олохтоох дьаһалтатыгар (Пермяков Е.П), «Тустук» КК (Чепалов В.А). Өссө биир махталбыт түбүктээх үлэ быыһыгар суолта биэрэн, бириэмэ булан кэлэн үлэлээбит дьүүллүүр сүбэҕэ буолар. Дьүүллүүр сүбэҕэ салалтаттан, бииргэ үлэлэһэр тэрилтэлэрбититтэн ааттаах-суоллаах, ураты суоллаах-иистээх үлэлээх-хамнастаах убаастанар-ытыктанар дьоммут кэлэн үлэлээтилэр.
«Саха сирэ», edersaas.ru саайтка анаан Наталья РУФОВА