Сандаара уонна Александр Чемезовтар саха дьонугар анаан “Алаас” диэн бэрт интэриэһинэй остуол оонньуутун таһаардылар. Эдэр ыал урут-уруккаттан остуол оонньууларынан үлүһүйэллэр эбит. Ордук киэҥник тарҕаммыт “Алиас” оонньууну доҕотторун кытары, ону ааһан иккиэн да оонньуулларын сөбүлүүллэр эбит.
«Арай, маннык оонньууну сахалыы оҥордоххо» диэн санаа киирэн, сөбүлүүр оонньууларын сахалыы оҥорон холонорго санаммыттар. Эдэр дьон күлүм гыммыт ыра санааларын олоххо киллэрэллэригэр кэккэ ыарахаттары көрсүбүттэр. Хомойуох иһин, Сахабыт сиригэр кинилэр баҕарбыттарын курдук оҥорон таһаарар хампаанньалар суохтар, онон атын куораттарга көрдөөбүттэр. Ирдэбиллэригэр эппиэттиир хампаанньаны Киров куораттан булбуттар.
Оонньууга уопсайа 1400 сахалыы тыл баар. Бу күннээҕи олоххо туттар тылларбытын тылбаастаан, 175 хаартыга суруйбуттар. Тылдьыттар көмөлөрүнэн 1400 тылы илиинэн суруйарга өй үлэтэ, элбэх бириэмэ барбыта саарбахтаммат. Ол эрээри, Чемезовтар сыалларын ситээри, барытын оҥорбуттар. Өй үлэтэ бүппүтүн кэнниттэн, аны тиэхиньикэ өттүнэн ыарахаттар тирээбиттэр. Ол курдук, былаан быһыытынан, оонньуу оҥоһуллан ахсынньы саҥатыгар номнуо атыыланан бүппүт буолуохтааҕын, сакаас баартыйата барыта сыыһалаах оҥоһуллан тахсыбыт. Онон атыыга тахсар болдьоҕо уһаан, кэлэр нэдиэлэҕэ биирдэ атыы-эргиэн кииннэригэр атыыланара күүтүллэр. Салгынынан айан сиринэн аҕалардааҕар биэс төгүл ыарахан сыаналаах эбит, онон оонньуу былааннаммыт сыанатыттан эмиэ үрдүк буоларыгар тиийэр.
«Алаас» онньуу быраабылата
Оонньуу хамаанданан оонньонор. Тутан олорор хаартыгар суруллубут тыллары суолталарынан хамаанда дьонугар быһаарыахтааххын. Холобура “хаар” диэн тылы “маҥан, халлаантан түһэр” диэн быһаарыахха сөп. Оонньууга баар кумах чаһытын көмөтүнэн утарылаһааччы хамаанда бириэмэни көрөр.
Оонньууну оҥорбут эдэр ийэ, урбаанньыт, «Тото Чоко» сакалаат мастарыскыайын хаһаайката Сандаара Чемезова санаатын үллэстэр
— Биһиги бу оонньууну бэйэбит айбатыбыт. “Alias” диэн омук оонньуутун сахалыы тыыннаан оҥордубут. Аатын кытары майгыннатан “Алаас” диэн ааттаатыбыт. Сахабыт дьоно Саҥа дьыллааҕы уһун өрөбүллэргэ, төлөпүөнү көрөн олорбокко, дьиэ кэргэнинэн түмсэн оонньууларыгар анаан оҥордубут. Алта саастаах сатаан ааҕар оҕо оонньууга кыттыан сөп. Оҕолор саастарын хабарбытын учуоттаан, сахалыы судургу уонна күннээҕи олоххо туттуллар тылбаастаммат киирии тыллары туһанныбыт. Оонньуу биир тутаах сыалынан санааны сахалыы этии, быһаарыы буолар. Төрөөбүт тылбытын үөрэххэ эрэ буолбакка, күннээҕи олохпутугар туттуохтаахпыт, туһаныахтаахпыт. Ыччат, үүнэр көлүөнэ үксэ нуууччалыы толкуйдуур, сахалыы саҥарарыгар ыарырҕатар, нууччалыыттан тылбаастаан санаатын этэрэ элбээтэ. Онон оонньуубут сыала-соруга сахалыы толкуйу, санааны сахалыы этэри сайыннарыы буолар диэн өссө биирдэ этэбин.
“Алаас” остуол оонньуута атыыга киэҥник тахсарын күүтэбит! Эдэр ыалга ситиһиилэри, саҥаттан саҥа толкуйдары баҕарабыт!
Надежда ИЛЬИНА, edersaas.ru