«СахаАгроПродукт» салайааччыта НДС киллэриллэрэ омсолооҕун туһунан Госдумаҕа санаатын биллэрдэ
Россия Аграрнай партиятын Саха сиринээҕи салаатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, Саха сирин бааһынай хаһаайыстыбаларын уонна кэпэрэтииптэрин ассоциациятын сэбиэтин чилиэнэ, “СахаАгроПродукт” ӨТХПХБК бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлэ, Россия АПК-ын бочуоттаах үлэһитэ Константин Тимофеев Госдума аграрнай боппуруостарга кэмитиэтин “төгүрүк остуолугар” кыттан, саха тыатын хаһаайыстыбатын кэпэрээтэрдэрин ааттарыттан тыл эттэ.
—Мин Саха сиринээҕи АККОР бэрэсидьиэнэ Александр Артемьев салайааччылаах бөлөххө киирсэн, Тверьгэ сылдьыһар кэммэр кэпсэтии буолбутугар НДС кэпэрэтииптэргэ киллэриллэрэ сыыһа диэн эппиппин Госдума дьокутаата, аграрнай боппуруостарга кэмитиэт чилиэнэ, дьоҕус киэптээх хаһаайыстыбалары уонна кэпэрээссийэни сайыннарыы боппуруостарыгар хос кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ, дойду АККОР-ун бэрэсидьиэнин солбуйааччы Светлана Максимова сэргии истэн, “төгүрүк остуолбутугар” сылдьан санааҕын этэн бар диэн ыҥырбыта, — диир Константин Егорович.
Кэпсэтии тиэмэтэ “Кыылы иитии салаатын сайыннарыы кэскилэ: норуоттар икки ардыларынааҕы практика уонна дойду уопута” диэн. Константин Егорович Тверьгэ сылдьар кэмигэр кыыл иитэр, таҥастыыр “Меха” тэрилтэ дириэктэрин, Россия кыыл иитээччилэрин национальнай ассоциациятын сэбиэтин бэрэссэдээтэлин Владимир Бозовы көрсөн кэпсэппит. Владимир Юрьевич хаһаайыстыбата сыл устата 240 тыһ. нуорканы иитэн, таҥастаан атыыга таһаарар эбит. Түүлээх ырыынагын Кытай, Дания баһылаан олороллор. “Урут кыыл иитээччилэр элбэх этибит. Нолуогунан тууйаннар, үгүстэр эстибиттэрэ. Россияҕа маннык биир-икки хаһаайыстыба баарбыт. Дьэ, кэҥээн-сайдан эрдэхпитинэ, НДС-нан ыгаары гыммыттарыттан ыксаан, Госдума дьокутааттарыттан сокуоҥҥа уларытыы киллэриллибитин көннөрөллөрүгэр көрдөстүбүт”, — диэбит В.Ю.Бозов.
“Биһиги биир кыһалҕалаахпыт. Ол иһин кыттыстыбыт, — диир К.Тимофеев. – Дойдубут баһылыга Владимир Путин 2016 сыл ахсынньы 1 күнүгэр Федеральнай Мунньахха Анал этиитигэр тыа хаһаайыстыбатын кэпэрээссийэтин өйөөһүҥҥэ ураты болҕомтону уурарга ыйыы биэрбитин кэнниттэн биир сыл буолаат, ол эбэтэр 2017 сыл сэтинньи 27 күнүгэр Госдума уонна Федерация Сэбиэтэ “РФ Нолуогун кодексын бастакы уонна иккис чаастарыгар итиэннэ сорох акталарга уларытыылары киллэрэр туһунан” 335-с №-дээх федеральнай сокуону ылыммыттара. Ити уларытыы ис хоһооно маннык: биир кэлим тыа хаһаайыстыбатын нолуогун (ЕСХН) төлүүр тэрилтэлэр НДС-тан босхолоноллор этэ, бу сокуон кэлэр сыл тохсунньу 1 күнүттэн күүһүгэр киирдэҕинэ, 2018 сыл түмүгүнэн бородууксуйаларын батарыыттан 100 мөл. солкуобайтан элбэх (манна дьиктитэ баар: бу кэриҥ сыл аайы 10-нуу мөлүйүөнүнэн сарбыллан, 2023 сылтан ыла 60 мөл. солк. тэҥнэһиэхтээх, ол эбэтэр кэпэрээссийэни өйөөн сайыннарар оннугар бытарытар, кыаҕын кыччатар бэлиитикэ ыытылларын киһи хайдах да кыайан өйдөөбөт) харчыны киллэрбиттэр НДС төлүүр буолуохтара. Ол аата “СахаАгроПродукт” уонна биһиги чилиэннэрбит — “Амма”, “Сыа Бүлүү”, “Таатта”, “Чурапчы”, “Эрэл” потребительскай кэпэрэтииптэр бары хабыллабыт”.
Биллэн турар, нолуок сүгэһэр буоллаҕына, түмүккэ бородууксуйа сыаната үрдүөҕэ. Онон туһанааччыларга кытта охсуулаах буолуо. “СахаАгроПродукт” курдук улахан тыа хаһаайыстыбатын потребительскай кэпэрэтиибэ дойду үрдүнэн ахсааннаах, ол иһин В.Путин холобурдуур буоллаҕа. Биһиги өрөспүүбүлүкэбит астыыр-үөллүүр тэриллиилэрэ кыһалҕаттан түмсэллэр. “Быйыл атырдьах ыйыгар диэри сокуонҥа көннөрүү киллэриллэрин ситистэхпитинэ эрэ табыллар, — диир Константин Тимофеев. – Нолуок кодексатын 346.2 ыстатыйатыгар “тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорооччулар” диэн өйдөбүлү тэрилтэлэргэ, биирдэм предпринимателлэргэ уонна тыа хаһаайыстыбатын потребительскай кэпэрэтииптэригэр чуолкайдык араарбыттарыгар олоҕуран, тыа хаһаайыстыбатын кэпэрээссийэтин өйүүр туһуттан тыа хаһаайыстыбатын потребительскай кэпэрэтииптэрин НДС төлүүллэриттэн босхолуохха наада”.
Онон сиэттэрэн, К.Е.Тимофеев өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын кэпэрэтииптэрин ааттарыттан РФ Нолуогун кодексын 145-с ыстатыйатын 1-кы пуунугар сөптөөх эбиини киллэриини көҕүлүүрүгэр Россия АККОР-ун бэрэсидьиэнэ, Госдума дьокутаата В.Н.Плотниковка сурук туттарда уонна Госдума туһааннаах кэмитиэтин “төгүрүк остуолугар” санаатын тириэртэ. Онон суол солонно, муус хамнаата диэххэ сөп. Бу күннэргэ Ил Түмэн дьокутааттара – сис кэмитиэттэр бэрэссэдээтэллэрэ Дмитрий Саввин, Александр Уаров уонна бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы э.т. Петр Алексеев нолуок боппуруоһун сүнньүнэн Госдумаҕа кэпсэтии ыыталлара күүтүллэр.
Үөһээ хаартыскаҕа: Константин Тимофеев «төгүрүк остуол» кэнниттэн Калмыкияттан Госдумаҕа дьокутаат, аграрнай боппуруостарга кэмитиэт чилиэнэ Батор Адучиевтыын (уҥаттан бастакы турар).
Василий НИКИФОРОВ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru