Саха сиринээҕи чинчийэр оскуола түмүгүн таһаардылар

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Бэс ыйын 30 күнүттэн от ыйын 4 күнүгэр диэри, Норуоттар икки ардыларынааҕы интеллектуальнай оонньуулар иитинэн, 5-7 кылаас үөрэнээччилэригэр  “Юниор” Саха сирин чинчийэр оскуолата үлэлээтэ.

edersaas.ru

Хаҥалас улууһун Чапаево сэлиэнньэтигэр СӨ Билимин дьоҕус академиятын баазатыгар тэриллибит чинчийэр экспресс-бырайыактарга Дьокуускай куораттан уонна өрөспүүбүлүкэ 20 улууһуттан, ол иһигэр арктика аҕыс улууһун оҕолоро кытыннылар. Алта хамаанда (хас биирдиитигэр уоннуу оҕо) үлэтэ эрэгийиэн учуонайдарын салайыыларынан барда. Быйыл үөрэнээччилэргэ “Үөн-көйүүр – биһиги доҕорбут”, “Химия биһиги аһылыкпытыгар”, “Күнү-дьылы билгэлээһин: миф эбэтэр кырдьык?”, “Мин кыраайым үүнээйилэрэ”, “Пластик — экология кыһалҕата”, “Сирдьит ситимэ (миэстэтигэр сирдэтинии көрүҥнэрин үөрэтии)” тиэмэлэри биэртэлээтилэр.

Оҕолор саҥаны, үгүһү биллилэр, биһиэхэ кэпсээтилэр. Биһиги эмиэ бэйэбитигэр саҥа сүүрээни арыйдыбыт. Тэрээһиҥҥэ куонкурустаспаттар. Саха сирин чинчийэр оскуолатыгар кыттааччылар Билим дьоҕус академиятыгар кэлиэхтэрин иннинэ дьиэлэригэр бэлэмнэммиттэр, анал литэрэтиирэни аахпыттар. Оттон манна кинилэр бааһына усулуобуйатыгар чинчийиилэри ыыттылар”, — диэн СӨ үүнэр көлүөнэтин пуондатын дириэктэрэ Владимир Егоров быһаарар.

Бэнидиэнньиккэ хамаандалар Норуоттар икки ардыларынааҕы интеллектуальнай оонньуулар тэрийээччилэригэр, эспиэртэргэ уонна тьютордарга түмүктэрин кэпсээтилэр.

Тус бэйэм биһиги күөллэрбитигэр араас тоноҕоһо суох харамайдар баалларын туһунан иһитиннэриини сэҥээрдим. Оҕолор иһиттэргэ хомуйбут хомурдуостарын, ынах тылын көрдөрдүлэр… Ону тэҥэ, аһылык туһунан кэрэхсэбиллээх бырайыактары бэлиэтиэм этэ. Зопниктан (хас да сыллаах яснотковай үүнээйилэр бииһэ, аапт.) оҥоһуллубут кэтилиэт олус минньигэс этэ”, — диэн Үүнэр көлүөнэ пуондатын генеральнай дириэктэрэ санаатын үллэстэр.

Ураты аһылыктар туһунан “Мин кыраайым үүнээйилэрэ” бырайыак салайааччыта Алена Соломонова уонна 5-с кылаас үөрэнээччитэ Дайаана Алексеева кэпсээтилэр.

Салайааччы этэринэн, “Юниор” Саха сиринээҕи чинчийэр оскуола кэтэхтэн түһүмэҕэр үөрэнээччилэр Саха сирин үүнээйилэрин туһунан литэрэтиирэни аахпыттар. Онтон Билим дьоҕус академиятыгар кэлэн баран сиэнэр үүнээйилэри чинчийэргэ быһаарбыппыт. “Биһиги бааһынаҕа үлэлэрбит Өктөм сэлиэнньэтигэр аастылар. Оҕолору кытта миэстэтигэр үүнэр үүнээйи 35 көрүҥүн испииһэктээбиппит. Итинтэн хайата аһылыкка туттулларын үөрэттибит”, — диэн кини бэлиэтиир.

Бырайыагы билиһиннэриигэ анаан вегетарианскай бүлүүдэлэри – ньээм-ньээм сэбирдэҕиттэн салаат, биэс тымырдаах оттон (подорожник) ыһаары уонна зопниктан кэтилиэт астаабыттар.

“Үүннээйилэр туһунан биһиги тьютордарбытыттан билбиппит. Кииһилэ, ньээм-ньээм, араас сибэкки, кириэн хомуйбуппут. Мин ордук ньээм-ньээм сэбирдэҕиттэн оҥоһуллар сымыыттаах, эстрагоннаах (элбэх сыллаах от үүнээйи) уонна сүөгэй эбиликтээх салааты сөбүлээтим. Ону таһынан, чэй уонна утах бэлэмнээбиппит. Дьоммор амсатан көрүөм”, — диэн Саха сирин кэнэҕэски учуонайа Дайаана Алексеева кэпсиир.

СӨ билим дьоҕус академиятын ректора Василий Павлов “Юниор” Саха сиринээҕи чинчийэр оскуола кыттааччылара бырайыагы ситиһиилээхтик түмүктээбиттэринэн эҕэрдэлиир. “Туох баар кэрэхсэбиллээҕи аттыбытыгар баары булуохха сөп. Сороҕор таайтарыылаах уонна кэрэхсэбиллээх күннээҕи олоххо биллибэккэ-көстүбэккэ олус ыраах кистэнэн сытар буолуон сөп. Холобур, манна үүнэр орхидея силиһин аан дойдуга чэйгэ туһаналлар. Интэриэһинэй бырайыактар туһунан Билим дьоҕус академиятын саайтыгар булгуччу билиһиннэриэхпит. Кимиэхэ баҕарар туһалаах буолуо”, — диэн эттэ.

Тэрээһин туһунан бэйэтин санаатын Саха сиринээҕи чинчийэр оскуола эспиэрэ, Арассыыйатааҕы билим академиятын Сибиирдээҕи салаатын криолитозона биологическай кыһалҕаларыгар институтун билимҥэ сүрүн үлэһитэ Михаил Черосов үллэһиннэ: “Мин үксүгэр ханнык эрэ куонкурустары эбэтэр кэмпириэнсийэлэри биһиннэрэбин, оттон манна тэрээһин куоталаһыыта суох. Маны тэрийбиттэрэ олус сөптөөх быһаарыы. Бу оҕолор бэлэмнэниини ааһар лааҕырдарын кэриэтэ. Бу курдук үлэлэртэн оҕолор кэлин бэйэлэрин чинчийэр бырайыактарын талан ылыахтарын уонна салгыы атын былаһааккаларга кыттыахтарын сөп”.

Норуоттар икки ардыларынааҕы интеллектуальнай оонньуу пресс-сулууспата.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0